24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 4. 1. światy podziemne i pośmiertne, piekło (cz 2)

światy podziemne 

wejście do podziemi znajdowało się w grocie plutonion w kolosach (frygia). z ziemi wydobywał się trujący gaz, wstęp do groty mieli jedynie kapłani kybele zwani galloi. 

tartar to świat podziemny, najmroczniejsza i najniższa część podziemia, w której przebywają dusze skazanych na wieczne cierpienie. odległość od tartaru do hadesu jest równa odległości pomiedzy niebem i ziemią, i wynosi tyle ile przeleci kowadło zrzucone z nieba i spadające na ziemię po dziewięciu dniach i dziewięciu nocach. na męki w tartarze skazani byli uranos wtrącony przez kronosa, syzyf, tantal, iksjon, tytios, danaidy, seide, otos i efialtes, kronos, inni tytani i tytanidy, kimmeryjczycy. 

za nadużywanie gościnności i oszukiwanie bogów lub za uwiedzenie swojej bratanicy tyro i zabicie przez nią w wyniku tego związku dwóch synów, syzyf toczył wiecznie pod górę wielki głaz, który przed szczytem wysuwał mu się  z rąk i spadał na dół. 

tantal, który zabił syna i jego mięso podał na uczcie bogów, stał bez jedzenia i picia naprzeciwko gałęzi z owocami, która uchylała się, gdy próbował po nie sięgnąć, woda, w której stał po kolana, usuwała się, gdy próbował jej zaczerpnąć, aby napić się, nad jego głową bez przerwy chybotała się skała.

dokładniejszy opis: tantal został uwięziony pod górą sipylos, a następnie strącony do tartaru, gdzie siedział w sadzawce, której brzegi porastały drzewa o smacznych winogronach, granatach, figach, oliwkach, jabłkach. jedna z gałęzi nachylała się nad nieszczęśnikiem, a kiedy chciał zerwać owoc, wiatr odginał drzewo poza zasięg rąk tantala, a kiedy chciał napić się wody odpływała z zasięgu jego ust i rąk. nad jego ciałem postawiono skałę, która chwiała się sprawiając wrażenie że spadnie i przygniecie tantala, przez co bez przerwy czuł strach. 

iksjon był przytwierdzony do wiecznie obracającego się płonącego koła, co było karą za zapałanie namiętnością do hery. według innego mitu iksjon był pierwszym człowiekiem, który zabił swojego krewnego dejoneusa, za co został strącony do tartaru. 

kiedy danaidy (50 córek danaosa, króla argos) zostały przemocą wydane za mąż za braci stryjecznych (synów ajgyptosa, brata danaosa), na rozkaz ojca zabiły swych mężów podczas nocy poślubnej (z wyjątkiem hypermnestry), bo wróżka powiedziała, że zięciowie sprowadzą nieszczęście na dom. danaidy za karę muszą nosić wodę sitami by napełnić beczkę bez dna lub muszą napełnić dziurawą beczkę wodą przynoszoną w dziurawych dzbanach lub sitach. 

seide, żona oriona, szczyciła się, że jest piękniejsza od hery. za to została strącona do tartaru. 

otos i efialtes cierpią przywiązani wężami do słupa, dręczeni przez krzyki sów. 

po tytanomachii kimmeryjczycy pogrążyli się w ciemnocie i niewiedzy odmawiając kultu bogom olimpijskim. za to zeus strącił ich do hadesu. strzeże ich cerber. 

ereb to ciemność świata podziemnego, najciemniejsza część podziemnego świata zmarłych (hadesu). 

styks to główna z pięciu rzek hadesu. pozostałe rzeki: kokytos (oskarżony), acheront (lament), flegeton (palacy jak ogień), lete (zapomnienie). 

acheront, rzeka smutku i lamentu, opływała podziemie tworząc styks (jezioro stygijskie). 

flegeton, syn okeanosa, to dopływ acheronu, rzeka ognia. 

kokytos uchodziła do acherontu. 

lete brała początek z rzeki kokytos, picie wody z lete powodowało utratę pamięci. dusze musiały to zrobić przed reinkarnacją, aby nie pamiętać przeszłych żywotów. 

ewrotas, rzeka w lakonii, oddzielała podziemie od ziemi. 

złotogłów sadzono na cmentarzach jako pokarm dla dusz zmarłych, rósł na asfodelowych łąkach w podziemnej krainie umarłych, nad rzeką styks.

Waldemar Mierniczek