12. gnostycyzm, manicheizm, mitraizm

12. 4. świat podziemny i życie pośmiertne, wędrówka dusz

 

12. 4. 1. światy podziemne i pośmiertne, piekło

 

jezus stworzył pozory własnej śmierci, zstąpił do piekieł i okiełznał satanaela, odebrał mu boski przedrostek "el" (pozostał satan = szatan) i następnie powrócił do boga (bogomili). 

władcą otchłani jest saklas (jahwe) pomniejszy demiurg. 

czyściec nie istnieje (katarzy, apostolicy).

 

12. 4. 2. raje i krainy rajopodobne

 

za sprawą aniołów ustanowionych w 365 niebiosach powstał świat ku czci abraxasa (bazylides).

jest siedem niebios (ofici). istnieje siedem niebios rządzonych przez demiurga (sabaotha) otoczonego archontami. w ósmym niebie rezyduje matka światła. aby uniknąć unicestwienia należy posiąść tajemną wiedzę, która umożliwi duszy uniknięcie archontów i sprawi że dostanie się ona do raju, gdzie będzie żyła u boku matki i ojca wszystkiego.

apokalipsa pawła (gnostycka) opisuje podróż św pawła po zaświatach. jahwe zamieszkuje jedno z niższych niebios.

dzieje tomasza opisują pielgrzymkę św tomasza do indii: po przybyciu do indii tomasz rozdał biednym pieniądze, które otrzymał na budowę królewskiego pałacu. po śmierci królewskiego brata okazało się, że pałac został zbudowany w królestwie niebieskim.

cerynt nauczał, że jezus, po powtórnym przyjściu, ale przed powszechnym zmartwychwstaniem, ustanowi tysiącletnie królestwo pełne rozkoszy zmysłowych.

 

12. 5. dusza, duch, reinkarnacja

 

12. 5. 1. duch

 

mitra jest władcą ducha (mitraizm).

abraxas zesłał pięć sił pierwotnych, z których jedną był duch (nous). zesłał także jezusa chrystusa, który był duchem bezcielesnym (bazylides). abraxas zamiast nóg ma węże oplatające gałąź tworzącą podwójny krzyż. węże to odpowiedniki ducha (nous) i słowa (logos) (gnostycyzm).

ewangelia tomasza: "rzekł jezus: temu, kto bluźni przeciw ojcu, będzie wybaczone, i temu, kto bluźni przeciw synowi, będzie wybaczone, temu zaś, kto bluźni przeciw duchowi świętemu nie będzie wybaczone ani na ziemi, ani w niebie" (gnostycyzm).

hymn o perle (wersja syryjska) mówi o tym jak pneuma z krainy światłości walczy ze smokiem mieszkającym w grocie morskiej. perła oznacza pneumę, iskrę bożą, jedyną część człowieka, która może zjednoczyć się z bogiem, gdyż jest jego cząstką (gnostycyzm).

duch (pneuma) stworzony jest z boskiej światłości. pneuma jest zamykana w ciele przez złe siły (demiurga), aby uwięzić w materii cząstki boga (gnostycyzm).

wiara w ducha świętego jest w gnostycyzmie powszechna. rytuał pieczęci zapewnia duchowi ludzkiemu nieśmiertelność (gnostycyzm).

jezus nie był bogiem. duch boży wszedł w jezusa podczas chrztu w jordanie i prowadził go w swojej misji, która polegała głównie na objawianiu nauki. duch boży pozostawił jezusa w jego męce i śmierci na krzyżu. po śmierci ciało jezusa zostało wskrzeszone (cerynt). jezus nie był człowiekiem, był duchem (albigensi). w obecnych czasach jezusa zastępuje na ziemi duch święty (bogomili).

elkazai doznał objawienia ze strony anioła, który był jednocześnie siostrą anioła (syna bożego) i duchem świętym. duch święty ma płeć żeńską (elkazaici).

szymon mag nauczał w innych krajach jako duch święty.

dusze ludzkie są fragmentami ducha, albo upadłymi duchami uwikłanymi w materię. duch święty stoi na czele hipostaz boskiej substancji. dusza stanowi część stworzoną, a duch jest cząstką boga. w ciele przebywa dusza, a w duszy duch (katarzy).

istnieje dusza i duch (pneuma) - prawdziwa jaźń człowieka, równie obca światu jak bóg. prawa natury zniewalają człowieka, a jego ciało i dusza (w tym psychika) aktywnie się mu przeciwstawiają. celem życia jest przebudzenie odrętwiałej pneumy i uwolnienie jest z więzów losu i świata, aby mogła wrócić do boga (gnostycyzm).

 

 

Waldemar Mierniczek