24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 8. 2. 7. 5. literatura (cz 13)

autorzy i dzieła (cz 8)

moschos (ii w pne). 

- epylliony megara i europa. 

muzajos (ii poł v w). 

- hero i leander - poemat erotyczny. zaczyna się od wezwania afrodyty, żeby opowiedziała całą historię. do świątyni afrodyty przybywają młodzieńcy, aby uczcić jej połączenie z adonisem. zwabiła ich urodą kapłanka bogini, hero. leander zakochuje się w hero. udają się do komnaty, gdzie hero staje się jego żoną, przez co złamała ślub czystości. on rano umiera, a ona rzuca się z wieży. 

nossis (iv/iii w pne) - pisała epigramaty, między innymi wotywne, erotyczne, związane z kultem afrodyty, lesbijka. 

nonnos z panopolis (przełom iv i v w). 

- historia dionizosa (dionysiaka) - poemat epicki w 48 księgach, opisuje wyprawę dionizosa do indii i innych krajów. 

eugene o’neill (16 x 1888 - 27 xi 1953) 

- żałoba przystoi elektrze - utwór oparty na historii orestesa. 

onomakritos (ok 530 - 480 pne) - poeta, autor, członek komisji powołanej przez pizystrata do uporządkowania poematów homera, inni uważają, że takiej komisji nigdy nie było. 

- kultowa pieśń ku czci dionizosa. 

owidiusz (20 iii 43 pne - 17 lub 18 ne) 

- metamorfozy - pojawiają się między innymi morfeusz i hermafrodyta. 

- heroidy - utwor nawiązuje do historii heraklesa. 

oxyrhynchus 2331 - papirus znaleziony w 1954 zawierający fragment o zabiciu lwa nemejskiego przez heraklesa. 

papirus z derveni (340 pne) to pierwszy zachowany manuskrypt literatury europejskiej, fragment traktatu teologicznego, komentarza do wiersza orfickiego, którego autorem był orfeusz. 

parthenios z nicei (i w pne) - poeta, wzięty do niewoli i wywieziony do rzymu, tam pisał sztuki. 

- ifiklos. 

- aretes epikedejos. 

- anthippe. 

pauzaniasz (ok 110-po 180). 

- przewodnik po helladzie - w dziesięciu tomach. opisał świątynie, lokalne kulty. 

paweł silencjariusz (zm ok 575-580) - ekfrazy, epigramaty, min o leandrze i hero, erosie, który go ukąsił, doris, epigramat wotywny dla apollina. 

pindar (między 522 a 518 pne - między 443 a 438 pne). 

- pierwsza oda pytyjska - utwór dotyczy tyfonomachii. 

platon (424/423 - 348/347 pne). 

- uczta  - dyskusja o tym, kim i czym jest eros. alkestis jest przedstawiona jako jedna z najszlachetniejszych postaci (no to admet powinien zostać przedstawiony jako łajdak). 

plaut (ok 250 - ok 184 pne). 

- amfitrion - komedia. 

plutarch (50-125). 

- żywoty równoległe - greckie i rzymskie (np tezeusz-romulus). 

- moralia - 78 pism, w tym między innymi "jak można stwierdzić własny postęp w cnocie", "o cnocie i wadzie", "o zabobonności", "o cnotach kobiet", "o izydzie i ozyrysie", "o odwlekaniu kary przez bogów". 

posejdippos (ok 310-ok 240 pne) - pisał między innymi epigramaty dotyczące wróżb, napisów nagrobkowych, rozbitków. 

praksilla z sykionu (v w pne) - uprawiała twórczość związaną z kultem dionizosa, dytyramby, skolia. 

proklos (412-485). 

- siedem hymnów - w tym do heliosa, afrodyty, muz, hekate i janusa, ateny, hymny zawierają mnóstwo epiklez (przydomków). 

henry purcell (10 ix 1659 - 21 xi 1695). 

- amphitryon - sztuka komiczna z 1690 z muzyką henry'ego purcella.

Waldemar Mierniczek