20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 5. dusze, duchy przodków, reinkarnacja

20. 5. 1. duch

duchy to byty duchowe niższe od niebios. duchy widzą wszystkie działania ludzi, pragną czynić dobro (motizm).

mężczyźni, którzy przeżyli w godny sposób życie, założyli i utrzymali liczną i dobrze prosperująca rodzinę, tworzą po śmierci rodzaj grupowego ducha, który kieruje losem późniejszych pokoleń.

duchy są wszechobecne i można przed nimi chronić się przy pomocy amuletów (yami).

duchy zamieszkują obiekty przyrody (naxi).

ludzie i zjawiska przyrodnicze posiadają duchy/dusze (mulam).

każde zwierzę, roślina i obiekt naturalny posiadają ducha hanido (bunun).

człowiek posiada dwa duchy hanido - dobrego i złego. złe hanido może być ujarzmione przez szamana (bunun).

dzieło daozang zawiera w cz 3 (dongshen) rejestr duchów i ich funkcji, związanych z sektą niebiańskich mistrzów.

lew chiński ochraniał przed złymi mocami i duchami.

para duchów opiekuńczych, bóstw menshen, shen tu i yu lei, to towarzysze huang di, którzy wiązali złe duchy trzcinową plecionką i rzucali na żer tygrysom. według innej wersji to qin shubao i yuchi jingde, generałowie cesarza taizonga, których zadaniem było czuwanie pod drzwiami cesarskiej sypialni, aby odstraszać złe duchy nawiedzające władcę we śnie. taizong kazał namalować ich portrety na drzwiach. podobizny menshen na czerwonym tle, naklejone symetrycznie na drzwiach wejściowych, mają odstraszać złe duchy. dla odstraszenia złych duchów na drzwiach umieszczano kołatki przedstawiające pyski groźnych zwierząt.

bóg literatury i piśmiennictwa wenchang utożsamiany jest ze zhangą yazi, który poległ i objawił się jako duch zitong przepowiadając upadek rebelii podczas powstania wang juna (1000 rok).

shoulao to duch bieguna południowego.

huli jing to duch lis.

w sosnach mieszkają dobre duchy. sosna zasadzona nad grobem dodaje energii duchom przodków.

sztuka feng shui obejmuje także ochronę domostw przed złymi duchami.

święto duchów przypada na 15 dzień 7 miesiąca i stanowi święto zmarłych. 7 miesiąc to okres, w którym duchy na 30 dni przybywają z zaświatów i odwiedzają żyjących.

w czasie święta zmarłych qingmingjie składa się ofiary duchom przodków, a symboliczne ofiary także nieznanym duchom, błąkającym się w pobliżu oraz okolicznym bóstwom.

shangdi przewodniczy przodkom.

obrzędom ku czci przodków przewodniczy szef rodu/rodziny (mulam).

duchy nie istnieją (xunzi).

Waldemar Mierniczek