24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 8. 2. 7. 5. literatura (cz 11)

autorzy i dzieła (cz 6)

homer (viii w pne) - ojciec poezji epickiej, pierwszy znany z imienia poeta w europie. 

- batrachomyomachia - poemat heroikomiczny. obejmuje ok 300 wierszy. opisuje bitwę między myszami i żabami wzorowaną na iliadzie. bogowie postanowili nie mieszać się do bitwy, ale kiedy zmieniła się w pogrom żab zeus za namową hery uznał, że nie może dopuścić do zniszczenia żabiego rodu, posłał kraby, których pancerze były odporne na mysie ciosy. o wschodzie słońca bitwa skończyła się. 

- margites - poemat heroikomiczny przypisywany homerowi, o "lubieżniku" który nie wiedział jak odbyć stosunek płciowy. 

- hymny homeryckie - hymny i inwokacje do poszczególnych bogów greckich, ok 750-500 pne, 33 utwory (zestawienie w podrozdziale liczby). 

- lameny andromachy - rodzina hektora nawołuje hektora, żeby wrócił do twierdzy i nie walczył pod murami troi z achillesem. 

- iliada. 

- odyseja. 

richard henry horne (31 xii 1802 - 13 iii 1884). 

- orion - poemat z 1843. 

gajusz juliusz hygin (ok 64 pne - ok 17 ne). 

- fabulae - nawiązuje do historii orestesa. 

ion z chios (ok 490 - 420 pne) - pisał elegie, komedie, hymny, wszystko zaginęło. 

isidoros - kapłan hellenistyczny świątyni izydy w medinet madi. 

- liryki na ścianach świątyni. 

jan tzetzes (po 1110 - po 1180) - pisał, między innymi, wiersze żałobne. 

- chiliady - sprawy mitologiczne i historyczne. 

- alegorie do iliady i odysei - poemat. 

- wydarzenia przedhomerowe, homerowe i pohomerowe - o wojnie trojańskiej z jej prehistorią i zdarzeniami późniejszymi. 

- teogonia - komentarz do homera i hezjoda. 

- komentarz do prac i dni. 

- komentarz do prac heraklesa. 

jan z gazy (vi w) - pisał epitafia, drobne wiersze o adonisie, święcie róż, zawierające opis świata w "zimowej łaźni" - a w nim ajon, uranos, helios, atlas, okeanos itd. 

kallimach z cyreny (ok 310 - ok 240 pne) - poeta, pisał między innymi epigramaty, hymny, epylliony, idylle, elegie, także ajtiologiczne, wynajdował mniej znane mity, np według niego plejady nazywały się glaukia, kokkymo, lampado, maja, partenia, protis i stonychia i były córkami królowej amazonek. 

john keats (31 x 1795 - 23 ii 1821). 

- lamia - poemat. 

- endymion - poemat z 1818. 

klaudian klaudiusz (zm 404). 

- gigantomachia - poemat. 

kleantes (ok 331 - ok 232 pne). 

- hymn do zeusa - poemat. 

heinrich von kleist (18 x 1777 - 21 xi 1811). 

- amfitrion - tragikomedia. 

jan kochanowski (ok 1530 - 22 viii 1584). 

- odprawa posłów greckich - dramat z 1577, pierwszy w języku polskim, przybywają menelaos i odyseusz i żądają zwrotu heleny. 

- satyr albo dziki mąż - poemat satyrowy z 1563. 

kolutos (przełom v i vi w). 

- porwanie heleny - epyllion. 

- kalydoniaka - niezachowane  dzieło o łowach na dzika kalidońskiego. 

konstantyn kefalas (przełom x i xi w). 

- antologia palatyńska - zbiór epigramatów ok 320 poetów greckich z ok 900. ok 980 antologię rozszerzono do 15 ksiąg (3700 epigramatów). w 1606 odnaleziona w bibliotece palatyńskiej w heidelbergu. podstawę stanowią zbiory meleagra z gandary, filipa z tesalniki, stratona z sardes, agatiasa z myriny. niektórzy autorzy: erinna z telos, nossis, anita z tegei, kallimach z cyreny, sklepiades z samos, hedylos z aten, posejdippos z pelli, leonidas z tarentu, teokryt, antyparet z sydonu, meleager z gadary, filodemos z gadary, filip z tesaloniki, stratos z sardes.

Waldemar Mierniczek