25. religie etrusków, italików, sabinów, wenetów, rzymian i włochów

25. 3. kosmos i żywioły

 

uni to bogini kosmosu (etruskowie).

 

25. 3. 1. niebo

 

bogowie nieba: 

- jowisz, syn saturna, dzienny nieboskłon dający życiodajne światło i ciepło, bóg nieba, władca nieba, 

- men - pan niebios, 

- sancus - bóg nieba (sabinowie, rzym), 

- coelus - personifikacja i bóg nieba, małżonek tellus - personifikacji i bogini ziemi; coelus i tellus byli rodzicami saturna, ops, okeanosa, tytanów i gigantów. 

niebo odzwierciedla się na ziemi, odbija się w świętych miejscach, we wnętrznosciach swierząt, w mikrokosmosie (etruskowie). 

niebo jest podzielone na 16 przedziałów zamieszkanych przez 16 bóstw: głównych bogów w kierunku wschodnich, święte istoty astralne i ziemskie na południu, istoty piekielne i złe na zachodzie, najsilniejszych i tajemniczych bogów losu na północy (etruskowie).

 

25. 3. 2. słońce, światło

 

bogowie słońca: 

- catha (etruskowie), 

- usil (słońce) (etruskowie), 

- janus - bóg słońca i światła (latynowie), 

- sol - bóg słońca, do rzymu sprowadził jego kult tytus tacjusz razem z kultem luny, sol był przedstawiany z promienistą aureolą wokół głowy lub promienistą koroną na głowie na złotym rydwanie zaprzężonym w cztery konie (sabinowie, rzym), 

- sol invictus - słońce niezwyciężone, bóg słońca, jego kult został wprowadzony przez cesarza aureliana, 

- attis - bóstwo solarne, którego kult rozpowszechniali kaligula i klaudiusz, kult attisa był powiązany z kultem kybele, 

- el gabal - bóg słońca, jego kult został wprowadzony przez heliogabala, 

- jowisz - dzienny nieboskłon dający życiodajne światło i ciepło, 

- apollo - bóg światła, 

- juno lucina - bogini pierwszego światła, które widzi noworodek, 

- mitra jako sol invictus (od ok i w), 

- hekate - bogini ciemności, 

- furrina - bogini ciemności, 

- kelajno - bogini ciemności i mroku. 

Jako symbol słońca rzymianie stosowali swastykę.

Waldemar Mierniczek