15. religie afryki (z wyjątkiem egiptu i nubii)

15. 9. 5. 7. klątwy, zaklęcia

 

albinosi byli uważani za przeklętych (afryka wschodnia).

o nkisi, które spełniały zaklęcia odnoszące się do zdrowia i życia ludzi, napisałem w podrozdziale dotyczącym praktyk magicznych. nkisi stosowane są także przy zawieraniu umów i składaniu przysiąg (kongo).

 

15. 9. 6. pobożność, religijność

 

pojęcie pobożności i religijności dopiero zaczęło się tworzyć. człowiek próbował zapewnić sobie spokojne życie i zgodę bóstw i duchów za pomocą fetyszy, przedmiotów o nadnaturalnej mocy. fetysze biorą udział w ceremoniach, chronią mieszkańców wsi przed nieszczęściami, zapewniają harmonię we wiosce, dobrobyt i płodność kobiet, uodparniają na czary.

kirabira to bóstwo karzące ludzi za opieszałość w wypełnianiu obowiązków religijnych (gandowie).

kolonizatorzy używali słowa juju na określenie afrykańskiej pobożności, obejmującej praktyki i kulty związane z siłami nadnaturalnymi, używanie amuletów, przedmiotów totemicznych, rytualnych zakazów i nakazów.

 

15. 9. 6. 1. rytuał, ceremonia

 

organizuje się dużo ceremonii obłaskawiających duchy, co prowadzi do zapewnienia dobrobytu grupie (np aka).

muso koroni kundje to stworzycielka rytuałów obrzezania i ekscysji (bambara).

ceremonia tyi wara: tancerz w masce przedstawiającej męską antylopę wyłaniał się z buszu. tancerz z maską żeńskiej antylopy wychodził chwilę później. wspólnie udawali się do rolników na polu podpierając się laskami z drzewa sunsun. w trakcie tańca nikt nie mógł ich dotknąć, ani przejść przed nimi. męski tancerz inscenizował rytuał wbijania noża w swoje udo. starsi ludzie podawali mu kawałek gorącego metalu, który wkładał do ust pokazując odwagę i odporność na ból. solistka wywoływała imiona rolników mówiąc, że nigdy nie będą tak silni jak tyi wara. rolnicy pracowali jeszcze ciężej (stachanowcy). taniec trwał od piątej po południu. potem mężczyźni szli do buszu, gdzie zdejmowali kostiumy i pili piwo. po kolacji taniec kontynuowano w wiosce. śpiewano specjalną pieśń (bambara, maninka).

 

15. 9. 6. 2. modlitwy

 

bogowie i boginie schodzili ze szczytów gór, na których mieszkali, aby wysłuchać modlitw wiernych (guanczowie).

hasina to modlitwa za władców (malgasze).

laibon to szaman biorący udział w  modlitwach o przywołanie deszczu lub zwycięstwo na wojnie, jego moc zależy od jego osobowości, a nie od pozycji (masajowie).

gelede, tancerz z maską nazywaną efe, modli się do pramatki lya nla o pokój, szczęście, zdrowie, długowieczność, dużo dzieci, ochronę przed nieszczęściami i kataklizmami (jorubowie).

znane są modlitwy o pastwiska i wodę dla bydła (himba).

po somalijsku modlitwa to tuko, słowo podobne do tuke - wrona, która jest świętym zwierzęciem (somalijczycy).

 

 

Waldemar Mierniczek