5. religia celtów

5. 8. 2. 7. zajęcia

 

dagda znany był jako ruaidh rofhessa (czerwonowłosy doskonałej wiedzy) – posiadał tajemną wiedzę doskonałą. lugh miał przydomek samildanach (wszechstronny w każdej sztuce), był patron poetów. 

tu być może jest miejsce, aby wspomnieć o inteligencji trickstera (?) aegnusa. kiedy dagda pominął go przy podziale sid, aengus zapytał ojca, czy może zamieszkać w bru przez dzień i noc. ojciec zgodził się na to nie kojarząc, że syn nie sprecyzował, czy chodzi mu o jeden dzień i noc. w ten sposób aengus objął bru na wieczność. rolę trickstera mógł pełnić także manannan (?). 

beag posiadała magiczną studnię strzeżoną przez trzy córki, fionnowi mac cumhail udało się napić z tej studni. 

łosoś mądrości jadł żołędzie z drzewa wiedzy u brzegu rzeki boyna lub sionna. w ten sposób nabył cała wiedzę świata. 

fintan ma bochra przeżył potop, żył 5500 lat po potopie i był doradcą królów, ponieważ był skarbnicą wiedzy i historii. wiedzą wymienił się z sokołem, który urodził się tego samego dnia co on. 

boyne (poeta) złowił łososia wiedzy, a jego uczeń fionn mac cumhail nieświadomy mocy ryby, ugotował go mistrzowi. podczas gotowania sparzył kciuk do którego przykleił się kawałek skóry łososia. później był zdolny przywołać moc łososia ssąc kciuk. 

ceridwen przygotowywała magiczną miksturę, która miała dostarczyć trzech kropel wszechwiedzy. kto je połknie, będzie znał wszystkie tajemnice przeszłości, czasów współczesnych i przyszłych. kiedy jej służący gwion bach dorzucał do ognia pod kotłem, nieco płynu prysnęlo mu na palec, który wyssał. 

ogma to bóg uczonych, nauczania, pisma i elokwencji. wymyślił pismo ogamiczne. został zabity po drugiej btwie pod mag tuireadth po tym jak zabrał miecz balora. afagddu zyskał powszechny szacunek przez swoją mądrość. 

aoi mac ollamain był bogiem poezji. brigid była patronką poezji jako "ogień inspiracji".

athirne wysłał służącego do ecceta po siekierę. służący był wstrząśnięty tym jak amergin mac eccet wygłasza wiersz. athirne postanowił zabić chłopca, by nie mógł zająć jego miejsca. eccet zastąpił swego syna żywa kopią z gliny. athirne obciął głowę manekina i uciekł. mieszkańcy ulaidu zmusili athirne do zapłaty wynagrodzenia eccetowi. w późniejszych czasach athirne przyjął amergina jako przybranego syna i nauczył go poetyckich umiejętności. 

taliesin był pierwszym człowiekiem obdrzonym darem proroczym. 

cormac ulfada był autorem praw i kronik historycznych (kroniki irlandii). ollam fodla ustanowił zgromadzenie tary. co trzy lata możnowładcy, uczeni i dowódcy zbierali się na czas święta samhain, aby przejrzeć i wznowić prawa i zatwierdzić kroniki i zapisy. ollam fodla ustanowił struktury administracyjno-wojskowe i zbudował "mur-ollamhan" (wał uczonego). 

kiedy lugaid vi macconn wydał niesprawiedliwy wyrok, dom zaczął się walić. został wygnany przez cormaca ulfadę za fałszywy wyrok na bennaid, szpitalniczkę, której owca nielegalnie pasła się na farbownikach królowej. 

morann mac maein był szefem sądu królewskiego za panowania feradacha finnfechtnacha. miał cudowny kołnierz (lodhain morain). kiedy sędzia usiłował wydać niesprawiedliwy wyrok, kołnierz kurczył się wstrzymując oddychanie. gdy sędzia odwrócił wyrok, kołnierz wracał do pierwotnego stanu. 

cairbre i cinncait był szefem rządu królewskiego za panowania feradacha finnfechtnacha.

 

 

Waldemar Mierniczek