19. japonia, shinto, aum shinrikyo, ajnowie, korea, czondoizm

19. 10. święta, zwyczaje, obrzędy

 

19. 10. 1. święta

 

19. 10. 2. obrzędy, rytuały, zwyczaje

sekihan to potrawa podawana na szczęśliwe okazje np narodziny lub ślub.

kimono obecnie jest zakładane na szczególne okazje: ślub, ceremonię picia herbaty. kimona zakładają także zawodowi zapaśnicy sumo.

kobiece kimona:

- kurotomesode - uroczyste kimono dla mężatek, nosi je matka panny młodej lub pana młodego na ślubie. na rękawach, piersi i plecach wydrukowanych jest pięć kamon,

- furisode - najbardziej uroczyste kimono dla panien, szerokie rękawy (do 107 cm), zakładane na ceremonie seijin-shiki, ślub, wesele (przez niezamężne krewne panny młodej),

- irotomesode - na ślubie noszą je mężatki blisko spokrewnione z państwem młodym,

- homogi - zakładają przyjaciele panny młodej, ma od trzech do pięciu kamon,

- iromuji - na ceremonie parzenia herbaty.

dodatki do kimon: obuwie geta, spódnica hakama, płaszczyk haori, skarpety tabi, różnorodne sandały, ozdoby do włosów, pasy jedwabne i bawełniane, koszula hada-jiban.

juni-hitoe to strój ceremonialny z tkanin jedwabnych, noszony przez arystokrację dworską, składający się z wielu elementów odzieży, w tym z 12 kimon, a w wersji uproszczonej z 5 kimon. przywiązywano dużą rolę do palety braw, która miała podkreślać związek ze światem natury i celem ceremonii, świąt i obrzędów religijnych.

w korei na specjalne okazje ceremonialne i święta wkładano hanboki ceremonialne (pierwsze urodziny dziecka, śluby, pogrzeby). część górna jeogori to bluza z długimi rękawami. część dolną stanowi chima - spódnica, lub obszerne spodnie. brak kieszeni. do tego stroju nakłada się tradycyjny kapelusz gwanmo. wygląd odzwierciedla stan społeczny.

jedzenie ceremonialne podawane jest na pierwsze urodziny dziecka, wesela, sześćdziesiąte urodziny. potrawy rytualne są podawane na pogrzeby i szamanom w świątyniach. jedzenie świątynne nie może zawierać czosnku, cebuli, dzikiego rokambułu, porów i imbiru.

 

19. 10. 2. 1. wiosna

 

dano (festiwal wiosenny) jest obchodzony w korei.

20 lub 21 marca obchodzone jest zrównanie dnia z nocą jako święto państwowe.

hanami (marzec-kwiecień), święto oglądania kwiatów, jest obchodzone w parkach, chramach shinto, świątyniach buddyjskich, ma charakter pikniku podczas którego słucha się tradycyjnej muzyki i uprawia tańce. uczestnicy podziwiają urodę drzew i kwiatów, szczególnie sakura i moreli japońskiej. od viii w oddaje się cześć bóstwom zamieszkującym drzewa sakura. obecnie odbywają się zabawy pod drzewami wiśni. np w tokio: park ueno, park sumida, aoyama, jokohama: park kamon'yama, kioto: muruyama, świątynia heian, świątynia daigoji, góra orashi, nagoja: park tsurumai, waszyngton. 

święto hansik obchodzone jest w 105 dniu po przesileniu zimowym. w tym dniu odwiedza się groby przodków i spożywa zimne jedzenie: ciasto z bylicy (ssuktteok), kluski z bylicy (ssukdanja), zupę z bylicy (ssuktang) (korea).

festiwal wiosenny dano obchodzony jest w piątym dniu piątego miesiąca księżycowego. towarzyszy mu uprawianie pływania i zapasów. spożywa się ryżowe ciasto z ziołami (surichitteok), zupę rybną (junchiguk) (korea).

tango no sekku, obchodzone obecnie 5 maja jako dzień dziecka (kodomo no hi), dawniej stanowiło męski odpowiednik święta lalek (hina-matsuri). rodzice modlą się za zdrowie i dzielność męskich potomków, wieszają dla każdego syna oddzielny koi-nobori, największy dla najstarszego, najmniejszy dla najmłodszego. koi-nobori przedstawiające karpie są symbolem święta chłopców, gdyż mają pełną energię i niespożyte siły, determinację z pokonywaniu przeszkód. święto wywodzi się ze świąt chińskich i dworskiego święta zwanego sechi-e. inna wersja: od starego zwyczaju rolników próbujących odstraszyć owady jaskrawymi płachtami tkanin, które z czasem stały się lalkami wojowników (musha-ningyo), które eksponowano w domach, aby odstraszały złe duchy i przypominały młodym chłopcom o ich męskości?. inne wersje: od wydarzeń historycznych (zwycięstwa tokimune hojo nad mongołami w 1821 lub zjednoczenia kraju w 1867). w domach eksponowane są wystawy gogatsu-ningyo (miniaturowe hełmy, komplety zbroi, miecze, łuki, strzały, proporce z herbami rodzinnymi, lalki wojowników (kintaro, shoki, momotaro)). dziewczynki są gośćmi. serwowane są przysmaki: chimaki, ciasteczka sasa-dango i kashiwa-mochi, liście i korzenie tataraku shobu wrzucone do gorącej wody i pokrojone w plastry kłącza shobu zalane sake, którą się pije. na okapach wiejskich domów kładzie się shobu traktując je jako talizman zabezpieczający przed wybuchem pożaru lub nawiedzeniem przez złe duchy.

kusudama to torba z substancjami zapachowymi odstraszająca złe duchy i demony, głównie w dniu święta dzieci (5 maja), obecnie ozdoba i prezent.

święto yudu jest obchodzone w 15 dniu szóstego miesiąca księżycowego jako powitanie wiosny (???). w tym dniu wierni jedzą makaron w pięciu kolorach (yudumyeon) i kluski ryżowe (sudan) (korea).

 

 

Waldemar Mierniczek