7. hinduizm (wedyzm, braminizm, hinduizm), adźiwikowie, joga, mitologia indii, religie cyganów

7. 7. 2. rośliny, rolnik (cz 3)

lotos, symbol czystości i odrodzenia, związany jest z buddą (często przedstawianym pośrodku kwiatu lotosu), lakszmi, karttikeją. lotos jest święta rośliną, narodową rośliną indii i częścią godła indii.

lakszmi, patronka zbóż, przedstawiana jest jako stojąca na lotosie. bhudewi przedstawiona z czterema rękami trzyma w nich owoc granatu, naczynie z wodą, miseczkę z ziołami leczniczymi i miseczkę z jarzynami, gdy ma dwie ręce w prawej trzyma niebieski lotos nocny, lewa ułożona jest w gest abhajamudra.

z jeziora umiejscowionego w pępku garbhodakasaji (awatary wisznu) wyrasta łodyżka kwiatu lotosu (virat) i na tym kwiecie rodzi się pierwsza żywa i śmiertelna istota, brahma. wewnątrz łodyżki zawartych jest 14 kategorii systemów planetarnych stworzonych przez brahmę.

bogini kamala (czerwony lotos), przedstawiana jest z lotosem w dłoni. saraswati jest kojarzona z bielą, gdyż siedzi na lotosie lub żółcią, gdyż w czasie jej wiosennego festiwalu kapusta kwitnie na żółto. atrybutami parwati mogą być cytrus lub lotos.

ketmia róża chińska jest łączona z kali. kwiaty hibiskusa ofiaruje się zwłaszcza podczas święta durgapudźa. w tradycji śriwidja jest to jedno z ziół wykorzystywanych do ofiar ogniowych.

sita dostała od ansuji girlandę, która nigdy nie więdnie. girlandy ćampakmala robi się z plumerii jako dary dla bóstw żeńskich. aksamitka wzniesiona rodzi święte kwiaty o barwie pomarańczowej, które zamieszkuje taledźu. służą one do wyrobu girland używanych w czasie festiwali religijnych w nepalu. wanamala to girlanda upleciona z kwiatów i pięciu sznurów kamieni szlachetnych, symbolizuje odwieczną energię adiśakti. wiesza się ją na szyi posągów wisznu.

 w trakcie obrzędów związanych z kwiatami nie używa się tych, które spadły na ziemię. boginie dostają najczęściej czerwone kwiaty. tabu: kwiatów sirisa (albizzia lebbeck) nie można używać w trakcie pudźi na rzecz ganeśi, a widźaja sala (pterocarpus marsupium) w obrzędach na rzecz śiwy.

święto batukamma (andhra pradesh) odbywa się na przełomie ix i x i trwa 7 dni. kończy się na dwa dni przed świętem dasara. batukamma to święto wiosny, związane z kultem parwati. tworzy się aranżację w kształcie stożka z kwiatów: gunuka, tangedi, lotos, alli, katla, teku. na szczycie układa się kwiat dyni. kwiaty są zbierane przez mężczyzn i układane przez kobiety. wieczorem odbywają się tańce i śpiewy kobiet.

kwiaty jaśminu wielkolistnego mogą być ofiarowywane wszystkim bóstwom jako symbol czystości. kwiaty tewecji peruwiańskiej były składane w ofierze w czasie obrzędów religijnych.

mleczara olbrzymia jest związana z śiwą. kwiaty są ofiarowywane podczas śiwapudźa. związana jest z kultem słońca. na lingamie umieszcza się liście kleiszcza smakowitego (bilwy), a na nim kwiaty mleczary (kalotropisu).

kleiszcze smakowite (bilwa, bel) jest związane z parwati, surją i lakszmi. pod nim medytował śiwa. giridźa zamieszkuje jego korzenie, maheśwari i lakszmi mieszkają w pniu, dukszajani w gałęziach, parwati w liściach, gauri w kwiatach. w trakcie świąt śiwaickich jego liśćmi dekoruje się szczyt lingi. kleiszcze to jedno z 11 drzew odpowiednich do wyrobu przyrządów stosowanych w trakcie ceremonii ogniowych jadźna. liście i drewno kleiszcza używane są w ceremonii pudźi samagri i ognia hawan.

czerpnia gujańska (nagalinga) symbolizuje śiwę. słupek w środku kwiatu to symbol lingamu, a pręciki wokół to symbol węży naga. cały kwiat przypomina kaptur tysiącgłowej kobry nad śiwalingą.

bieluń (datura) jest łączony z bhajrawą. kwiaty datury są widoczne w płomiennym kręgu otaczającym tańczącego śiwę.

pieprz żuwny (betel) związany jest z lakszmi. betel to obiekt kultu tradycji barui w bengalu, liście wykorzystywane są podczas ceremonii ślubnej.

ostryż (kurkuma) jest związany z durgą. pastą z kurkumy naciera się posągi bóstw.

arka (asclepias gigantica) jest związana z surją.

kwiaty rośliny kaćnar (bauhinia zmienna) są ofiarowywane śiwie. to święte drzewo ma także zastosowania w ajurwedzie. tatarak zwyczajny jest używany w ajurwedzie.

aparadźita (clitoria ternatea) przypomina żeńskie narządy płciowe, uważana jest za wcielenie durgi.

śiwalingi (lingini, dipocyclos palmatus) jest związana z śiwą. nasiona rośliny przypominają kształtem męskie genitalia, używane są w magii sympatycznej. kobiety w ciąży pragnące urodzić męskiego potomka powinny jeść tą roślinę.

roślina pannir (guettarda speciosa) związana jest z karttikeją, śiwą i wisznu. robi się z niej święty popiół wibhutiprasadam.

punnai (calophyllum inophyllum) jest związana z karttikeją i śiwą. jej kwiaty są składane śiwie podczas porannej pudźi.

euphorbia neriifolia uważana jest w bengalu zachodnim za wcielenie bogini węży mansy. gałązki tej rośliny służą jako wyobrażenia bogini. pandan wonny to krzew czczony w bengalu jako miejsce narodzin bogini manasy (mansy?), patronki węży.

kwiatostany rośliny iksora szkarłatna są ofiarowywane śiwie (iśwarze). kwiaty kocanki ogrodowej składane są śiwie. kaśa (saccharum spontaneum) - święta roślina poświęcona śiwie.

owoce głożyny pospolitej (beru) ofiarowała sabari ramie i lakszmanie.

paczuli (brodziec paczulka) to roślina, którą zamieszkuje kryszna.

bambus jest atrybutem kryszny.

trawa kuśa (desmostachya bipinnata) symbolizuje żywioł wody, jest poświęcona bóstwu ketu. riszjaśringa używał maty z trawy kuśa przykrytej skórą czarnej antylopy. trawa kuśa jest stosowana niemal we wszystkich ceremoniach pudźa i jadźna.

garuda wykradł naczynie amryty z dewaloki, zaniósł je wężom i postawił na trawie kuśa. podczas gdy węże dokonywały ablucji naczynie zabrał indra, wróciwszy musiały się zadowolić lizaniem trawę, na której stało naczynie z amrytą. dlatego rozdwoiły im się języki, a trwa stała się rośliną świętą.

kiedy życie śunahśepy składano w ofierze warunie, przywiązano go do słupa ofiarnego sznurem splecionym z trawy kuśa.

podczas ascezy (tapas) śiwa pod postacią bramina odwiedził umę, która poprosiła go by zajął honorowe miejsce wyłożone trawą kuśa.

trawa zwana cynodon palczasty używana jest w rytuałach hinduistycznych odprawianych na cześć bogini mangalaćandi. trawa została także użyta podczas walki ganeśi z demonem.

trawa durwa (agrostis linearis) jest ofiarowywana ganeśi podczas obrzędów.

walli, żona karttikeji, była personifikowana jako roślina o takiej samej nazwie.

ortodoksyjni bramini nie spożywają cebuli, czosnku i grzybów, gdyż mają one charakter tamasowy.

asceci śiwaiccy rytualnie palą nasiona datury zmieszane z konopiami indyjskimi (nie podają, czy jak tytoń czy w ogniskach rytualnych, gdyby jak tytoń to przeczyłoby tezie, że palenie przybyło do europy z ameryki).

mala to sznur modlitewny do odliczania mantr. składa się ze 108 korali z drewna (sandałowiec, korzeń lotosu), kamienia, kryształu, kości, tworzywa sztucznego, owoców mali wąskolistnej). mala wąskolistna jest często owijana wokół ramion i szyi figur śiwy w mandirach, a także przez sadhu.

korzeń drzewa quillaria malaccensis jest surowcem do produkcji pachnidła aguru stosowanego w rytuałach hinduistycznych. olibanum jest stosowane do otrzymywania kadzidła używanego w trakcie medytacji i w rytuałach oczyszczających. rytuał wielbienia śiwy z użyciem drzewa sandałowego, aloesu, kamfory i szafranu prowadzi do osiągnięcia śiwaloki.

barwniki uzyskiwano z kory drzew, liści, indygo.

cytron (matulinga) to atrybut śiwy symbolizujący niezliczone atomy będące nasionami, z których powstał świat.

 

7. 7. 3. wegetacja/urodzaj

 

dewi sri to bogini urodzaju (hinduizm balijski). ganeśa uosabia witalność i żywotność.

i tyle na ten temat.

 

 

Waldemar Mierniczek