5. religia celtów

5. 10. 3. muzyka, instrumenty muzyczne

 

dagda miał magiczną harfę zwaną uaithne, wykonaną z dębu. ustawiała ona pory roku we właściwej kolejności i była używana do wydawania rozkazów podczas bitew. kiedy została skradziona przez fomorian, dagda wezwał ją do siebie. oswobodziła się sama zabijając dziewięciu fomorian, po czym zagrała hymn pochwalny na cześć dagdy. uaithne to także imię harfiarza dagdy.

szlochanie brygid nad zabitym synem ruadanem było pierwszym żałobnym trenem irlandii. 

głos gede ollgothach był słodki jak „struny cytr”. 

abhean, poeta i harfiarz, został zabity przez aengusa. 

aengus, bóg miłości, poszedł nad jezioro dragon's mouth i zastał tam 150 dziewcząt skutych parami łańcuchem, w wśród nich caer. dowiedział się, że jeżeli rozpozna caer jako łabędzia, będzie mógł pojąć ją za żonę. zamienił się w łabędzia i rozpoznał ją. oboje odlecieli, śpiewając piękne pieśni, które na trzy dni i noce uśpiły wszystkich, którzy ich słuchali. 

potwór aillen zabijał każdego usypiając go muzyką i paląc pałac ogniem. 

włócznia cuchulainna śpiewała w walce żądając krwi wrogów. 

w trakcie palenia wickermana walono w bębny i śpiewano. 

jednym z zadań wyznaczonych dla rycerza okrągłego stołu culhwcha było pożyczenie zaczarowanej harfy należącej do teirtu. nie muszę dodawać, że instrument sam grał. 

z bardów jako kapłanów pozostali bardowie jako celtyccy poeci i pieśniarze. od xi do xvii w występowali na dworach w irlandii, szkocji, walii i bretanii. wykonywali głównie ballady. 

jednym z pojęć związanych z muzyką i tańcem jest duende - "mieć duszę", co oznacza stan, w którym silną rolę odgrywają emocje, ekspresja i autentyczność powiązane z flamenco. nazwa pochodzi od nadprzyrodzonej postaci z mitologii hiszpańskiej duende, która jest duchem przywołania, wywołuje dreszcz, radość lub łzy. duende jest także silnie powiązane z duchowością cygańską.

instrumentami mocno związanymi z celtami są dudy (szkocja, irlandia (uilleann pipes), galicja, asturia, bretania), bodhran - bęben obręczowy, harfa celtycka, buzuka - grecka lutnia.

 

5. 10. 4. taniec

 

z obrzędów związanych z zimowym przesileniem (samhail – taniec w typie „kółko graniaste” w rytm bicia bębnów) wywodzi się carole (francuski taniec przyjęty za pośrednictwem prowansji z rzymu), taniec związany z grecką choreą, taniec śmierci popularny w szkocji i hiszpanii. 

taniec celtycki zanikł w okresie najazdu wikingów.

 

jednym z pojęć związanych z muzyką i tańcem jest duende - "mieć duszę", co oznacza stan, w którym silną rolę odgrywają emocje, ekspresja i autentyczność powiązane z flamenco. nazwa pochodzi od nadprzyrodzonej postaci z mitologii hiszpańskiej duende, która jest duchem przywołania, wywołuje dreszcz, radość lub łzy.


Waldemar Mierniczek