8. buddyzm, bon

8. 9. 3. 17. błogosławieni, święci

 

najbardziej na świętych nadają się, według mnie masasiddhowie:

mahasiddha - urzeczywistniony mistrz, oświecony mistrz ścieżki tantrycznej. w buddyzmie tybetańskim jest 84 mahasiddhów.

ale są i inne koncepcje:

mistrz zen (chan, son, zen, thien) - w pełni oświecony człowiek o dojrzałej osobowości i nieugiętym charakterze, który włączył dharmę w swoje życie i potrafi prowadzić innych do oświecenia, ale mistrzów zen opisuję w rozdziale dotyczącym nauczycieli.

theravada uznaje za świętych arahantów, czyli mnichów którzy osiągnęli nirwanę, a budda to pierwszy święty, ale arahantów było zbyt wielu, a do tego większość z nich była anonimowa, nie nadają się na świętych, a buddowie to według mojej konwencji bogowie lub emanacje bogów, ponieważ są ubóstwieni.

mahajana uznaje dwa rodzaje świętych: buddów i bodhisattwów. ale bodhisattwowie zostali opisani w rozdziale dotyczącym osób medytujących.

wadżrajana wymienia kilka kategorii świętych: tulku, bóstwa, demony, dalajlama, buddowie, bodhisattwowie. ci to już naprawdę przegięli. bóstwa, demony i buddowie nie są świętymi, bo są bóstwami, o bodhisattwach już wspominałem, a tulku (w tym dalajlamowie) mają u mnie osobny rozdział.

jedna z teorii wymienia cztery stopnie "świętości": 1 wkraczający w strumień (sotapanna), 2 raz powracający (sakadagami), 3 nie powracający (anagami), 4 arahant.

do tego możemy dodać pojęcie: „oświecony”, czyli istota dzieląca prawdziwą naturę z całym wszechświatem, ktoś kto doświadczył oświecenia.

po tak ostrym wycięciu bytów pretendujących do świętości poniżej niektórzy buddyjscy święci:

- ahavaripa - mahasiddha,

- bodhidharma,

- chilupa (kalachakrapada) - mahasiddha,

- conghapa - mahasiddha,

- garab dordże - mahasiddha,

- gorakhnat,

- indrabodhi, mahasiddha, uczeń buddy; budda przekazał mu najgłębsze nauki wadżrajany dopełniając w ten sposób trzeci obrót kołem dharmy,

- lalita wadżra, mahasiddha, który otrzymał kompletny przekaz tantry wadźrabhajrawa (jamantaka),

- maitripa (1007-1077), mahasiddha,

- naropa - mahasiddha,

- orgjenpa - wielki tybetański mahasiddha i jogin,

- padampa sangdzie - mahasiddha,

- padmasambhawa - mahasiddha, urodzony w królestwie oddijana, ukrył wiele term, które później odnajdywane były przez tertonów,

- taranatha, kanonizowany po śmierci w mongolii (???)

- thagtong gjalpo - mahasiddha, jogin, bodhisattwa, filozof, wynalazca, inżynier, konstruktor, architekt, urbanista, metalurg, kowal, ludwisarz, hutnik, geolog, polityk, porównywany do leonarda da vinci, budował mosty, stupy,

- tilopa - mahasiddha,

- trisong decen - mahasiddha.

 

8. 9. 3. 18. męczennicy

 

w zasadzie w buddyzmie męczeństwo nie występuje, zwłaszcza męczeństwo za wiarę. tym niemniej można zidentyfikować w buddyzmie męczenników za wiarę.

ich'adon (501-527), koreański mnich. jego śmierć utorowała buddyzmowi drogę w korei. kroniki "samguk sagi" zawierają opis jej śmierci przez ścięcie. po ścięciu głowy wypłynęła z niej biała krew, a głowa stoczyła się na górę sogumung. po zapadnięciu zmroku wszystkie zwierzęta zapłakały i zeszły do miasta, wielu ludzi zaczęło żałować za swoje złe uczynki. po tym zdarzeniu mieszkańcy silli przyjęli buddyzm, a król pophung zakazał polowania na zwierzęta i rozpoczął szerzenie buddyzmu. w miejscu śmierci ich'adona postawiono klasztor paengnyul.

 

8. 9. 3. 19. patroni

 

benzaiten to patronka zakochanych i artystów.

wajśrawana jest patronem prawników i wojowników.

ksitigarbha to strażnik martwych dzieci (urodzonych nieżywych lub po aborcji), kobiet w ciąży, strażaków, podróżników i pielgrzymów.

jizo, japoński ksitigarbha, jest patronem noworodków i dzieci nienarodzonych, embrionów usuniętych podczas aborcji, kobiet w ciąży i pielgrzymów.

bodhidharma chroni przed ospą i chorobami zakaźnymi.

palden lhamo jest patronką tybetu.

samantabhadra jest patronem klasztorów na górze emei shan.

 

 

Waldemar Mierniczek