25. religie etrusków, italików, sabinów, wenetów, rzymian i włochów

25. 7. 1. 3. 2. byk, baran, kozioł

 

pax była czasami przedstawiana pod postacią byka. 

dis pater otrzymywał w ofierze czarnego byka (italikowie, rzym). 

święty byk apis był bóstwem kojarzonym ze światem podziemnym, minerałami i klejnotami. 

podczas kalend styczniowych zaprzysięgano nowych konsulów, którzy składali jowiszowi ofiarę z byka w podzięce za poprzedni rok. 

w agonalia rex sacrorum składał w regia ofiarę z barana. 

plutonowi składano ofiary z czarnych jagniąt. 

hekate niekiedy składano przed jej posągiem postawionym na rozstajach dróg czarne jagnięta. 

w czasie świąt parilia obchodzonych 21 iv na cześć bogini pales (początkowo święto ludowe) myto owce, w celu zapobieżenia zarazom nawiedzającym stada. westalki przygotowywały mieszaninę krwi konia zabitego w czerwcu podczas świąt marsa i popiołów spalonego wcześniej jagnięcia, mieszały to z ziołami i paliły. 

faun był przedstawiany w postaci brodatego półkozła półczłowieka (italikowie). 

w czasie luperkaliów luperkusowi składano w ofierze kozę lub kozła i psa.

 

25. 7. 1. 3. 3. krowa, pasterz

 

kakus, trzygłowy olbrzym ziejący ogniem, mieszkał w grocie pod awentynem i nękał okolicę. porwał śpiącemu herkulesowi bydło i ukrył je w pieczarze. ciągnął zwierzęta za ogony, żeby zmylić tropy. krowy rykiem naprowadziły herkulesa na ślad jaskini. 

podczas świąt fordicidia składano tellus w ofierze na kapitolu krowę. 

święto herkulesa 12 viii obchodzono na ara maxima, składano ofiary z produktów handlowych, a pretor miejski składał w imieniu państwa doroczną ofiarę z jałówki. 

pales to bóstwo (męskie lub żeńskie) pasterzy i ich trzód, otrzymywał ofiary z miodu i mleka. 

inuus opiekował się wraz z pales (palesem) stadami bydła. 

faun był opiekunem pasterzy, darzył płodnością ich stada, miał kozie różki i kopytka (italikowie, rzym). 

faustulus, bóg pasterz, pasterz królewski, pasterz amuliusa, znalazł koszyk z romulusem i remusem, zaadoptował ich i  z żoną acca larentia wychował. zginął przypadkową śmiercią, gdy chciał rozdzielić walczących między sobą romulusa i remusa. 

luperkus to bóg pasterski, wilcze bóstwo, magiczny stróż, opiekun stad chroniący je przed wilkami. jego siedzibą była jaskinia luperkal (italikowie, rzym). 

silvanus to bóg trzód, syn pasterza i kozy. 

pasterze powierzali marsowi stada opiece przed watahami wilków, poświęcony był mu szary wilk. 

lustracja to obrzęd oczyszczenia zwierząt hodowlanych.

Waldemar Mierniczek