2. religia słowian, albańczyków, bałtów, basków, daków, finów, lapończyków, rumunów, traków, ugrofinów, i węgrów

2. 11. bohaterowie, antybohaterowie, olbrzymy w legendach i podaniach folklorystycznych

 

w tym rozdziale legendy i przekazy folklorystyczne dotyczące bohaterów.

 

2. 11. 1. królowie, książęta, rycerze

 

kilka osób z tej sfery znajdzie się w legendach i przekazach folklorystycznych: 

- krak - zabił smoka lub jego synowie zabili smoka, a córka wanda popełniła samobójstwo bo nie chciała niemca, 

- waleska, założycielka kłodzka, urodziwa, wysoka posiadaczka długich złotych włosów zaplecionych w warkocz, z którego czerpała siłę i tężyznę fizyczną (łamała podkowy) zastrzeliła smoka z łuku z kilku kilometrów. zazdrośni czesi porwali ją, pozbawili warkocza i zamurowali żywcem w kościele (!!!), 

- walgierz wdały, pan na tyńcu, zakochał się w córce króla franków helgundzie. śpiewał jej pieśni pod oknem przez trzy dni, aż wzgardziła królewiczem alemańskim. z zemsty królewicz alemański urządził zasadzkę w swoim kraju, kiedy kochankowie przeprawiali się przez ren. walgierz i helgunda uciekli z dworu frankijskiego po tym jak walgierz zabił niemca w pojedynku. po powrocie do tyńca, walgierz musiął wysłuchać skarg poddanych na krzywdy doznane przez nich od pana wiślicy wisława, syna pompiliusza. walgierz pojmał go i wtrącił do lochu. uwolniła go helgunda zakochawszy się i uciekli do wiślicy. oszukali walgierza obietnicą uwolnienia helgundy i kiedy po nią przyszedł podstępem wtrącili do klatki, w której musiał obserwować uciechy miłosne kochanków. uwolniła go brzydka siostra wisława, a on zabił kochanków (kronika wielkopolska), 

- dobrynia nikiticz był pogromcą wielogłowego węża gorynycza, 

- michajło potok poślubił marię łabędzicę (awdotię lichodiejewną) posiadającą zdolność przybierania ptasiej postaci. kiedy umarła dał się z nią pogrzebać. pod ziemią pokonał żmiję kleszczami, które zabrał ze sobą i zmusił ją do przyniesienia wody, którą wskrzesił żonę. wrócili do żywych, gdzie żona zdradziła go z iwanem okulewiczem (!?), 

- kniaź wsiesław przed porannym pianiem koguta przebiegł w postaci wilka z kijowa do tmurokania (krym) "wielkiemu chorsowi przebiegając drogę" (słowo o wyprawie igora), 

- hugor i magor, legendarni przodkowie hunów i węgrów, próbowali polować, ale jeleń uciekł im bez śladu. usłyszeli niebiańskie śpiewy i ich śladem doszli do jeziora w którym kąpały się przepiękne młódki, które ujrzawszy młodzieńców uciekły z krzykiem. hugor i magor pogalopowali za nimi, dogonili i zakochali się. w rezultacie tego cudownego wydarzenia pożenili i mieli liczne potomstwo!

 

2. 11. 2. olbrzymy

 

waligóra i wyrwidąb to bracia bliźniacy o niezwykłej sile. matka zmarła po ich urodzeniu. waligórę (swoim ciosem mógł powalić górę) wykarmiła wilczyca, a wyrwidęba niedźwiedzica. działając wspólnie pokonali smoka. każdy z nich dostał po pół królestwa i córkę króla za żonę. 

stolemy to olbrzymy o nadzwyczajnym wzroście i sile. w trakcie zawodów sportowych rzucali głazami (narzutowymi). mieli rodziny. byli okrutni i prześladowali ludzi za co zostali zamienieni w głazy, lub byli dobrzy i pomagali ludziom. dzięki nim powstały gryfy (kaszuby). 

światogor był olbrzymem o nadludzkiej sile. ziemia nie mogła udźwignąć jego ciężaru. musiał wędrować po skalistych górach. nie mógł podnieść worka z zaklętym w nim ciężarem ziemi. pogrążył się z nim w gruncie i umarł. inna wersja mówi, że próbował otworzyć metalową trumnę i został w niej uwięziony. umierając przekazał część mocy ilji muromcowi. 

tuharyn żmijewicz był złowrogim olbrzymem ciemięzcą kijowa. został pokonany przez aloszę popowicza. 

rumuński zmeu walczył z fat-frumosem, porywaczem kobiet. zmeu posiadał nadludzką siłę, pałac i często jeździł konno. posługiwał się buławą. fat-frumos miał nadludzką siłę, odwagę, współczucie dla innych, zdolności magiczne. przybierał różne imiona. narodzony w cudowny sposób walczył ze zmejami, wiedźmami i smokami. odzyskał skradzione ciała niebieskie. uwolnił porwane córki cesarskie i wyprawił się po nieśmiertelność.

 

 

Waldemar Mierniczek