5. religia celtów

5. 9. kult, magia

 

5. 9. 1. kulty

 

wśród celtyckich kultów możemy wymienić te, które mają istotne znaczenie: 

- kult czaszek (obciętych głów) wrogów, 

- kult wody, która miała właściwości uzdrawiające lub oczyszczające; kult dotyczył głównie rzek i źródeł (zwłaszcza gorących), 

- kult macierzyństwa (matriarchalny), np. trzy matrony,

 

- kulty totemiczne, 

- kult przodków.

 

5. 9. 2. totemizm

 

problem totemizmu u celtów nie został do końca wyjaśniony. uczeni badacze (;)) wskazują na przedstawienia figuralne znajdywane w sanktuariach: koń, jeleń, dzik, niedźwiedź, dąb, cis, jabłoń, inne rośliny. 

totemizm znajduje odzwierciedlenie w herbach szkockich rodów.

 

5. 9. 3. osoby

 

w mitach celtyckich ważną rolę uzyskali prorocy, czyli przepowiadacze przyszłości nazywani filidami, w związku z tym wyodrębniłem podrozdział o takiej nazwie.

 

5. 9. 3. 1. kapłani

 

warstwa kapłańska została precyzyjnie zdefiniowana. składali się na nią: 

- bardowie (poeci i śpiewacy), ich zadaniem było przekazywanie tradycji historycznej, w innych religiach odpowiednicy bardów nie są uważani za kapłanów, gdyż nie pełnią funkcji religijnych; 

- wieszcze (filidowie) (badacze przyrody i wykonawcy obrzędów ofiarnych);

 

- druidzi (druidowie?) (najwyższa ranga kapłańska, mieli wiedzę o ruchach gwiazd, świecie, ziemi, bogach, studiowali przyrodę i folozofię moralną, rozstrzygali w spornych sprawach). 

druidzi pobierali nauki przez 20 lat. wiedzę trzymali w pamięci jako zbyt cenną, aby powierzać ją pismu. przewodzili obrzędom religijnym. sprawowali sądy. przepowiadali przyszłość z lotu ptaka. mogli rozkazywać żywiołom, zmieniać dzień w noc, lato w zimę. mogli oddziaływać na wolę bogów, ingerować w boskie sprawy. 

prawo geasa pozwalało druidom nakładać na poszczególne osoby nakazy i zakazy wiążące te osoby mocą magiczną. złamanie geis (geasa) powodowało zemstę sił nadprzyrodzonych. (coś jak klątwa voodoo). 

druidzi znali lecznicze własności roślin. zbierali jemiołę obcinając ją złotym sierpem w szóstym dniu miesiąca księżycowego. zebrana jemioła nie mogła dotknąć ziemi. dodana do napoju przywracała zwierzętom płodność i była remedium na zatrucia. 

druidzi wierzyli w moc skamieniałych jeży morskich, bo były zrobione z wężowej śliny. można je było zbierać w czasie określonej fazy księżyca. przynosiły szczęście w procesach sądowych. 

druidzi mieli zrzeszenie o charakterze religijnym (kościół instytucjonalny?) z kapłanem naczelnym. kiedy przywódca umarł jego następcą zostawał najbardziej godny. gdy były wątpliwości, który kapłan jest najlepszy do pełnienia funkcji, urządzano pojedynek na święte słowa. późniejsze teksty mówią o królu druidów (righ druadh) i naczelnym mistrzu (primus magister). druidowie zbierali się raz na rok na terytorium karnutów w galii. 

bogami druidów byli dagda i silvanus faeruński, a ich patronką była brigid. 

wśród najbardziej znanych druidów możemy wymienić: boginię birog, największego barda oisina (skoro był bardem to znaczy, że pełnił dwie funkcje kapłańskie), amergina gluingela, jednego z pierwszych druidów irlandzkich, calatina, druida z rasy fomorian, cathbada, druida o zdolnościach przepowiadania przyszłości, druidkę dubh od której nazwę wziął dublin, fedlimida mac dailla, barda lub druida, finegasa, druida, który złowił łososia mądrości. 

oprócz grup kapłanów wymienionych wyżej źródła wspominają także o kapłankach pełniących swoje funkcje zgodnie z ogólnie znanym wyobrażeniem co do pracy kapłanek. kapłanki (dziewice) występowały w grupach po dziewięć.

 

5. 9. 3. 2. szamani

 

według niektórych haseł wikipedii druidzi byli szamanami specjalizującymi się w uprawianiu magii, składaniu ofiar i wróżbiarstwie. byli kojarzeni z dębem i jemiołą. kontaktowali się ze światem umarłych, odprawiali rytuały i czynili cuda.

 

 

Waldemar Mierniczek