wm religia

5. 9. kult, magia   5. 9. 1. kulty   wśród celtyckich kultów możemy wymienić te, które mają istotne znaczenie:   - kult czaszek (obciętych głów) wrogów,   - kult wody , która miała właściwości uzdrawiające lub oczyszczające; kult dotyczył głównie rzek i źródeł (zwłaszcza gorących),   - kult macierzyństwa (matriarchalny), np. trzy matrony ,   - kulty totemiczne ,   - kult przodków .   5. 9. 2. totemizm   problem totemizmu u celtów nie został do końca wyjaśniony. uczeni badacze (;)) wskazują na przedstawienia figuralne znajdywane w sanktuariach: koń, jeleń, dzik, niedźwiedź, dąb, cis, jabłoń, inne rośliny.   totemizm znajduje odzwierciedlenie w herbach szkockich rodów.   5. 9. 3. osoby   w mitach celtyckich ważną rolę uzyskali prorocy, czyli przepowiadacze przyszłości nazywani filidami, w związku z tym wyodrębniłem podrozdział o takiej nazwie.   5. 9. 3. 1. kapłani ...

5. 8. 3. śmierć   smiertius - bóg śmierci. donn - bóg śmierci. sucellus - bóg śmierci (dobrze uderzający). balor - jednooki bóg śmierci. oko balora zabijało każdego kto go zobaczył. epona - bogini śmierci. danu - bogini śmierci i zniszczenia. bretoński ankou był uosobieniem śmierci.   badb , boginii wojny, mogła pokazywać się jako zjawa banshee zwiastująca śmierć w rodzinie. banshee pośredniczy między krainą zaświatów a ludźmi. jej żałosny płacz lub zawodzenie oznacza śmierć w rodzinie. zobaczyć banshee oznacza własną śmierć. banshee były ubrane na biało, nosiły długie włosy, które czesały srebrnym grzebieniem. w irlandii przywiązywały się do jednego domostwa. w szkocji mówiono o nich jako o istotach, które piorą odzież ludzi, którzy wkrótce umrą. pojawienie się kilku takich istot zwiastowało śmierć osoby wybitnej duchowo.   gdy dullahan wyhamuje rumaka, aby zatrzymać się na popas, w pobliżu umiera człowiek.   llewa llaw gyffesa nie można...

5. 8. 2. 7. 2 polowanie, łowy   polowanie podobne jest do wojny, wymaga tych samych narzędzi, służy do zdobywania środków do życia (w tym przypadku pożywienia) i nie wymaga przy tym ciągłego zginania karku jak w przypadku praktykowania rolnictwa.   boginią polowania była arduinna . nodens był bogiem łowów.   dziki łów to przedsięwzięcie, w którym bierze udział gromada zjaw w rynsztunku myśliwskim. gnają konno jak szaleni przez nieboskłon. z nimi biegną psy. ujrzenie dzikiego łowu było przepowiednią katastrofy, np wojny, plagi, śmierci tego, kto ujrzał. śmiertelnicy, którzy przecięli trasę łowu lub nią podążali, mogli zostać porwani i zabrani do krainy zmarłych. dziki łów był domeną sedhe ( elfów ). wśród przywódców dzikiego łowu byli arawn , gwydion , nuada i herne myśliwy (w cyklu króla artura).   wraz z arawnem i ogarami na dzikie łowy wyruszała jędza mallt-y-nos . wrzeszcząc i lamentując prowadziła jego psy, z natury złośliwe i złe. inna we...

5. 8. 2. 7. 1. wojna, bóstwa militarne   wojna, oprócz zdobywania kobiet, była najważniejszym zajęciem celtyckich bogów/królów. nic w tym dziwnego, ponieważ co i rusz jakieś nowe plemię bogów/olbrzymów najeżdżało na ziemie zajęte przez inne plemię.   lugh przedstawiany był jako młody mężczyzna z włócznią i procą. włócznia przeznaczenia została wykuta przez kowala z falias dla lugha , aby użył jej w walce z balorem . ten kto ją trzymał wygrywał każdą bitwę. jej mistrzem mądrości był esras.   dagda miał bezdenny kocioł, zdolny wykarmić armię. miał harfę z dębu, która była używana do wydawania rozkazów podczas bitwy.   wierzono, że manannan może stworzyć iluzję floty ze strączków grochu aby odstraszyć potencjalnych najeźdźców. camulos był bogiem wojny remów. jego miecz był niezwyciężony.   teutates był emanacją boga wojny . dian (przemoc) był synem carman , bogini złej magii. maponos był przedstawiany w postaci wojownika. aeron był bogie...

5. 8. 2. 7. zajęcia   dagda znany był jako ruaidh rofhessa (czerwonowłosy doskonałej wiedzy) – posiadał tajemną wiedzę doskonałą. lugh miał przydomek samildanach (wszechstronny w każdej sztuce), był patron poetów.   tu być może jest miejsce, aby wspomnieć o inteligencji trickstera (?) aegnusa . kiedy dagda pominął go przy podziale sid , aengus zapytał ojca, czy może zamieszkać w bru przez dzień i noc. ojciec zgodził się na to nie kojarząc, że syn nie sprecyzował, czy chodzi mu o jeden dzień i noc. w ten sposób aengus objął bru na wieczność. rolę trickstera mógł pełnić także manannan (?).   beag posiadała magiczną studnię strzeżoną przez trzy córki, fionnowi mac cumhail udało się napić z tej studni.   łosoś mądrości jadł żołędzie z drzewa wiedzy u brzegu rzeki boyna lub sionna . w ten sposób nabył cała wiedzę świata.   fintan ma bochra przeżył potop, żył 5500 lat po potopie i był doradcą królów, ponieważ był skarbnicą wiedzy i histo...

5. 8. 2. 5. bogactwo/bieda   trzy matrony to postacie dojrzałych kobiet, karmiących niemowlęta lub trzymających rogi obfitości lub kosze z owocami. także epona , jako bogini bogactwa i urodzaju, była przedstawiana z rogiem obfitości. rosmerta , nie gorsza od poprzednich, była przedstawiana w długiej sukni z rogiem obfitości.   dagda był bogiem obfitości, jego kocioł był bezdenny i zdolny wykarmić armię. dagda miał dwa wieprze, z których jeden był zawsze żywy, a drugi zawsze gotowy do upieczenia. wieprze były wiecznie obsypane owocami drzewa.   amaethon był kojarzony z obfitością, której źródło leży poza widzialnym światem. nisien był spokojny i hojny.   nodens miał moc odnajdywania i odzyskiwania porzuconego mienia.   w czasach rządów conaire’a i mora było spokojnie, lasy zapewniały obfitość orzechów, małe drzewa uginały się pod wielkimi owocami, a "wiatry nie brały włosów bydła od połowy jesieni do połowy wiosny” (?).   za pan...

5. 8. 2. 2. 3. fallicyzm   dagda, ityfalliczny gigant z maczugą, przedstawiany był żartobliwie jako rubaszny grubas, któremu spod kusego ubioru wystają pośladki i wielki fallus.   fergus ii mac roich opisywany był jako pełen seksualnej potęgi. "kamień przeznaczenia" stojący na wzgórzu tara jest nazywany fallusem fergusa.   5. 8. 2. 2. 4. pijaństwo, alkohol   govannon był nieśmiertelnym piwowarem, jakkolwiek celtowie pijali zapewne więcej wina niż piwa i bardziej je sobie cenili, gdyż występuje ono częściej w mitach. lasair miała przydomek "palące wino".   kiedy midir zakochał się w etain, jego żona fuamnach przemieniła etain w muchę, po czym wywołała potężny wiatr, który sprawił, że mucha wpadła do butelki z winem , które wypiła kobieta w ciąży, przez co etain odrodziła się.   za panowania fiachy ii finscothach każda równina obfitowała w kwiaty i białą koniczynę. te kwiaty wyciskano do białych naczyń, bo zawierały wino. za...

5. 8. 2. 2. 2. płodność i przyjemność, w tym ciało i wizerunki bogów (cz. 2)   druid fear doirche zamienił sadb w łanię, ponieważ odrzuciła jego zaloty. kiedy fionn wracał z polowania natknął się na piękną łanię. po szaleńczej gonitwie dopadły ją ogary bran i sceolan i zacząły się do niej łasić. fionn zabrał łanię do swojej siedziby w almu , gdzie po zmierzchu zamieniła się w sadb. zaszła w ciążę. pewnego dnia fionn wyruszył z wyprawą, aby pomóc cormacowi mac airtowi . wtedy fear doirche przybrał postac fionna, wywabił sadb z almu i zamienił w łanię. siedem lat później podczas polowania bran i sceolan znalazły i broniły jelonka przed innymi psami. fionn poznał syna i zabrał go do almu. to był oisin .   conchobar iii mac nessa,  który był w związku małżeńskim, zakochał się w deirdre . był już starym człowiekiem więc deirdre odrzuciła z odrazą jego zaloty i uciekła z młodym przystojnym wojownikiem noise, synem siostry conchobara. conchobar zabił noise i p...

5. 8. 2. 2. 2. płodność i przyjemność, w tym ciało i wizerunki bogów (cz. 1)   ten wątek jest w mitologii celtyckiej bardzo mocno rozbudowany. jest to spowodowane tym, że do mitologii zaliczono żywoty królów celtyckich, a także bohaterów przeżywających niezaspokojone pożądanie i uczucie miłości. widać tu początki miłości dworskiej opisywanej i wychwalanej przez poezję prowansalską.   lugh przedstawiany był jako mężczyzna wiecznie młody, przystojny, pełen życia i energii. w rękach trzymał włócznię i procę. ku jego czci obchodzono święta lughnasad . cermait został zabity przez lugha za romans z jego żoną.   maponos był bogiem młodości. niamh znaczy piękna. imię bogini plur nam mban (córka namh) znaczy „kwiat kobiecości”.   rosmerta nienawidziła instytucji małżeństwa.   głównym zadaniem aine , bogini miłości, było zachęcanie ludzi do miłości. zakochany w niej śmiertelnik król munsteru ailill olom próbował ją zgwałcić. aine zabiła go czar...