5. religia celtów

5. 8. 2. 2. 2. płodność i przyjemność, w tym ciało i wizerunki bogów (cz. 2)

 

druid fear doirche zamienił sadb w łanię, ponieważ odrzuciła jego zaloty. kiedy fionn wracał z polowania natknął się na piękną łanię. po szaleńczej gonitwie dopadły ją ogary bran i sceolan i zacząły się do niej łasić. fionn zabrał łanię do swojej siedziby w almu, gdzie po zmierzchu zamieniła się w sadb. zaszła w ciążę. pewnego dnia fionn wyruszył z wyprawą, aby pomóc cormacowi mac airtowi. wtedy fear doirche przybrał postac fionna, wywabił sadb z almu i zamienił w łanię. siedem lat później podczas polowania bran i sceolan znalazły i broniły jelonka przed innymi psami. fionn poznał syna i zabrał go do almu. to był oisin. 

conchobar iii mac nessa, który był w związku małżeńskim, zakochał się w deirdre. był już starym człowiekiem więc deirdre odrzuciła z odrazą jego zaloty i uciekła z młodym przystojnym wojownikiem noise, synem siostry conchobara. conchobar zabił noise i poślubił deirdre, która popełniła samobójstwo skacząc z rydwanu. roztrzaskała sobie głowę o skały i została pochowana obok grobu noisego. 

bres finemnas, lothar finemnas i nar finemnas postanowili zabić ojca conchobara mac nessy i przejąć władzę. noc przed bitwą ich siostra clothra przestraszona, że zmarliby bezpotomnie, uwiodła ich trzech. następnego dnia zostali zabici. urodził sie lugaid v sriab nderg. 

lugaid v sriab nderg miał na ciele dwie czerwone linie, które dzieliły jego ciało na trzy części: powyżej szyi był podobny do nara, od szyi do talii do bresa, od talii w dół do lothara. inna wersja głosiła, że to były bojowe blizny. 

mężowie z ulsteru sporządzili słupy ze śniegu, aby kobiety współzawodniczyły o ich względy. zawody polegały na tym, która najgłębiej siknie przez słup śniegu. wygrała debforgaill. zazdrosne kobiety okaleczyły ją wydłubując oczy, odcinając nos, uszy i włosy. lugaid v sriab nderb widząc dym na dachu jej domu zrozumiał, że żona jest bliska śmierci. pognał do domu z cuchulainnem, ale żona zmarła krótko po ich przybyciu. lugaid umarł z żalu, a cuchulainn zburzył dom z kobietami wewnątrz zabijając 150 z nich. 

medb podała trzy kryteria, które powinien spełniać jej mąż: miał być bez lęku, podłości i zazdrości. wybór padł na oiliolla i mora. podczas uprowadzenia byków z ulaid medb romansowała z fergusem ii mac roichem, ale oilioll jej wybaczył. kiedy później dowiedział się, że nadal z nim romasuje, kazał go zabić. medb kazała zabić oiliolla conallowi cernachowi. umierający oilioll wysłał swoich ludzi, którzy zabili conalla. medb zazdrosna o miłostki mężą conchobara iii mac nessy zabiła swoją siostrę clothrę, która była w ciąży. medb chodziła kąpać się w sadzawce na wyspie lough ree, tam z zemsty zabił ją syn clothry furbaide strzelając z procy kawałkiem sera. 

gdy llew llaw gyffes udał się z wizytą do matha, blodeuwedd zaoferowała schronienie młodemu myśliwemu grownowi pebrowi. zakochali się, a blodeuwedd wyciągnęła z męża warunki (geis), których spełnienie pozwalało na jego zamordowanie: musiało się to stać o zmierzchu, miał mieć na sobie sieć rybacką, miał kąpać się na brzegu rzeki pod strzechą, nad kotłem, stojąc jedną stopą na jeleniu, jedną stopą na plecach kozy, drugą na brzegu wanny (miał trzy stopy???). nie mógł się znajdować ani w pomieszczeniu, ani na zewnątrz. nie mógł zginąć jadąc konno ani idąc pieszo. mógł być zabity włócznią, której zrobienie zajęło rok. grot włóczni miał być wykonany podczas świętego czasu. te warunki udało się spełnić. został zamordowalny lub uciekł zmieniając się w orła w zależności od wersji mitu. gwydion zamienił blodeuwedd w sowę (ptaka skazanego na samotne polowanie nocą).

pwyll po raz pierwszy spotkał rhiannon, gdy pojawiła się jako zjawa na perlistym koniu. ruszył z towarzyszami w pogoń, ale uciekała zbyt szybko, aby mogli ją złapać. po trzech dniach zdołał z nią porozmawiać. rhiannon była przyrzeczona gwawlowi, odrzuciła jego zaloty, a ojciec zalotnika obłożył klątwą ród pwylla, z tego powodu rhiannon przez lata nie mogła mieć dzieci. 

dubh, druidka zadrosna o męża ennę zakochanego w innej kobiecie, użyła czarów aby spowodować zatonięcie konkurentki. została za to utopiona przez męża w sadzawce. stąd nazwa dublin (sadzawka dubh). 

gwydion pomógł gilfaethwy’emu zgwałcić goewin, która podtrzymywała stopy króla math ap mathonwy (????). 

creidne, wojowniczka, była w kazirodczym związku z ojcem. (jeszcze i to!). 

nie muszę tu pisać, że wiele wątków z serii miłość i zdrada zawiera cykl arturiański, tu tylko najważniejsze i najprostsze z nich: 

wątek przewodni cyklu - romans pomiędzy ginewrą i lancelotem rozbija jedność rycerzy okrągłego stołu i doprowadza do bitwy pod camlann mordred i śmierci artura, który odpływa do avalonu. 

elaine z corbenic, córka króla rybaka, zakochała się w lancelocie. dzięki czarom przyjęła postać ginewry i spędziła z nim noc. z tego związku urodził się galahad, najczystszy z rycerzy okrągłego stołu. 

elaine z astolat żyła pod władzą przekleństwa. musiała żyć dożywotnio na wyspie shalott, po jej opuszczeniu groziła jej śmierć, spędzała więc całe dnie w zamku tkając gobelin. pewnego dnia zobaczyła lancelota i pokochała go. nie bacząc na klątwę popłynęła łodzią do camelotu. po drodze słabła coraz bardziej, a gdy wpłynęła do camelotu umarła. 

lohengrin, syn parsifala, rycerz okrągłego stołu, został wysłany w łodzi ciągniętej przez łabędzie aby uratować elsę, córkę króla brabancji. elsa nie mogła zapytać wybawcy jak się nazywa. pod tym warunkiem poślubił on księżnę i służył brabancji przez dwa lata do momentu aż elsa zadała zakazane pytanie. lohengrin powiedział jej prawdę, wszedł do łodzi i odpłynął. 

macocha rzuciła klątwę na rycerza okrągłego stołu o imieniu culhwch. mógł ożenić się tylko z córką olbrzyma yspaddadena. po roku culhwch znalazł olwen i zakochali się z wzajemnością. ojciec olwen rzucał w niego oszczepami. culhwch odrzucił jeden i trafił olbrzyma w oko. wtedy olbrzym zgodził się na małżeństwo pod warunkiem, że culhwch wykona 39 trudnych zadań. udało mu się wykonać zadania z pomocą bogów i rycerzy okrągłego stołu i poślubić olwen. 

tristan był wysłańcem króla marka. miał przywieźć izoldę z irlandii do kornwalii, aby zawarli małżeństwo. brangien, służąca izoldy jasnowłosej, dostała od matki izoldy napój miłosny, który izolda i król marek mieli wypić w trakcie nocy poślubnej. napój miał wzbudzać poczucie wzajemnej miłości. w czasie podróży do kornwalii tristan przez pomyłkę wypił odrobinę napoju i poczęstował nim izoldę. brangien zajęła miejsce izoldy w łożu królewskim podczas nocy poślubnej z królem markiem. romans zakończył się wygnaniem tristana z kornwalii. tristan postanowił zawrzeć związek z bretonką izoldą o białych dłoniach, ponieważ myślał, że izolda jasnowłosa o nim zapomniała. kiedy zrozumiał swój błąd powiedział żonie, że uczynił ślub zakazujący mu zbliżenia z nią przez rok. kiedy izolda dowiedziała się o tym znienawidziła męża. tristan zmarł gdy wyczekiwał powrotu posłańca od izoldy jasnowłosej. czarny żagiel statku miał zawierać informację, że izolda jasnowłosa nie wróci, a biały, że wróci. izolda o białych dłoniach oszukała męża i powiedziała, że żagiel jest czarny. po śmierci tristana izolda o białych włosach postradała zmysły. 

czyż to nie są piękne opowieści.

 

 

Waldemar Mierniczek