20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 4. świat podziemny i życie pośmiertne, wędrówka dusz

20. 4. 1. światy podziemne i pośmiertne, wędrówka dusz

jama jest panem świata zmarłych.

houtu jest władcą zaświatów.

w górze hua shan mieszka bóg podziemia. świątynia u stóp góry była wykorzystywana do kontaktów z bogiem i jego podwładnymi (taoizm).

istnieje podziemne miejsce bytowania zmarłych. jest żółte jak ziemia, ponieważ źródła biorą początek pod ziemią. świat podziemny nazywano żółtymi źródłami.

fengdu to piekło.

yan luo jest władcą piekieł.

dwaj strażnicy piekieł mają głowę wołu i twarz konia.

strażnik piekła zhong kui ma do pomocy 84.000 duchów.

yen lo wang prowadzi w piekle kartotekę dla każdej duszy.

taoizm przejął pojęcie piekła od buddyzmu.

20. 4. 2. raje i krainy rajopodobne

shangdi stanowi personifikację nieba (tian). tian to niebiosa, niebo jako mieszkanie bogów.

w górach kunlun był raj i siedziba shangdi i innych bogów i nieśmiertelnych istot, jak huang di i xiwangmu (chiny, taoizm). xiwangmu miszkała wraz z nieśmiertelnymi w yaochi. według innej informacji ximangmu mieszkała w olbrzymim i bogatym pałacu otoczonym gajem brzoskwiń, które dawały nieśmiertelność. w górach kunlun była położona kraina czarów xuanpu.

fusang to legendarna kraina na wschodzie, do której w 499 dotarł mnich hui shen, kraina wiecznego szczęścia, w której mieszkają nieśmiertelni. lud tam mieszkający znał obróbkę miedzi, pismo, udomowił konia, jelenia, bawoła, produkował papier, palił zwłoki zmarłych. hipotezy: ameryka, meksyk, kolumbia brytyjska, japonia, sachalin.

rajem była wyspa cudów penglai położona na morzu wschodniochińskim. do pozycji raju pretendowała mityczna wyspa fusang. mieszkają na niej nieśmiertelni, przede wszystkim grupa określana jako ośmiu nieśmiertelnych. na wyspie znajdują się złoża cynobru i złota i rośnie ziele dające nieśmiertelność. w japonii wyspa penglai znana jest pod nazwa horai.

fangzhang to górzysta rajska wyspa na wschodnim oceanie, miejsce zamieszkania nieśmiertelnych.

traktat liezi wymienia pięć rajskich wysp.

w 210 w pne alchemik xu fu podjął wyprawę po ziele nieśmiertelności na wyspy penglai, fangzhang i yingzhou. wyprawa zakończyła się niepowodzeniem. podczas drugiej wyprawy, w której wzięło udział 3000 ludzi i 50 okrętów, dotarła ona do wyspy "rozległych równin" gdzie xu fu osiadł i ogłosił się władcą. prawdopodobnie dopłynął do japonii lub filipin. obecnie penglai, fangzhang i yingzhou są utożsamiane z peskadorami (chiny, taoizm).

queqiao to pomost stworzony przez ptaki poprzez drogę mleczną.

jak widać z powyższego, każdy następny hipotetyczny raj był miejscem zamieszkania nieśmiertelnych. w innym ujęciu (bardziej hinduistycznym) to nieśmiertelni stanowili kolejne kręgi niebios. nieśmiertelnymi były osoby święte, mężczyźni i kobiety, którzy za życia posiedli nadprzyrodzone zdolności (np alchemicy), a po śmierci stali się bogami. byli to ludzie wolni i pozbawieni trosk. dzielili się na trzy klasy: 1 sheng ren - zamieszkujący najwyższe niebiosa, trudno ich rozdzielić od bóstw, 2 cheng ren - mieszkający w drugim niebie - dusze bohaterów i świętych taoistycznych, 3 xian ren - najliczniejsi, mieszkający w najniższym niebie, filozofowie i mędrcy taoistyczni, którzy osiągnęli zdolności nadprzyrodzone dzięki praktykom ascetycznym, dietetycznym, seksualnym, oddechowym i eliksirom (taoizm)

troje czystych: yuanshi tianzun, lingbao tianzun i taishang laojun zamieszkuje trzy pałace niebiańskie.

tianlong, niebiański smok, strzeże niebiosa i pałace bóstw niebiańskich.

taoizm przejął pojęcie nieba od buddyzmu???

zupełnie inne pojęcie raju, zbliżone do buddyjskiego rozumienia kolejnych medytacyjnych stanów mistycznych jako rajów prowadzących do nirwany, występowało w yiguandao. stosowano tajne inicjacje, w trakcie których inicjującym przekazywana była boska nauka dao. inicjowany zostawał wyrwany z kołowrotu reinkarnacji i po śmierci szedł prosto do nieba.

Waldemar Mierniczek