25. religie etrusków, italików, sabinów, wenetów, rzymian i włochów

 25. 10. 3. muzyka, instrumenty muzyczne (cz 2)

instrumenty muzyczne nie wymienione wyżej

 

aulos był nazywany tibią (etruskowie, rzym). 

tympanon to niewielki bęben o obustronnej membranie ze skóry baraniej lub cielęcej, używany zwłaszcza przez kobiety przy rytuałach orgiastycznych. 

sistrum to obrzędowy instrument używany podczas świąt izydy. odmiany: sistrum naosowe, sistrum apulskie (psithyra) w postaci drabinki z luźnymi pręcikami różnorodnie strojonymi dla wzbogacenia gamy dźwięków. 

ktesibios (285-228 pne) wynalazł organy wodne, które były powszechnie używane w cyrkach, amfiteatrach, w czasie procesji.

 

dzieła muzyczne nawiązujące do mitologii rzymu

 

w teatrze rzymskim mim przedstawiał wydarzenia z mitologii korzystając z akompaniamentu śpiewów i tańców. pierwszym przedstawieniem było widowisko ludi scaenici, przez zespół z etrurii, w 364 pne, zawierało śpiewy, akompaniament fletu, przebłaganie bogów. 

liwiusz andronikus (284 - 204 pne)- na polecenie pontyfików ułożył pieść chóralną dla przebłagania bogów, którą śpiewał chór złożony z 27 dziewic. 

mesomedes z krety (pierwsza połowa ii w) - kompozytor i kitharodysta, skomponował hymny "hymn do słońca", "hymn do nemesis", "inwokacja do muzy". 

askaniusz - tytułowy bohater oper johanna josepha fuksa, antonia lottiego, mozarta. 

„atalanta” (1736) - opera handla. 

„bellerophon” (1679) - opera tragedie lyrique jeana-baptiste’a lully’ego. 

„daphne” (1706) - opera handla. 

„dardanus” - pięcioaktowa opera jeana-philippe'a rameau, trzy wersje (1739, 1744, 1760). 

„didone abandonnata” - opera domenica sarro z 1724 o dydonie. 

„dydona i eneasz” - opera henry'ego purcella w trzech aktach z 1689 r. 

„trojanie” - opera berlioza zawierająca wątki o dydonie, z 1863. 

„phaeton” (1683) - opera tragedie lyrique jeana-baptiste’a lully’ego. 

preludium do "popołudnia fauna" - kompozycja debussy'ego, 1894. 

„popołudnie fauna” - balet z 1912 z choreografią niżyńskiego. 

„hercules” (1745) - oratorium handla. 

„hippolyte et aricie” - opera tragedia liryczna jeana-philippe'a rameau z 1733. 

"isis" - tragedia liryczna lully'ego z 1677. 

"czarodziejski flet" - śpiewogra mozarta nawiązująca do izydy. 

"isis" - poemat symfoniczny george’a enescu z 1923. 

„cadmus et hermione” (1673) - opera tragedie lyrique jeana-baptiste’a lully’ego. 

„kastor i polluks” - opera liryczna jeana-philippe'a rameau, pierwsza wersja z 1737, druga wersja z 1754. 

„gwałt na lukrecji” - opera brittena z 1946. 

„l'amour malade” - balet jeana-baptiste’a lully’ego. 

„les muses” (1666) - balet jeana-baptiste’a lully’ego. 

„les noces de pelee et de thesis” (1654), - balet jeana-baptiste’a lully’ego.

„piramo e tisbe” - intermezzo operowe johanna alfreda hassego. 

„pyramus e tisbe” - opera komiczna johna fredericka lampe. 

„proserpine” (1680) - opera tragedie lyrique jeana-baptiste’a lully’ego. 

„psyche” (1678) - opera tragedie lyrique jeana-baptiste’a lully’ego. 

„muzio scevola” - opera w trzech aktach, którą skomponowali i napisali paolo rolli, handel, amadei i bononcini, prapremiera w 1721, o wojnie etrusków z rzymianami, w tym także o legendzie klelii. 

„semele” (1744)- oratorium handla. 

„syreny” - nokturn debussy'ego. 

„syreny” - poemat symfoniczny gliera. 

„tezeusz” (1675) - opera tragedie lyrique jeana-baptiste’a lully’ego. 

„le naissance de venus” (1665) - balet jeana-baptiste’a lully’ego.

Waldemar Mierniczek