20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 3. 8. woda, rybak, żeglarz

po śmierci pangu krew i łzy zamieniły się w rzeki i strumienie.

yin jest symbolizowana przez wodę (taoizm i neokonfucjanizm).

bóstwa związane z wodą:

- mazu - bogini morza, córka rybaka, podczas sztormu uratowała ojca i braci, ostatniemu nie zdążyła pomóc dlatego teraz pomaga rybakom, patronka rybaków i żeglarzy, potrafiła opuszczać ciało w czasie snu, urodziła się 19 kwietnia 901 (lub 960), towarzyszą jej tysiącmilowe oko (qianii yan) i ucho śledzące wiatr (shunfeng er), które schwytała na górze kwitnących brzoskwiń, jest nazywana amą; od zatoki ama hao, gdzie na jej cześć wzniesiono świątynię, wzięła się nazwa makau (szczególnie południowe chiny, tajwan i wybrzeża)

- hai re - bóg morza,

- tam kung - bóg morza,

- chi you - bóg deszczu,

- gonggong - zły demon wody, który zniszczył górę-filar nieba buzhou uderzając w nią tak mocno, że się złamała; niebiosa przechyliły się w kierunku północno-zachodnim, a ziemia na południowy wschód; nuwa uratowała górę wzmacniając ją za pomocą stopionych kamieni i nogi żółwia ao, naprawiona góra jest mniejsza od pozostałych filarów nieba, co spowodowało odchylenie ziemi w kierunku południowo-wschodnim; z tego powodu wszystkie rzeki płyną w tym kierunku,

- amanjaku - wodny demon,

- smok chiński - władca deszczu i wody (hipoteza: wyewoluował z ryb, głównie z karpia, jako stworzenia, które potrafi przeskoczyć nad smoczą bramą (wodospady, katarakty) i jest symbolem pokonywania przeszkód, inna hipoteza: wyewoluował z krokodyla różańcowego (crocodilus porosis), który miał zdolność wyczuwania zmian ciśnienia atmosferycznego, co tłumaczyłoby władzę smoków nad deszczami; potrafi ukrywać się w wodzie, zamieniać wodę w ogień, włada wodospadami, rzekami, morzami, może je przenosić, może ukazywać się jako wir wodny, powoduje gradobicia, do smoków modlono się o deszcz; smok jest symbol wody, każda rzeka, zbiornik wodny mają swojego smoka, którymi zarządza król smoków w niebie; w czasach suszy składano mu ofiary z prośbą o deszcz,

- smoczy król, który może być czczony na różnym szczeblu społeczeństwa; jest czterech smoczych królów, którzy opiekują się żeglarzami, mieszkają w pałacach chronionych przez armie morskich stworzeń podwodnych i reprezentują morza (oceany): ao guang - morze wschodnie (wschodniochińskie), ao qin - południowe (południowochińskie), ao run - zachodnie (ocean indyjski), ao shun - północne (bajkał?); miejscowemu smoczemu królowi wieśniacy składają ofiary i odprawiają rytuały na jego cześć w okresie suszy, aby uprosić go o deszcz lub jego przerwanie,

- dilong - smok, który rządził rzekami i strumieniami,

- qing long - zielono-niebieski smok opiekujący się deszczem, zwłaszcza wiosennym,

- shenlong - smok deszczu, odpowiedzialny za ilość deszczu w każdym miejscu na ziemi,

- jiaolong - wodny smok żyjący na bagnach i mokradłach, w rzece han, zbiornikach wodnych, bóg wszystkich stworzeń wodnych, pozbawiony wody tracił siły, sprowadzał deszcze i burze.

ing przybył okrętem zza morza i dał początek rasie sasów po czym zniknął na wschodzie.

wangliang mieszkał w miejscu zwanym słabą wodą.

shangdi zsyłał deszcz.

jeżeli kot myje pyszczek to znak, że będzie padać.

ptak jingwei próbował wypełnić oceany patykami.

na gałęziach drzewa życia fusang zatrzymuje się dziesięć słońc. gdy jedno obiega ziemię, dziewięć odpoczywa i zażywa kąpieli w jeziorze.

szczur żyjący w nie wyczerpującym się drzewie zdechłby gdyby polano go wodą.

fuxi i nuwa byli jedynymi dziećmi, które uratowały się w potopu dzięki pomocy boga piorunów. schowali się w tykwie. po potopie fuxi poślubił siostrę, a ona urodziła pierwszych ludzi (yao). fuxi wynalazł sieci do łowienia ryb.

leigong został złapany i uwięziony przez człowieka, któremu nagły deszcz przerwał pracę przy naprawie dachu. leigong zdołał uciec zwodząc dzieci tego człowieka i jako zemstę sprowadził na ziemię potop.

za panowania yao nastąpił potop. powstrzymanie wód potopu powierzono gunowi, potomkowi huang di (lub zhuanxu lub baima), który był nieudolny, zarozumiały, głupi i okrutny. przez dziewięć lat nie mógł poradzić sobie z zadaniem, wały okazywały się nietrwałe. yao kazał  zesłać go na górę yushan, gdzie ścięto mu głowę. shun polecił yu (syn yao) poskromić ten potop (konfucjanizm).

inny mit mówi o tym, że za czasów panowania cesarza shun rzeki wystąpiły z brzegów zalewając kraj, a ludzie szukali ratunku w górach. wody potopu zwalczył yu budując kanały, groble i sztuczne jeziora.

według innej wersji gun współczując ofiarom potopu na ziemi, zszedł z nieba, wykradł władcy niebios magiczną grudkę ziemi (xirang), która rozrastając się wytworzyła góry i wzgórza odgradzając wody potopowe. za kradzież magicznej grudki z rąk zhuronga poniósł śmierć na górze yushan, a wody potopu na rozkaz władcy niebios ponownie rozlały się po ziemi i zostały zatrzymane przez yu (chiny).

yinglong, skrzydlaty smok i bóg deszczu, wspomógł huang di w bitwie z bhiyou zsyłając potop, co umożliwiło ich pokonanie. zabił chi you i kua fu. ze względu na rany odniesione w walce nie mógł wrócić do niebios i został na ziemi. od tej pory ziemię nawiedzają klęski suszy.

po śmierci chi you krew posolona przez huang di została zamieniona w wody jeziora xiechi, które okresowo przybierały kolor czerwony. chłopi prosili go o deszcz.

bóstwo dziwny wygląd (qixiang) ukradła czarną perłę hunag di, połknęła klejnot, utopiła się w rzece min jiang i stała się boginią tej rzeki.

huang di wynalazł kompas.

ośmiu nieśmiertelnych przedstawia się jako płynących w łodzi po morzu do bogini xiwangmu (taoizm).

plemię yami odprawiało liczne rytuały i miało szereg tabu związanych z połowem ryb i z żeglugą.

krok yu to ceremonialny krok taneczny kapłanów taoistycznych podczas składania ofiar. polega na stawianiu stóp w określonej kolejności po dziewięciu polach kwadratu. legenda mówi, że wynalazł go yu, który uśmierzył wody potopu przebrany za niedźwiedzia.

Waldemar Mierniczek