15. religie afryki (z wyjątkiem egiptu i nubii)

15. 10. święta, zwyczaje, obrzędy
 

15. 10. 1. święta

 

podczas świąt zawieszano spory i wojny (guanczowie).

 

15. 10. 2. obrzędy, rytuały, zwyczaje

 

15. 10. 2. 2. lato, jesień

 

umhlanga, taniec trzcin, odbywa się co roku w sierpniu lub wrześniu. gromadzi dziesiątki tysięcy młodych kobiet. trwa przez osiem dni:

1 przybycie do królewskiej wioski,

3-4 podział na grupy wiekowe 8-13 lat i 14-22 lata i udanie się na pola trzcinowe, gdzie każda dziewczyna ścina 10-20 roślin, które związuje,

5 - przygotowanie kostiumów tanecznych i dekoracja włosów,

6-7 kobiety wchodzą na arenę w grupach, a każda grupa tańczy i śpiewa inną pieśń,

8  król każe ubić kilkadziesiąt krów, wszyscy dzielą się mięsem i wracają do domów. król eswatini (dawniej suazi) ma prawo wybrać sobie żonę pośród uczestniczek; członkowie rodziny królewskiej wpinają sobie we włosy czerwone pióra, dziewczyny niosące pochodnię dają do zrozumienia, że zbierały trzcinę w nocy (eswatini).

na cześć oszun w lecie w miejscowości oshogbo odprawiane jest doroczne święto w świętym gaju oszun. trwa 12 dni, a jego celem jest połączenie się mistyczną więzią z boginią (jorubowie).

kundum to coroczne święto rolnicze (nzema). nie wiem, kiedy jest odprawiane, ale zakładam, ze jest to święto dożynkowe.

 

15. 10. 2. 4. obrzędy i zwyczaje nie związane z porami roku

 

gelede to ceremonia ku czci pramatki lya nla odprawiana jako uznanie roli kobiet w społeczności po zakończeniu żniw, podczas ważnych wydarzeń jak susza, epidemia. celem ceremonii jest uproszenie kobiet władających nadprzyrodzonymi mocami, aby czyniły to na rzecz społeczności. dzieli się na 2 części: efe (w nocy) i gelede (za dnia). nocne występy odbywają się na głównym placu wsi, otwierają je bębniarze i śpiewacy, za nimi wchodzi orkiestra i tancerze w maskach i bogato zdobionych kostiumach, społeczność podzielona jest na grupę mężczyzn i grupę kobiet. bębny przypominają ludzkie głosy, a bębniarze wygrywają rytm eka przypominający rytm języka joruba. w występach biorą udział mężczyźni, także w rolach kobiecych. tancerz z maską nazywaną efe modli się do pramatki lya nla o pokój, szczęście, zdrowie, długowieczność, liczne potomstwo, ochronę przed nieszczęściami i kataklizmami, śpiewa satyryczne piosenki. tańce są wykonywane popołudniami przez 3-7 dni (jorubowie).

molimo to święto obchodzone po dużych wydarzeniach jak śmierć, w celu odnalezienia równowagi psychicznej społeczności. trwa od jednej do czterech nocy. w trakcie ceremonii odbywają się rytualne tańce (mbuti).

taneczna parada masek ijele towarzyszy świętom, pogrzebom, prośbom o dobry urodzaj. rozpoczyna ją kobiecy śpiew matki ijele (nne ijele) oraz igba eze (muzyka królów) wygrywana przez orkiestrę złożoną z bębnów, fletów i gongów. występom towarzyszy żeński chór. tancerz ijele wychodzi w otoczeniu strażników niosąc przed sobą magiczne lustro, które ma moc karania złoczyńców. tancerze są wybierani drogą głosowania. izolują się na trzy miesiące i stosują specjalną dietę, aby mieć siłę na dźwiganie czterometrowych masek (ibo).

fitampoha to święto, które odbywa się co dziesięć lat dla uczczenia zmarłych przodków. członkowie plemienia gromadzą się w belo nad brzegiem rzeki tsiribihina. przede wszystkim czci się duchy pierwszych władców, zwłaszcza andrianahifotsy i andriamandisoarivo (sakalawa).

 

 

Waldemar Mierniczek