7. hinduizm (wedyzm, braminizm, hinduizm), adźiwikowie, joga, mitologia indii, religie cyganów

7. 9. 6. 2. modlitwy/mantry

 

bryhaspati pełni rolę "pana modlitwy".

daksza i praśuti modlili się do paraamby, aby przyszła na świat jako ich córka.

prahlada, syn haranjakapiśu prosił przy pomocy modlitwy wisznu o pomoc, kiedy ojciec chciał go zabić.

hinduizm zna pojęcie modlitwy i pojęcie mantry. czasami te dwa pojęcia używane są zamiennie, najprawdopodobniej niesłusznie. mówiąc „modlitwa” mamy na myśli zwróconą bezpośrednio do bóstwa (lub do świata) prośbę lub wyznanie wiary. intuicyjnie przywołujemy modlitwy znane z kościoła katolickiego. co mają na myśli święte księgi hinduizmu (lub ich tłumacze) używając pojęcia „modlitwa” tego nie wiemy.

atharwaweda zawiera modlitwy do rudry i aświnów, prośby skierowane do agniego o zdrowe i długie życie.

jadźurweda zawiera mantry (modlitwy) i litanie skierowane do bóstw i sprzętów liturgicznych (uświęcające je).

kobiety modlą się do nagów, kiedy chcą wykazać się płodnością i pragną mieć potomstwo. do mariamman należy modlić się o pomyślne małżeństwo, narodziny dzieci itp.

modlitwa podczas codziennych rytuałów składania uschniętych i opadłych liści rośliny tulsi (tulasi, tulasi pranam):"ofiarowuję moje wielokrotne pokłony wrindzie, śrimati tulasi dewi, która jest bardzo droga keśawie. o bogini, obdarzasz służbą oddania dla kryszny i posiadasz najwyższą prawdę".

do matki ziemi gaji należy modlić się o światło, zrozumienie i wyzwolenie.

w czasie święta thaipusam formą modlitwy jest noszenie symbolicznych ciężarów kavadi.

parikrrama to okrążanie gowardany medytując, modląc się śpiewając bhadźany.

w trakcie uroczystości sapindikarana prowadzący recytuje modlitwę o wspólnocie.

atri uważany jest za odkrywcę świętych mantr.

bhrygu wykonywał tysiącletnią pokutę, aby w nagrodę uzyskać od śiwy mantrę, która zapewniałaby asurom niezwyciężoność w walce z dewami.

kalpasutra zawiera mantry.

mantry intonuje się np podczas święta agnihotra.

puraśćarana to tantryjski rytuał przygotowawczy poprzedzający recytację głównej mantry. jej zadaniem jest uaktywnienie głównej mantry, może składać się z dziesięciu elementów, z których trzy pierwsze uważane są za wystarczające.

elementy puraśćarany:

- dhjana,

- pudźa (śaktipudźa, kumaripudźa),

- dźapa,

- homa,

- tarpana (ofiarowanie wody),

- abhiszeka (kąpiel),

- brahmabhodźana (ofiarowanie pokarmu),

- aghamarszana,

- surjaghja,

- dźalpana.

inne uporządkowanie puraśćarany (pięć faz):

- dźapa,

- homa,

- tarpana (spryskiwanie się pobłogosławioną wodą)

- marjana (spryskiwanie ciała wodą z naczynia do którego przywołano bóstwo mantry),

- sadhakasewa.

miejscami szczególnie pomyślnymi dla odprawiania puraśćarany są: miejsca pod drzewami watta, lasy, miejsca kremacji, opuszczone domy, skrzyżowania czterech dróg.

słowo mantra pochodzi podobno od man (myśleć) i tra (wznieść i ochraniać) (według mnie jest to wyjaśnienie ściśle propagandowe). mantra to formuła, werset lub sylaba do powtarzania. jej zadaniem jest uspokojenie umysłu, zaktywizowanie energii, oczyszczenie umysłu ze splamień. powtarzanie mantr to dźapa.

monotonne rytmiczne powtarzanie mantr nadaje się na praktyki dla ascetów, mistyków i medytantów, a także jako narzędzie indoktrynacji.

najbardziej znane mantry:

- om - najświętsza sylaba hinduizmu, pierwotny hymn, dźwięk powstania wszechświata, identyczna z osobą absolutnego wisznu, na niej opierają się inne hymny i mantry,

- om namaha śiwaja – do śiwy,

 - gajatri - najświętsza i najważniejsza mantra wedyjska, werset z rygwedy, skierowana do sawitara; obecnie nieodzowny element codziennego porannego rytuału hinduistów, ma moc niweczenia karmy, jest praktykowana codziennie przez wszystkich uczniów bramińskich, trzy razy dziennie po 108 razy, 

- pańćatattwamantra - intonowana przez wyznawców gaudija wisznuizmu podczas ofiarowania krysznie pokarmu, poprzedza mahamantrę (po prawej stronie, źródło wikipedia), zawiera imiona pięciu aspektów boga; kult gaudija wisznuizmu polega głównie na intonowaniu (kirtan) mahamantry (powtarzaniu świętych imion: hare, kryszna i rama) oraz mantry gajatri,

- mahamrytjundźaja mantra - ułożona przez rysziego markandeję, skierowana do rudry trjambaka (o trzech oczach), śpiewana 108 razy w trakcie dźapy,

- neti neti - mantra wyliczająca czym brahman nie jest, gdyż nie jesteśmy w stanie powiedzieć czym jest.

inne mantry: asatoma, mahawakja, wajdika śanti mantra, śanti patha, pańća akszara, mantra guru brahma, wychwalająca oświeconego guru.

mangala to słowo używane w mantrach i modlitwach na określenie pomyślności i powodzenia.

tantryści zalecają mantry i modlitwy do księżyca, ze względu na szczególnie mocno zauważalny wpływ księżyca na ludzkie życie.

mantry odlicza się przy pomocy sznurów modlitewnych mala składających się ze 108 korali z drewna (sandałowiec, korzeń lotosu), kamienia, kryształu, kości, tworzywa sztucznego, owoców mali wąskolistnej.

do rytuałów religijnych i praktyki modlitewnej używane są także misy dźwiękowe wydające dźwięki przy uderzaniu i pocieraniu.

dharani to duchowy werset lub długa mantra, powtarzane lub śpiewane przy stałych ceremoniach, w czasie kłopotów, w celu podtrzymania gorliwości, uspokojenia itp. stosowane są głównie przez medytujących, ascetów i joginów. zaczyna ją zwykle mantra, kończy mahatmja, czyli cel dharani, co czyni ją skuteczniejszą.

wyznawcy adźapajogi nie powtarzają mantr, ponieważ, co do zasady, niczego się nie powtarza.

można także postawić tezę, że tantry (przynajmniej niektóre) to też modlitwy, np osoby praktykujące tantrę agadatantra stwierdzają, że są w stanie poradzić sobie z zatruciami wywołanymi przez jedzenie, ukąszenia węży i owadów, pogryzienie przez psy.

 

 

Waldemar Mierniczek