8. buddyzm, bon

8. 1. 2. świat po stworzeniu

 

do opisu z poprzedniego postu dodajmy jeszcze takie spostrzeżenia:

wszechświat = dharmadhatu, wszystko w nim jest puste, stale się zmienia, wszystko jest płynne, brak granic. wszechświat jest promieniujący, świetlisty bez cieni, w ten sposób jest doświadczany przez osobę medytującą, oznacza absolutną prawdę leżącą u podstaw wszystkich zjawisk. umysł może przeniknąć wszystkie rzeczy.

istnieje wiele wszechświatów, które maja okresy powstawania, trwania i zaniku, gdy istnieją ku temu odpowiednie warunki, zgodnie z prawem karmy czujących istot przebywających w tych wszechświatach. w okresach nieistnienia istnieje potencjał do stworzenia wszechświatów.

anicca (nietrwałość) to jedna z trzech cech istnienia. pozostałe to cierpienie (duhkha) i brak duszy (anatman). wszystkie złożone zjawiska są nietrwałe i podlegają ciągłemu procesowi zmian, dotyczy to podstawowych elementów, wszechświatów, gwiazd, planet, roślin, zwierząt, ludzi, bogów, uczuć, doznań, świadomości itp.

fazang sformułował główne idee:

- 1 rzeczywisty świat jest złożony, wszystko jest przyczyną i skutkiem,

- 2 rzeczy w świecie są wypełnione pustością,

- 3 rzeczywistość pustych rzeczy jest jedyną rzeczywistością.

dziesięć tajemnic (tajemnych bram) według fazanga:

- 1 jednoczesna złożoność i wzajemna zgodność, zasada (noumen) i zdarzenie (fenomen) współistnieją bez przeszkód,

- 2 istnieje niepowstrzymana wolność wszystkich rzeczy we wzajemnej współzależności (np duże i małe, skończone i nieskończone),

- 3 istnieje wzajemna zgodność i zróżnicowanie pomiędzy tym i innymi światami,

- 4 istnieje wzajemna identyfikacja i samowystarczalność (niezależność) wszystkich czynników istnienia,

- 5 istnieje wzajemne dopełnianie się ukrytego i przejawionego,

- 6 istnieje wzajemna zgodność wszystkich rzeczy bez utraty indywidualnej tożsamości,

- 7 istnieje sieć indry, w której jeden diament odbija wszystkie inne diamenty, a one odbijają także ten jeden (obok, źródło wikipedia, przepiękna sieć, pełna iluzja),

- 8 fenomenalne ujawnia noumenalne,

- 9 istnieje oddzielne istnienie i wzajemne łączenie się oddzielnych czynników istnienia w czasie,

- 10 istnieje harmonijna współwymienialność zasady i zjawiska.

teoria li (huayan): li jako noumen - najwyższa prawda, ostateczna zasada, takość, utożsamiany z siunjatą (czyli pustością), współdziała z shi (fenomenem, rzeczą, zdarzeniem). tam gdzie nie ma shi, nie ma li. li jako najwyższa rzeczywistość istnieje tylko w shi.

arahant osiągnąwszy czwarty stopień świętości mógł dostrzec wszystkie wszechświaty, rodzące się i umierające w nich istnienia oraz zobaczyć w jakim świecie te istnienia odradzały się i w jakim się odrodzą.

dziesięć duchowych królestw to dziesięć stanów życia, którym podlegają wszystkie czujące istoty, sześć niższych (piekło, głód, królestwo zwierząt, gniew (chorobliwa zazdrość), człowieczeństwo (zapalczywy idealizm), niebo (zachwyt)) i cztery wyższe (nauka, realizacja (absorpcja), bodhisattwa (stan bodhisattwy), stan buddy). człowiek musi podjąć wysiłek, aby do nich dotrzeć. punktem wyjścia jest jego własne życie. dziesięć duchowych królestw miesza się ze sobą w momencie ponownego życia. rządzi nimi prawo przyczyny i skutku za wybory popełnione w życiu (karmę).

inna teoria: są trzy światy:

- 1 pragnień (piekła, głodne duchy, zwierzęta, ludzie, niektórzy bogowie),

- 2 formy (boskie istoty) - świat pozbawiony pragnień,

- 3 bezforemności (wyżsi bogowie i mędrcy) - pozbawiony formy.

kśanikawada - teoria chwilowości: wszelkie istnienie jest chwilowe. teoria krytykowana jest za to, że nie wyjaśnia ciągłości dharmy i przejścia z jednego do drugiego życia.

dzogczen: poprzez zrealizowanie trekcio (samowyzwolenie) lub togal (spontaniczne urzeczywistnienie) można podczas procesu umierania manifestować tęczowe ciało, aż ciało znika i pozostają jedynie włosy i paznokcie, natomiast stałe przebywanie w stanie togal prowadzi do zamanifestowania świetlistego ciała (ciała wielkiego przeniesienia (np padmasambhawa, czetsun senge łangczuk)).

 

 

Waldemar Mierniczek