25. religie etrusków, italików, sabinów, wenetów, rzymian i włochów

25. 6. 4. półbogowie, herosi, olbrzymy

 

25. 6. 4. 1. półbogowie, herosi, bohaterowie

 

hercle (heracle) był bohaterem broniącym cywilizowany świat przed potworami i złymi mocami (etruskowie). menrva była protektorką hercle i pherse (etruskowie, faliskowie). 

ewander przybył do rzymu z arkadii. królem aborigenów był wtedy faun, który przyjął go życzliwie i odstąpił część swojej posiadłości, po lewej stronie tybru, przy wzgórzu palatyn. 

ewander gościł u siebie herkulesa powracającego z trzodą geriona. gdy herkules dotarł do północnej italii został napadnięty przez ligurów. odpierał ataki póki nie skończyły mu się strzały, potem poprosił jowisza o pomoc i jowisz zesłał na ligurów grad kamieni. 

w miejscu, w którym założono później rzym, herkules spotkał potwora kakusa, kóry ukradł mu część wołów i ukrył w jamie pood palatynem. herkules wstrząsnął wielką skałą, wyrwał ją i wrzucił do rzeki. sztucznie wytworzone fale popłynęły wstecz, rozbiły głaz zasłaniający wejście do jaskini. kakus utknął między skałami, a herakles rzucał w niego czym popadnie. potwór osnuł się dymem, ale herkules udusił bestię. 

w rzymie wprowadzono państwowy kult herkulesa. w ujęciu mistycznym wyglądało to tak, że ewander w podzięce za zabicie kakusa zaprowadził kult herkulesa i wzniósł mu ołtarz "ara maxima". 

inna wersja: herkules zabił olbrzyma kakusa i króla fauna, ugościł ewandra, a po jego śmerci ustanowił jego kult. atrybutem herkulesa była lira, był przedstawiany w towarzystwie apollina i muz. 

afr był synem herkulesa. 

kaka była siostrą kakusa. 

latynus był herosem lacjum. 

podczas secesji plebejuszy w 494 pne anna perenna wypiekała ciastka, którymi karmiła głodujących na świętej górze. w podzięce plebejusze ustanowili jej kult. 

według owidiusza anna perenna była siostrą dydony. po śmierci siostry opuściła kartaginę i udała się do lacjum, gdzie zaopiekował się nią eneasz. ściągnęła na siebie gniew zazdrosnej lawinii. uciekając przed jej gniewem rzuciła się w nurt rzeki numicis stając się nimfą. 

antinous, 27 xi 111 - ok 30 x 130, urodził się na nilu k besy był grekiem z bitynii (nil w bityni???). gdy skończył 12 lat został przygarnięty przez dwór hadriana, a kilka lat później został kochankiem cesarza. w 137 hadrian ogłosił antinousa herosem. w miejscu jego śmierci założył miasto antinoopolis, nazwał gwiazdozbiór na jego cześć, wznosił mu świątynie, urządzał igrzyska, kazał wykonywać posągi i portrety, jego kult przetrwał do upadku rzymu.

25. 6. 4. 2. olbrzymy

 

olbrzymami byli hercle, herkules, kakus, kaka, o nich więcej w poprzednim podrozdziale, tutaj te same informacje w innym ujęciu. 

laran walczył z gigantami (etruskowie). 

kakus był trzygłowym olbrzymem ziejącym ogniem. mieszkał w grocie pod awentynem i nękał okolicę. 

kiedy herkules pędził stada geriona obok osady ewandra zasnął w cieniu drzew i zapadł w głęboki sen. olbrzym kakus popędził woły do swej kryjówki, a raczej ciągnął je za ogony, żeby ślady prowadziły w drugą stronę. herkules dał się oszukać, pogodził się ze stratą i postanowił popędzić resztę stada. wtedy bydło w jaskinii kakusa zaryczało. herkules pokonał kakusa po zaciętej walce i zabił go maczugą.

 

25. 6. 5. ciało i wizerunki bogów

 

w tym podrozdziale umieszczam odstraszające wizerunki bóstw, ale w rzymie trudno szukać takowych. na otarcie łez znalazłem dwa wizerunki starców. 

tarchon urodził się z siwymi włosami co miało oznaczać, że jest przeznaczony do wielkich czynów. 

momos był przedstawiany jako starzec z maską w jednej ręce i laską błazna w drugiej.

 

25. 6. 6. wampiryzm, kanibalizm, nekrofagia

 

hekate to pani upiorów. 

larwy to złe duchy, dusze ludzi, którzy za życia popełnili ciężką zbrodnię lub nie zostali należycie pochowani, upiory, pojawiały się jako widma i szkielety zsyłając na żyjących strach, choroby nerwowe, epilepsję. 

striges zabijają i wysysają krew dzieci, odżywiają się ich krwią i wnętrznościami. 

cardea strzegła chaty przed napadem striges. 

carna miała władzę nad striges, uratowała przed nimi małego prokasa. 

harpie to duchy (demony) porywające dzieci i dusze i uosabiające gwałtowne porywy wiatru. torturowały w tartarze dusze złych ludzi, były złośliwe, okrutne i brutalne. 

zaniedbanie obchodów święta feraliów podczas jednej z wojen skutkowało pojawieniem się na ulicach tłumów wychodzących z grobów i błąkających się dusz, oraz pomorem, co ustało po dopełnieniu obrzędów. 

krwawe obrzędy na cześć bogini wojny maa spowodowały, że jedną ze świątyń kazano zamknąć, gdyż znaleziono naczynie z ludzkim mięsem.

Waldemar Mierniczek