21. religie egiptu, nubii i hyksosów

 21. 5. 3. dusze

szu powstał z atuma drogą masturbacji jako tchnienie, które wyszło z nosa stwórcy (ciekawe???), uosabiał tchnienie życiodajne.

człowiek składa się z:

- ciała,

- duszy ba (w rozumieniu podobnym do naszego); ba jest zdolna do opuszczenia ciała fizycznego, podróżuje wtedy w ka; ba była przedstawiana jako ptak z wielką głową; w okresie predynastycznym dusza ba zamieszkiwała ciało zmarłego, a gdy uległo rozkładowi opuszczała zmarłego, chyba że zamieszkała w wizerunku, rzeźbie, portrecie zmarłego; od czasów xii dynastii każdy człowiek, a nie tylko król, ma duszę ba,

- duszy ka - niematerialnego odbicia ciała, albo ducha opekuńczego człowieka, albo nadane przez bogów określenie wartości dające każdemu godność mu właściwą.

śmierć powodowała oddzielenie ciała od ka i ba. należało zastosować rytuał chwytania duszy, gdyż odłączona od ciała narażona była na śmierć. za pomocą magicznych obrzędów trzeba było ją pochwycić i na nowo połączyć z ciałem.

po śmierci dusza zostaje przyprowadzona przed oblicze anubisa, a jej ciężar jako ciężar serca (w którym była umiejscowiona) zmarłego, zawiera zapis moralności. ciężar serca jest porównywany z ciężarem pióra maat. w zależności od wyniku ważenia dusza jest odprowadzana przez horusa do ozyrysa lub pożerana przez ammit - pożeraczkę grzeszników.

podobna wersja: człowiek dostaje się w zaświaty w towarzystwie swojego ba i staje przed obliczem ozyrysa, który wraz z 42 pomocnikami odbywa sąd. następuje ważenie serca, gdyż w nim była ukryta dusza. anubis kładzie je na jednej z szal wagi, a na drugiej szali kładzie pióro prawdy należące do bogini maat. jeśli serce jest zbyt ciężkie, zostaje pożarte przez ammita, co oznacza unicestwienie osoby. jeśli serce jest lżejsze, trafia do krainy umarłych jednocząc się z ozyrysem, a jego jestestwo mogło swobodnie wędrować między światem podziemi i światem żywych.

po śmierci człowieka dusza ba mogła żyć dalej w państwie umarłych, o ile zostało zachowane jej ciało (stąd mumifikacja) i jeżeli prowadziła bezgrzeszne życie i nie została unicestwiona na sądzie ozyrysa. istniały także wyjątki od obowiązku zachowania ciała, które dotyczyły:

- osób, które poniosły śmierć dla chwały egiptu (np żołnierzy),

- osób niskich klas społecznych, jeżeli ich wizerunek podpisany imieniem zmarłego został umieszczony np na grobowcu możnej osoby; taka dusza musiała po śmierci służyć w zaświatach duszy możnego zmarłego.

jeśli mumia zostanie zbezczeszczona, dusza nie zostanie rozpoznana przez bogów i na wieki będzie błąkać się między światem żywych i umarłych.

ib (serce) było uważane za najważniejszą część duszy, było siedliskiem emocji, myśli, woli i intencji, było kluczem do życia pośmiertnego. razem ze zmarłym udawało się do przyszłego świata.

sheut to cień osoby, który jest zawsze obecny. człowiek nie może istnieć bez cienia, a cień bez człowieka. wobec tego cień zawiera część osoby i jest przedstawiany jako osoba ubrana na czarno, figura śmieci lub jako sługa anubisa.

sobek to dusza ra.

duszą izydy jest gwiazda sothis (syriusz).

gwiazdozbiór oriona to sahu, dusza ozyrysa.

święty ptak benu jest uważany za duszę (ba) ra lub duszę ozyrysa. w heliopolis czczono świętą czaplę, ptaka benu, którą uważano za duszę ra.

teksty piramid uczą, że kiedy faraon wędruje po zaświatach, jego dusza dzięki magicznym formułom przemienia się w świetlaną istotę akh.

maat jest duszą faraona.

zwierzęta są wcieleniami (aspektami) bogów, w nich przebywa dusza boga.

hieroglify uważane były za istoty żywe, a ich zadaniem było nakarmienie duszy (ka) władcy.

Waldemar Mierniczek