24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 9. 3. 1. kapłani (cz 1)

 

tiestes spotkał kapłankę (o której nie wiedział, że jest jego córką) i nie mogąc oprzeć się jej urodzie, zgwałcił ją, a z kazirodczego związku narodził sie ajgistos. pelopia popełniła samobójstwo (mykeńczycy, grecja). 

hero była kapłanką afrodyty w sestos, a leander mieszkał w abydos po drugiej stronie hellespontu. poznali się i zakochali podczas adoniów w sestos. hero jako kapłanka nie mogła wyjść za mąż, więc uzgodnili, że hero będzie zapalała lampkę w oknie swojej wieży, a leander będzie przypływał wpław wieczorem i wracał rano. pewnej burzowej nocy lampka zgasła, leander stracił orientację i utonął. kiedy rano hero zobaczyła na plaży zwłoki kochanka popełniła samobójstwo skacząc z wieży. 

pierwszymi kapłanami apollina w delfach byli kreteńczycy z knossos, których przywiózł apollin pod postacią delfina. 

w czasie oblężenia troi agamemnon brał udział w napadach na pobliskie miasta. w czasie jednego z nich porwał jako brankę chryzejdę, kapłankę apollina. gdy odmówił jej wydania apollo zesłał na wojska zarazę. 

laokoon, kapłan apollina tymbrejskiego w troi, syn antenora, kapsysa lub akoitesa, popełnił świętoradztwo łamiąc celibat i żeniąc się. z żoną antipe miał dwóch synów etrona i melantosa (lub antifasa i tymbrajosa). podczas oblężenia troi ostrzegł trojan przed koniem trojańskim rzucając w niego oszczepem, żeby pokazać, że głucho dźwięczy. gdy składał ofiarę posejdonowi prosząc o zesłanie burzy na wrogą flotę, z morza wyszły dwa ogromne węże i zabiły laokoona i jego dwóch synów. trojanie nie wiedzieli, że jest to kara za świętokradztwo i myśleli, że jest to sprzeciw boga i należy przyjąć konia trojańskiego. 

wracając spod troi odyseusz zatrzymał się w kraju kikonów (tracja), napadł na ismaros i złupił je doszczętnie. ocalił jedynie marona, kapłana apollina i jego rodzinę za okup, w tym 12 amfor wina o upajającym smaku. 

artemida uratowała ifigenię przed złożeniem jej sobie w ofierze, chociaż przedtem żądała tej ofiary. bogini uczyniła z ifigenii swoją kapłankę w taurydzie. 

według innej wersji toas, król taurydy, zaopiekował się ifigenią, córką agamemnona i klitajmestry i uczynił ją kapłanką artemidy. próbował pojmać orestesa, ale ifigenia pomogła bratu i uciekła z nim do grecji. 

podczas święta na cześć skefrosa kapłanka artemidy odgrywa scenę pościgu za zabójcą skefrosa, jego bratem lejmonem, synem tegeatesa. 

erigone, córka ajgistosa i klitajmestry, była kapłanką artemidy. 

hilajra była kapłanką artemidy. 

teano, kapłanka ateny w troi, przyjęła przyjaźnie posłów, którzy przyjechali po helenę, być może wydała grekom palladion. z tych powodów nie została zabita podczas rzezi po wojnie trojańskiej (mykeńczycy, grecja). 

teano, wspólnie z hekubą i kobietami trojańskimi, złożyła w świątyni ateny ofiarny peplos i wznosiła modły, aby prosić o uratowanie troi. ofiara została odrzucona. 

atena darzyła atencją ajasa młodego. pewnego dnia ajas gonił kasandrę, która schroniła się w świątyni ateny. ajas nie uszanował miejsca próbując oderwać kasandrę od posągu ateny. grecy skazali go na ukamienowanie. udało mu się zbiec i uciec na morze. atena zesłała na niego burzę i uratował go posejdon. ajas chwalił się, że przeżył gniew ateny. posejdon rozbił trójzębem skałę strącając chwalcę w bezmiar wód. atena zesłała zarazę i nieurodzaj na lokrydę. mieszkańcy udali się do wyroczni w delfach, gdzie dowiedzieli się, że będą musieli wysyłać co roku przez 1000 lat po dwie dziewczyny. jeśli zdołają one uniknąć śmierci z rąk trojan chowając się w świątyni, zostaną jej kapłankami. spełniano ten zwyczaj przez wiele lat. jedną z dziewcząt, która została kapłanką w ten sposób, byłą periboja (mykeńczycy, grecy). 

auge, córka króla tegei aleosa, została mianowana przez niego kapłanką w świątyni ateny. ojciec zagroził, że ją zabije, jeśli złamie śluby czystości, gdyż pytia przepowiedziała, że jej syn zabije jej braci. niestety zgwałcił ją herakles. urodziła syna telefosa. sprzedano ją z dzieckiem, a potem wydano za mąż. telefos, nieświadom przepowiedni, wypełnił jej przesłanie. 

nikippe była kapłanką demeter w dotion. demeter przybrała jej kształ, aby powstrzymać erysichtona przed wycięciem świętego gaju. 

keleos, król eleusis, został uczyniony przez demeter kapłanem w jej świątyni w eleusis. 

kapłanki służące leukippidom (fojbe i hilajra) nazywano leukippidami. po śmierci stały się boginiami. 

fojbe, córka leukkiposa, kapłanka ateny, została porwana i zaślubiona przez polideukesa. 

medea była kapłanką hekate. 

tespiada, która prawdopodobnie miała na imię anteja, nie chciała pójść z heraklesem do łoża, pozostała do śmierci dziewicą i jego kapłanką w sanktuarium w tespiach. od tamtej pory wymagano od tamtejszych kapłanek cnoty czystości. 

io była kapłanką hery w argos. 

admete, córka erysteusza, była kapłanką hery przez 58 lat. gdy zmarł ojciec musiała uciekać z argos. uciekła na samos zabrawszy ze sobą posąg hery, którym miała się opiekować. na samos znalazła starą świątynię hery założoną przez nimfy i lelegów. umieściła w niej posąg. argejczycy zlecili poszukiwanie posągu piratom, którzy zabrali go ze świątyni, ale gdy mieli odpłynąć nie mogli odcumować. piraci zrozumieli, że posąg chce zostać na samos. odpłynęli bez posagu. samejczycy znaleźli go na brzegu, uznali, że bogini przybyła tam sama i przywiązali go pękami wikliny. admete odwiedziła posąg, oczyściła i poświęciła gdyż był skalany przez ludzki dotyk. odniosła go do świątyni. 

driada erato była wieszczką, kapłanką pana.

Waldemar Mierniczek