8. buddyzm, bon

8. 0. 2. synkretyzm

 

buddyzm jest religią jeszcze bardziej synkretyczną niż hinduizm. widać tu wyraźnie wpływy animizmu, szaminizmu, religii ludowych (tybetańska tradycja bon została przyswojona wprost i wchłonięta przez buddyzm), wzajemne przenikanie się z hinduizmem, religią adźiwików, dźinizmem i sikhizmem, a także wielkimi religiami dharmicznymi jak taoizm, konfucjanizm i shinto. także islam i sufizm przenikały się z buddyzmem na granicach geograficznych występowania tych religii. 

chińczycy zacierali różnice pomiędzy bogami, np guanyin była czczona przez buddystów chińskich i taoistów. guanyin, chiński awalokiteśwara, to postać żeńska, która jest czczona w chinach (religie ludowe) jako bogini miłosierdzia, litości i płodności, a na południowym wybrzeżu jest utożsamiana z boginią mazu, stąd hipoteza, że do rozpowszechnienia kultu przyczynili się nestorianie rozpowszechniający kult matki boskiej. jej atrybutami były witka wierzbowa i waza z wodą święconą.

szkoła chan powstała w wyniku połączenia buddyzmu z taoistyczną zasadą niedziałania (wu wei), która stała się podstawową zasadą chan. shugendo to ezoteryczny ruch buddyjski łączący też taoizm i shinto.

w czasie odrodzenia chanu w xvii w, yunqi zhuhong, który starał się unikać konfrontacji z konfucjanizmem i taoizmem, stworzył pragmatyczną kombinację chanu z naukami szkoły czystej krainy zintegrowane elementami pochodzenia konfucjańskiego i taoistycznego.

w okresie tłumaczenia sutr na język chiński przyswojono ok 7000 nowych znaków, często taoistycznych, powstały tzw sutry apokryficzne, których celem była interpretacja buddyzmu przy pomocy terminów filozofii taoistycznej. tym niemniej tiantong rujing twierdził, że "wiara w to, że konfucjanizm, taoizm i buddyzm są tożsame jest całkowicie błędna".

mazu daoyi uczył, że każde zachowanie jest dao (drogą): pstryknięcie palcami, uśmiech, kaszlniecie, złość, trzeba tylko dać umysłowi być swobodnym i wybrać dobrą dao lub złą dao.

w japonii zaistniał proces przenikania się shinto, rinzai i innych szkół. ascetyczne praktyki zen szkoły soto mogły doprowadzić do opanowania złych duchów, w tym japońskich duchów shinto zwanych kami.

amanjaku, demon przejęty przez buddyzm z mitologii japońskiej, stał się symbolem splamień człowieka, jest przewrotny, przekorny, uparty, ma zwichrowaną osobowość, z czasem nabrał cech chińskiego demona kahaku.

fukurokuju to synkretyczny bóg buddystów i japończyków po przyswojeniu taoistycznego boga długowieczności sholuao. podobnie jurojin, bóg buddyjski i shinto, ma pochodzenie taoistyczne. natomiast sojobo, bóstwo buddyjskie i shinto, zostało przyswojone przez konfucjanizm.

kult benzaiten, jednej z siedmiu bogów szczęścia, pojawił się w xii w jako kult saraswati. bogini wywodzi się z mitologii japońskiej i jest czczona także przez shintoistów. w innym haśle wikipedii możemy przeczytać, że benzaiten jest bóstwem synkretycznym bogiń saraswati i benten (buddyzm) oraz ichikishima (shinto).

ruch gedatsukai, założony przez seiken okano w 1929, propaguje wiarę w cierpienie i oświecenie, oraz bóstwa shinto, min kami. ruch kładzie nacisk na kult przodków.

według buddystów król magadhy, bimbisara, był buddystą, a wg dźinistów dźinistą.

kiedy do chin przybyli jezuici z matteo riccim i próbowali atakować buddyzm w sojuszu z konfucjanizmem, ahuhong (i inni buddyści, min ouyi zhixu, miyun yuanwu) pisali antychrześcijańskie teksty.

hanshi takeda - 1863-1911, optował za zjednoczeniem w korei konfucjanimu, taoizmu i buddyzmu i powstrzymanie chrześcijaństwa jako religii białej rasy, a następnie usuniecie jej z Azji.

kofuku-no-kagaku założył w 1986 w japonii swoją szkołę pod wpływem wizji amaterasu, buddy, konfucjusza i mahometa, którzy powierzyli mu duchową misję ocalenia świata w oparciu o czteroraką ścieżkę opartą na etyce i soterologii buddyjskiej. założyciel szkoły jest ziemską inkarnacją jedynego boga zwanego el-kantaro.

pisarz ram mohan roy próbował zsynkretyzować chrześcijaństwo, islam, zaratusztrianizm, buddyzm, wisznuizm i śiwaizm, przeciwstawiał się bałwochwalstwu. jogini anandmurti guruma uczy medytacji, jogi, zen, sufizmu i tantry, jest szanowana przez chrześcijan, hinduistów, muzułmanów, buddystów, sufistów.

willigis jager - ur 1925 - benedyktyn i mistrz zen, utworzył w niemczech szkołę "pusta chmura". ponieważ jego przekonania nie są zgodne z teologią katolicką od 2001 ma zakaz działalności publicznej od kongregacji nauki wiary.

johannes kopp - 1927-2016, niemiecki pallotyn i mistrz zen, pracował nad dialogiem międzyreligijnym.

ole nydahl napisał pracę doktorską na temat huxleya, hippisów, haszyszu i lsd. jako buddysta i misjonarz buddyzmu na całym świecie, akceptuje judaizm i chrześcijaństwo, nie akceptuje islamu.

 

buddyjskie święta zmarłych urabon zaczęły się ujednolicać ze świętami shinto i w ten sposób powstały święta o-bon.

 

 

Waldemar Mierniczek