14. religie indian i eskimosów

14. 8. narodziny, życie, śmierć

 

bolon dzacab ucieleśniał cykl przemijania, życia i śmierci (majowie).

ometeotl łączył przeciwieństwo życia i śmierci, był dawcą życia (aztekowie).

 

14. 8. 1. narodziny

 

chac przybierał ludzką postać i nawiedzał kobiety w chwili, gdy łączyły się z mężami, zapewniając im szczęśliwe poczęcie (majowie).

acat jest bogiem odpowiedzialnym za kształtujący się płód (majowie).

ahkusthal jest opiekunem narodzin (majowie).

gdy kobiety pragnęły syna przed małżeńskim łożem stawiały figurkę ixquic (kicze).

nituayuta to bóg rozrodczości (mistekowie).

ixchel jest opiekunką wszystkiego co kobiece, brzemienności, porodów i macierzyństwa. do tej bogini zwracano się o lekki poród (majowie).

itzamna pomagał kobietom w porodach (majowie).

azal uoh, pratnerka itzamny, jest boginią porodów, patronką porodów i dzieci (majowie).

yohualticitl to matka porodów, patronka kołyski, wzywana przy trudnych porodach (aztekowie).

gaulchovang, bogini-matka, jest obecna przy porodzie, przybiera postać nietoperza (kagaba).

ixcuina jest boginią rodzenia dzieci (aztekowie).

metztli to bogini narodzin (aztekowie).

do citlalincue wznoszono modły w intencji szczęśliwego porodu (aztekowie).

alquntam wyznacza czas narodzin (nuxalk).

toci jest patronką akuszerek (aztekowie).

xolotl jest bogiem poronień i bliźniąt (aztekowie).

coatlicue, bogini-dziewica, urodziła bliźnięta quetzalcoatla i xolotla (aztekowie).

huitzilopochtli urodził się z bogini coatlicua, a ciążę spowodowała kulka ptasich piór, którą bogini ukryła pod spódnicą. jego rodzeństwo chciało zabić matkę jako okrytą hańbą, ale on urodził się uzbrojony i pokonał wszystkich przeciwników, między innymi swoją siostrę coyolxauhqui, której odciętą głowę rzucił na niebo jako księżyc (aztekowie).

ataensic, matka bliźniąt hahgwehdiyu i hahgwehdaetgah, zmarła przy porodzie. z jej ciała hah gwehdiyu stworzył świat (irokezi).

z omeyocanu (najwyższe niebo) wyruszały dusze noworodków, ich długa droga pozwalała na ucieleśnienie się w łonie matki (aztekowie).

ixtlilton jest patronem dzieci (majowie).

xochiquetzal to bogini dzieci (aztekowie, toltekowie).

yohaulticetl to bogini nocy strzegąca śpiących dzieci (aztekowie).

cihuacoatl jest opiekunką porodów i zmarłych niemowląt. narodziny dziecka porównywano z walką, dlatego zdarzało się, że kobiecie zmarłej przy porodzie oddawano cześć jak wojownikowi poległemu w walce (aztekowie).

itzpapalotl to pani dusz umarłych zamienionych w gwiazdy, w szczególności kobiet zmarłych podczas porodu (aztekowie).

cihuateteo to złośliwe demony, którymi stawały się kobiety zmarłe w połogu. straszyły głównie dzieci (aztekowie).

zmarłe niemowlęta trafiały do tonatiuhucan, najwyższego z trzech niebieskich kręgów, którego władcą był tonatiuh (aztekowie).

do raju in ichan tonatiuh ilhuicac szły kobiety zmarłe przy pierwszym porodzie (zwane cihuateteo lub cihuapipiltin ) i dzieci zmarłe podczas wojny (aztekowie).

 

 

Waldemar Mierniczek