8. buddyzm, bon

8. 9. 1. kulty

buddyzm przyjmował i przejmował kulty z hinduizmu, religii ludowych i innych religii jak taoizm, konfucjanizm, shinto.

tu nie miejsce, aby te wszystkie kulty wymienić, jedynie kilkanaście najpopularniejszych i najdziwniejszych kultów:

- bodhisattwów (dharmaguptaka, daruma-shu),

- buddów (dharmaguptaka),

- demonów,

- drzew,

- fallicyzm,

 

- gór, (zwłaszcza shugendo),

- nagów i wężów,

- przodków (np dipankary, shonnyo-en),

- stupy (a więc relikwii),

- świętych.

 

8. 9. 3. osoby

 

8. 9. 3. 1. kapłani

 

w buddyzmie nie ma takiego samego pojęcia kapłaństwa jak w hinduizmie. za kapłanów uważa się mnichów, którzy, jak napisał yunqi zhuhong w czasie odrodzenia chanu w xvii w:

"mnisi są także geomantami, wróżbitami, fizjonomistami, lekarzami, ginekologami, twórcami leczniczych mikstur, uzdrowicielami dusz i alchemikami" (?)

 

7. 9. 3. 2. szamani

 

dźhankri, prymitywny bon, był oparty na szamanizmie polegającym na zjednywaniu demonów,

dongba, szamani wywodzący się z bon, wykorzystują flagi modlitewne, przyswajają także inne elementy animizmu i wpływy taoizmu. rytuały mają na celu uzyskanie przychylności duchów zamieszkujących obiekty związane z przyrodą.

ngagpa (kobiety ngagma) to w buddyzmie tybetańskim i bon asceci pozostający poza obrębem dyscypliny monastycznej. praktykują rytuały tantryczne i szamańskie w ramach linii przekazu niezależnych od głównych szkół, często pozostają w związkach małżeńskich i wykonują obrzędy na rzecz lokalnej społeczności, np dobrobytu wsi, dobrych plonów, deszczu.

 

8. 9. 3. 3. czarownicy, uzdrowiciele

 

niektórzy wietnamscy mnisi odznaczali się zdolnościami czarodziejskimi: ma ha osiągnął magiczne zdolności po przezwyciężeniu ślepoty, khong lo, giac hai, dao hanh, ninh khong, posiadali zdolności uzdrowicielskie.

en-no gyoja (vii-viii w), założyciel shugendo, praktykował na górze katsuragi ascezę i magię. oskarżony o działanie na szkodę cesarza uniknął aresztowania dzięki mocom nadprzyrodzonym; swobodnie przemieszczał się dzięki sztuce lewitacji.

wiszawajdjowie, "doktorzy od trucizn", do tej pory pomagają we wsiach w przypadku pogryzień i zatruć.

ngagpa (kobiety ngagma) to asceci i szamani postrzegani jako czarownicy posługujący się czarną magią.

 

8. 9. 3. 4. prorocy

 

nichiren daishonin był prorokiem.

minh khong, wietnamski mnich, objawiał zdolności profetyczne. tamo-san (1907-2001) posiadała umiejętności przepowiadania.

szerpad, założyciel bon, prorokował, że nadejdzie moment, kiedy najważniejsze zasady bon, w tym dzogczen, zostaną przekazane. stało się to wraz z rozkwitem królestwa zhang-zhung.

 

 

Waldemar Mierniczek