8. buddyzm, bon

8. 8. 2. 5. bogactwo/ bieda

 

budda medycyny (bhajszadźca) złożył dwanaście ślubowań wchodząc na drogę bodhisattwy: 1 iluminować niezliczone krainy, umożliwiając wszystkim istotom stanie się buddami medycyny, 3 zaspokajać potrzeby wszystkich istot, aby żadnej nie brakowało niczego do życia, 7 przynosić ulgę ubogim i chorym, 11 zaspokajać głód i pragnienie czujących istot, 12 pomagać ubogim, którym brakuje ubrań, cierpiącym z powodu much, komarów, upału lub zimna.

żółta tara jest powiązana z bogactwem i dobrobytem. benzaiten opiekuje się bogactwem. nagowie są szczodrzy i hojni, ale często niebezpieczni i złośliwi.

shichi-fukujin to siedem bóstw szczęścia, bogactwa, płodności, powodzenia w życiu, długowieczności, uprzejmości, honoru, uczciwości i popularności, pochodzenia japońskiego, indyjskiego i chińskiego. grupa została zestawiona przez mnicha tenkai ze szkoły tendai: 1 benzaiten, 2 wajśrawana, 3 daikoku, 4 ebisu, 5 fukurokuju, 6 śmiejący się budda, 7 jurojin.

wajśrawana, bóstwo bogactwa i dobrobytu, dawca bogactw, posiada niezmierzone bogactwa i obdarza ludzi dziesięcioma rodzajami skarbów i szczęścia.

daikoku - bóstwo bogactwa i dobrobytu, jego atrybutami są młotek szczęścia, który służy do spełniania życzeń, i worki pełne kosztowności, patron bogactwa, otoczony symbolami dobrobytu: stoi na workach ryżu, na plecy ma zarzucony worek ryżu, towarzyszy mu szczur jako symbol bogactwa, jego wizerunki często umieszcza się w kuchni.

ebisu - bóstwo związane z majątkiem, patron pomnażania bogactwa.

uśmiechnięty budda przynosi ludziom bogactwo, nosi ze sobą worek, z którego rozdaje ludziom skarby.

lalki look thep przynoszą swoim właścicielom bogactwo.

 

8. 8. 2. 6. dobro (szczęście)/nieszczęście

 

shichi-fukujin to siedem bóstw szczęścia, bogactwa, płodności, powodzenia w życiu, długowieczności, uprzejmości, honoru, uczciwości i popularności, pochodzenia japońskiego, indyjskiego i chińskiego. grupa bóstw została zestawiona przez mnicha tenkai ze szkoły tendai: 1 benzaiten (jedyna kobieta w tym towarzystwie), 2 wajśrawana, 3 daikoku, 4 ebisu, 5 fukurokuju, 6 śmiejący się budda, 7 jurojin.

wajśrawana, bóstwo bogactwa i dobrobytu, obdarza ludzi dziesięcioma rodzajami skarbów i szczęścia.

daikoku jest bóstwem dobrobytu, jego atrybutem jest młotek szczęścia, którym spełnia kierowane do niego życzenia.

śmiejący się budda, przedstawiany w postaci mnicha o łysej głowie, z wielkim, odsłoniętym brzuchem, nosi w worku dzieci, jest patronem dobrego humoru, dzieci, szczęścia rodzinnego, przynosi ludziom bogactwo, zadowolenie i pogodę ducha, szczęście i pomyślność.

gynkar (mahakala) prowadzi do pomnożenia dobrobytu. inari to kami powodzenia, jej symbolem jest klejnot spełniający życzenia. czteroramienny mahakala łagodzi przeszkody, kłopoty, poprawia życie, wyostrza dobre cechy i pomnaża mądrość.

lalki daruma z oczami bez namalowanych źrenic przynoszą szczęście jeżeli zostaną odpowiednio potraktowane. czerwona daruma przynosi powodzenie, szczęście w domu i biznesie. żółta (złota) daruma przynosi bezpieczeństwo, powodzenie, sukces, pieniądze. czarne darumy przynoszą pieniądze. niebieskie darumy sprzyjają atmosferze pokoju i harmonii.

lalki look thep przynoszą swoim właścicielom szczęście.

o-mamori - talizman do ochronny przed nieszczęśliwymi zdarzeniami. kawałek papieru lub materiału lub cienkiej deseczki z wypisanym imieniem bóstwa i modlitwą ochronną. nosi się go na szyi w specjalnym woreczku i wymienia raz do roku podczas noworocznej wizyty w świątyni.

komokuten widzi wszelkie zło i karze za nie.

czham, tańce w maskach (bon i buddyzm tybetański), symbolizują walkę dobra ze złem i kończą się spaleniem głowy jamy (boga śmierci). rytuał odprawiany jest z okazji tybetańskiego nowego roku (losar) i innych ważnych świąt.

tańce podczas święta thimphu tshechu mają na celu ujarzmienie zła.

symbol jab-jum (ojciec-matka, para bóstw w miłosnym uścisku) wyraża ideę zjednoczenia pierwiastka aktywnego (męskiego, upaya), czyli właściwej metody medytacji i pierwiastka żeńskiego (pradźnia) czyli mądrości i oświecenia.

sekty ćarwaków i lokajatów odrzucały ascetyzm i propagowały hedonizm. uważały zło za wynik niedoskonałości człowieka, który nie chce się dalej doskonalić.

z nauk hinajany można wywieść przekonanie zwane hawelizmem, które mówi, że brak jest absolutnej i wiecznej szczęśliwości w rzeczach przyziemnych.

mahisasaka: porzuceniem niedoli jest ujrzenie czterech szlachetnych prawd.

daruma-shu: szczęście to być oświeconym w tym życiu.

nirwana może być rozumiana jako wygaśnięcie cierpienia, czyli osiągnięcie trwałego pełnego szczęścia.

ze szczęściem związana jest wyliczanka pięciu pożądań: sławy (władzy), bogactwa, seksu, jedzenia, snu.

 

 

Waldemar Mierniczek