24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 8. 2. 7. 4. sztuka (cz 5)

bóstwa i tematy uwiecznione w sztuce (cz 2)

hippolita - występuje w komiksach dc comics i marvel comics. 

ikar - na greckich wazach, na freskach. 

iliada - adaptacje filmowe: helena trojańska - niemiecki film manfreda noa z 1924, helena trojańska roberta wise’a (1956), helena trojańska johna kenta harrisona (2003), troja wolfganga petersona (2004) zawierająca także wątki odysei i eneidy (moim zdaniem wszystkie do kitu). „piękna lukanida” - film z 1912, reż władysława starewicza, film lalkowy (pierwszy w dziejach filmu), w kórym żuki odgrywają role heleny i parysa. 

iris - wizerunki na malarstwie wazowym, rzeźby we wschodniej części partenonu. 

jazon i argonauci - film z 1963 w reżyserii don chaffey’a, oparty na micie o argonautach, jazon i argonauci - film z 2000, w reżyserii nicka willinga, oparty na micie o argonautach. 

kronos - w gwiezdnych wrotach jeden z kosmitów, którzy w starożytności podszywali się pod ziemskie bóstwa. 

lamia - w filmie "wrota do piekieł" sama raimiego z 2009. 

leda z łabędziem - motyw podtrzymany przez leonarda da vinci, michała anioła, baldassare peruzzi'ego, francoisa bouchera, salvatore dali, louisa de silvestre, antonio allegri da correggio, paolo veronese, tintoretta. 

marsjasz - w malarstwie wazowym, rzeźbie nowoczesnej. 

medea - film z 1969, reżyseria pier paolo pasolini, występują medea, kreon, chiron, jazon, medea - film z 1988, reżyseria lars von trier, na podstawie dramatu eurypidesa. 

medesykasta - córka priama, namalowana przez polignota na obrazie w delfach przedstawiającym zburzenie troi. 

walka perseusza z meduzą - częsty motyw, np na metopie w selinuncie, na tympanonie z kerkyry. 

men - jego wizerunki jako strażnika grobów znajdują się na monetach, lampkach oliwnych, stelach i nagrobkach. 

morfeusz - postać w cyklu matrix braci wachowskich. 

nereidy - przedstawiane w grupach rzeźbiarskich, między innymi na hippokampie (neapol), nereida porywana przez trytona (muzeum watykańskie). 

nereus - przedstawiany w greckim malarstwie wazowym i na fryzie ołtarza pergamońskiego. 

nike - bardzo często na pomnikach upamiętniających zwycięstwa w wielkich bitwach, najbardziej znane: nike z olimpii, nike z samotraki, nike z delos, nike z efezu, warszawska nike. popularna w chrześcijaństwie np mozaika w bazylice akwilejskiej (ok 315), gdzie nike stoi pomiędzy koszem chleba i kielichem, powiewa nad nimi wieńcem oraz palmą na znak, że dary eucharystyczne wyobrażają zbawcze zwycięstwa chrystusa. 

niobe - malarstwo wazowe, reliefy, rzeźby. 

nyks - bogini przedstawiana na malarstwie wazowym, sarkofagach, nagrobkach, fryzie wielkiego ołtarza pergamońskiego zeusa. 

odyseja - adaptacje filmowe: film telewizyjny odyseja (1997) andrieja konczałowskiego, powrót odysa (2013, serial tv produkcji francusko-portugalsko-włoskiej), odyseusz i wyspa mgieł - film z 2008, reżyseria terry ingram, opowiada o historii odyseusza i kalipso (moim zdaniem wszystkie do kitu). 

okeanos - na fryzie wielkiego ołtarza zeusa z pergamonu przedstawiony z nereusem i doris w walce z gigantami. 

olimp - serial telewizyjny nicka willinga z 2015, kanadyjsko-brytyjski, o przygodach herosa, które wiodą go na olimp. 

palamedes - obraz polignota z tasos (przedstawiony w czasie gry w kości z tersytesem), rzeźba canovy, obraz tiepolo. 

panatenaje - zostały przedstawione na fryzie partenonu. 

posejdon - film amerykański "posejdon" z 2006, film amerykański "posejdon" z 2005, "tragedia posejdona" - film amerykański z 1972, "po tragedii posejdona" - film amerykański z 1979. 

tanatos - greckie malarstwo wazowe, sarkofagi, nagrobki, płaskorzeźba na kolumnie świątyni artemidy w efezie, cykl obrazów malczewskiego "thanatos", gdzie tanatos jest przedstawiony jako kobieta ze skrzydłami, także przedstawienie hypnosa w tym cyklu. 

temida - figury temidy na salach sądowych, odbicie herbów i pieczęci. 

trytony - często spotykane w malarstwie wazowym i jako oprawa fontann. 

tytani - „zmierzch tytanów” - film amerykańsko-brytyjski z 1981 r. w reżyserii desmonda davisa opowiadający historię danae i perseusza. „starcie tytanów” - film z 2010, remark "zmierzchu tytanów" z 1981 r., wyreżyserowany przez louisa leterriera, trójwymiarowy, traktuje o tym w jaki sposób perseusz wybiera się do hadesu. „gniew tytanów” - film z 2012, trójwymiarowy sequel filmu z 2010 "starcie tytanów", w reżyserii jonathana liebesmana. pokazuje walkę między bogami olimpijskimi i tytanami, perseusz, hades, zeus, posejdon, ares, hefajstos, andromeda. 

zefir - przedstawiany na malarstwie wazowym, malarstwie pompejańskim.

Waldemar Merniczek