24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 3. 5. ogień, kowal, jubiler (cz 2)

 

hestia to opiekunka ogniska domowego. każde dziecko, piątego dnia po urodzeniu obnoszono wokół ogniska oddając je hestii w opiekę. matka panny młodej rozpalała pierwszy ogień w nowym domu płomieniem ze świątyni hestii. gość przychodzący do domu, w którym był niemile widziany, musiał złapać się krawędzi ogniska. od tego momentu gospodarze nie mogli mu nic zrobić. hestia oddała swoje miejsce na olimpie dionizosowi, ponieważ chciała opiekować się świętym ogniem na ziemi. jej atrybutami były pochodnia i ognisko. 

wieczny ogień na ołtarzu hestii w prytanejonie stanowił centrum duchowe miast. 

zeus uniemożliwił asklepiosowi (wężownikowi) uratowanie oriona, obu raził piorunem i umieścił na niebie w taki sposób, żeby nigdy nie zobaczyli się i nie spotkali. 

semele, matka dionizosa, zginęła od pioruna bo idąc za radą hery poprosiła zeusa, żeby ukazał się jej z gromem i błyskawicami. 

hefajstos wykuł dla aresa włócznie, miecze i tarcze, zanim ares zszedł na ziemię z olimpu. hefajstos, mąż afrodyty, ukrył w łożu pułapkę z mocnej metalowej sieci i złapał żonę na zdradzie z aresem. wystawił kochanków na pośmiewsko przed bogami olimpijskimi. wypuścił z sieci aresa i afrodytę, kiedy ares zapłacił grzywnę. 

erechteusz zginął rażony przez zeusa piorunem na prośbę posejdona. zeus raził aloadów gromem. zeus strącił faetona z nieba piorunem. 

nereida tetyda miała siedmioro dzieci i wszystkie hartowała jako niemowlęta w ogniu, aby pozbyły się elementów śmiertelnych odziedziczonych po ojcu peleusie. sześcioro zmarło, siódme achilles przeżyło. 

kiedy dejoneus przybył po zapłatę za córkę oddaną iksjonowi za żonę, został wrzucony przez iksjona do dołu wypełnionego rozżarzonymi węglami. 

skylla porwała heraklesowi kilka sztuk bydła, więc zabił ją, ale forkos lub glaukos przywrócił jej życie. forkos użył do tego magicznych mocy i płonących głowni. 

tytan menojtios, syn japeta i okeanidy klimene, został rażony przez zeusa piorunem za pychę i strącony do tartaru. 

flegeton to uosobienie rzeki ognia w hadesie. 

synowie likaona zabili dziecko i pomieszali jego ciało z ciałem zwierząt ofiarnych, co oburzyło bogów, którzy zesłali burzę i piorunem porazili fałszywych ofiarników (pelazgowie, grecja). 

artemida uwielbiała mięso pieczone na ogniu. 

broteas nie chciał oddać czci artemidzie więc został ukarany obłędem. wołając, że żaden płomień się go nie ima, rzucił się na płonący stos pogrzebowy i zginął w płomieniach. 

chodzenie po ogniu boso po rozżarzonych węglach lub kamieniach było uznawane za obrzęd oczyszczenia, uzdrowienia, odrodzenia, przejaw transcendencji. 

przy zakładaniu kolonii przedstawiciel arystokratycznego rodu zabierał z metropolii (miasto-matka) ogień, który inaugurował założenie nowego miasta. 

ogień jest zasadą wszechrzeczy, arche, symbolem arche, zmienności, dynamiki, powstawania i ginięcia, konfliktu, walki. jako błyskawica stanowi przyczynę i rozumnie kieruje całością wszechrzeczy (heraklit). dla arystotelesa ogień był jednym z pięciu żywiołów. 

grzmoty są rzucane przez boga, jeżeli ludzie przekroczyli miarę (herodot). grzmoty i burza to wyraz boskiego gniewu (ksenofont). 

grzmot inicjuje nowe życie. w dolinie zapomnienia następuje trzęsienie ziemi, które wyrywa śpiące dusze, które rozlatują się i rozpoczynają nowe wcielenia (platon). 

elementarne i podstawowe apotropeiony to żywioły woda i ogień, gdyż posiadają dwoistą naturę: destrukcyjną i stwarzającą.

Waldemar Mierniczek