19. japonia, shinto, aum shinrikyo, ajnowie, korea, czondoizm

19. 5. dusze, duchy przodków, reinkarnacja

 

19. 5. 1. duch (cz 1)

 

japończycy

 

kami to japońskie pojęcie oznaczające boga, bóstwo, ducha. kami ma shintai (boskie ciało) i duchową postać (matama) = święty duch, czyli zamieszkujące w boskich ciałach duchy i atrybuty z nimi związane, a także dusze zmarłych. święte duchy mogą opuszczać boskie ciała, mogą się przemieszczać, gromadzić i przebywać w wielu miejscach naraz, mogą się wcielać w dowolne przedmioty, także w ludzi, mogą zamieszkiwać w ludzkich domostwach. najlepszymi miejscami dla duchów są chramy (miya lub jinja), bo powinny być dobrze ukryte przed ludzkim wzrokiem, a dostęp do nich powinni mieć jedynie kannushi (kapłani) i miko (kapłanki-szamanki), którzy odprawiają modły i inne obrzędy i kontaktują się bezpośrednio z kami, poznają ich wolę i przekazują ludziom. kami mają dwa oblicza: porywcze (aramitama) i łagodne (nigimitama), mogą być dla ludzi groźne i wrogie lub przychylne i dobrotliwe. groźną naturę kami można udobruchać przez ofiary, przestrzeganie świąt, ablucje, można je skłonić przeciwko sobie wykroczeniami, nie są wszechmocne i wszechmądre, a jedynie trochę mądrzejsze i mocniejsze od ludzi, mogą być przywoływane i przenoszone do konkretnych obiektów np amuletów.

w skład yokai wchodzą duchy.

właściwie wszystkie yurei możemy zaliczyć do duchów.

izanami ścigała izanagi za pomocą złych duchów i zmór, kiedy znalazł ją i ujrzał w krainie ciemności. kiedy izanagi wrócił na ziemię z przedmiotów, które miał ze sobą, powstały duchy reprezentujące moce zabezpieczające, broniące i zapewniające godne warunki oczyszczenia.

wśród ogromnej różnorodności duchów wymienię następujące:

- bogowie narodzeni w takamagaharze jako duchy: 4 umashiashikabihikoji (duch wprowadzający moce scalania i wypełniania), 5 amenotokotachi (duch odłączania i oderwania nieba), 6 kuninotokotachi (duch odłączania się i oderwania ziemi), 7 - toyokumono (duch wszędy tężejących obszarów), 8 uhijini (duch świętej nienasycalnej ziemi), 9 suhijini (duch świętej nasycalnej ziemi), 10 tsunoguhi (duch powstawania zarodków), 11 ikuguhi (duch powstawania życia), 12 ohotpnoji (duch powściągania żądzy), 13 ohotonobe (duch potęgowania żądzy), 14 omodaru (duch raptownego wyczerpywania się), 15 ayakashikone (duch potulnego legania dla zaznania rozkoszy), 16 izanagi (duch uśmierzający szlachetne łono, 17 izanami (duch wzburzający szlachetne łono),

- synowie ninigi i konohanasakuya-bime: hoderi no mikoto - duch rozbłysłego ognia, hosuseri no mikoto - duch rozgorzałego ognia, hoori no mikoto - duch słabnącego ognia,

- mononoke - duch,

- akuma - zły duch,

- shikigami - duch wezwany, aby wykonać rozkazy przyzywającego,

- noppera-bo - duch bez twarzy,

- shiro-bozu - biały duch bez twarzy,

- teke-teke - duch kobiety bez dolnej części ciała,

- sodehiki-kozo - niewidzialny duch, który ciągnie ofiarę za rękawy,

- hoji - duch tamamo-no-mae ???,

- kijimuna - duch-elf (???) wielkości dziecka, pochodzi z riukiu,

- ama-tsu-kami - duchy nieba,

- abura-bo - duch ognia,

- hitodama - duch kula ognia, pojawia się gdy ktoś umiera,

- zanki - oni piorunów,

- en'enra - yokai w postaci dymu; zamieszkuje ogniska, a gdy je opuszcza przyjmuje postać człowieka; może być zauważona tylko przez osobę o czystym sercu,

- kuni-tsu kami - duchy ziemskie,

- oyamatsumi - duch gór,

- ippon-datara - jednonogi duch gór,

- yama-chichi - duch gór przypominający małpę,

- sansei - duch górski,

- yobuko - duch zamieszkujący góry,

- yamabiko - duchy zamieszkujące góry i doliny,

- yama-waro - owłosiony jednooki duch, który udał się w góry w zimie,

- shojo - rudowłosy duch mórz, który kocha alkohol,

- sarutahiko zginął podczas połowów morskich wciągnięty pod wodę przez olbrzymiego małża, stał się apoteozą trzech faz tonięcia: sokodokumitama - duch osiągania dna, tsubutatsumitama - duch powstawania bąbli, awasakumitama - duch wypłynięcia piany,

- ayakashi - duch pojawiający się w morzu podczas katastrofy morskiej,

- funa yurei - duchy ludzi zmarłych na morzu,

 

 

Waldemar Mierniczek