18. religie azji (nowa gwinea, indonezja, filipiny, indochiny, mongolia, syberia, azja środkowa, ludy tureckie, kaukaz, hunowie i inne ludy z okresu wędrówki ludów)

18. 9. 4. 5. święte księgi, świadectwa pisane

 

świętych ksiąg oczywiście brak, ale mamy trzy przepiękne eposy opisujące zwyczaje religijne:

- la galigo bugisów z celebesu - epos o stworzeniu świata, ok xiv w, 6000 foliałów, 300.000 wersów; foliały są przechowywane w makassarze, dżakarcie, lejdzie, berlinie, londynie, manchesterze, waszyngtonie; epos opisuje stworzenie świata, pierwszych ludzi, potop, kosmiczne drzewo, krainę śmierci, ceremonie inicjacyjne, ślub i wesele,

- epos o nartach, czyli pieśń o herosach; epos jest indoeuropejski (scytowie, sarmaci, alanowie i współcześni osetyjczycy), ale stanowi także część kultury i mitologii abazynów, abchazów, bałkarów, czeczenów, czerkiesów, inguszów, i karaczajów.

- gesar - pieśń o nieustraszonym królu gesarze, który rządził królestwem ling i bohaterach środkowej azji; epos ma 1000 lat i jest wspólnym dziedzictwem mongołów, tu i tybetańczyków; epos zawiera także odniesienia do buddyzmu.

 

18. 9. 5. magia, czary

 

szamani zajmowali się magią (awarowie).

kruk ma zdolności magiczne (czukcze, koriacy).

magiczne właściwości miały kury, gęsi i jaja (awarowie).

 

18. 9. 5. 1. sabaty, zloty

 

yaksa sabawa - co sobotę lub środę demony yakseya zbierają się razem. każdy z naczelników demonów zdaje sprawę królowi demonów wesamuniemu ze swoich działań i sprawowania się grupy, którą zarządza. następnie odbywa się zabawa (sri lanka).

 

18. 9. 5. 2. praktyki magiczne

 

na borneo stosowano praktyki nazywane magią przenośną. kiedy wojownik szedł na wojnę, bliska mu osoba (żona lub siostra) nie mogła spać w nocy, żeby wróg go nie zaskoczył, nie mogła smarować włosów tłuszczem, aby się nie pośliznął, powinna sypać gotowaną kukurydzę na werandzie (aby był zręczny), w mieszkaniu nie powinno być przedmiotów, o które można się potknąć.

mwasila to magia towarzysząca rytuałom kula (nowa gwinea, luizjady, woodlark, wyspy triobrianda, wyspy d'entrecasteaux).

pismo batackie używane jest przez kapłanów datu do zapisywania tekstów magicznych i kalendarzy (batakowie).

 

18. 9. 5. 3. tabu, przesądy, pojęcie nieczystości

 

zakazy spożywcze obowiązują inicjowanych mężczyzn. wszystkie artykuły, które kojarzą się z kobiecością i kobiecą seksualnością (raczej z nieczystą menstruacją) są zakazane, np czerwone gatunki warzyw, czerwone owoce i grzyby, owłosione warzywa, jeden gatunek grzybów, 2 rodzaje korzeni dwóch gatunków pochrzyna, których zapach przypomina zapach miesiączkującej kobiety, poza tym dziko rosnące rośliny, ponieważ ich dzikość jest szkodliwa dla mężczyzn w okresie inicjacji (hua).

podczas menstruacji i okresu okołoporodowego kobiety stają się nieczyste i mieszkają w oddzielnych domach baszleni (kalasze).

poród uważany jest za czynność nieczystą (mjanma).

kiedy piorun uderzył w stado, chan na trzy lata zrzekał się dziesięciny (mongołowie).

nie można stawiać stopy na progu jurty. nie można wkładać noża lub siekiery do ognia, gdyż to osłabia ducha ognia. nie można zabijać młodych ptaków. nie można łamać kości o kość. nie można wylewać napoju na ziemię (mongołowie).

gra na bębnach (z brązu) powoduje rechot żab, co przywołuje deszcz (karenowie).

spierające się osoby dostają takie same świece. ma rację ta osoba, której świeca dłużej się paliła. taki środek dowodowy (ordalia) stosowano kiedyś w mjanmie.

tetrafobia to strach przed cyfrą cztery. słowo cztery przypomina słowo śmierć, dlatego czwórka jest unikana podczas świątecznego urlopu, podczas choroby. liczby 14, 24, 42 są traktowane podobnie.

 

 

Waldemar Mierniczek