20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 5. 3. dusza

siła ponadnaturalna shen, przychylna człowiekowi, obejmuje, między innymi, dusze zmarłych przodków.

ludzie i zjawiska przyrodnicze posiadają duchy/dusze (mulam).

człowiek ma trzy dusze, zamieszkujące oba ramiona i głowę. opuszczenie przez duszę ramienia powoduje chorobę, a opuszczenie głowy śmierć (puyuma).

człowiek ma dwie dusze, które rozdzielają się po śmierci:

1. hun - dusza niebiańska, eteryczna, przeciwieństwo duszy po. odpowiada pierwiastkowi yang. to dusza rozumna, nadająca człowiekowi osobowość. po śmierci żyje nadal. ponieważ udaje się do nieba, trzeba zostawić w trumnie mały otwór. jeżeli składa jej się ofiary opiekuje się żyjącymi. może stać się bogiem. wstępuje w tabliczkę przodka. jeżeli krewni nie dopełniają kultu przodków może im szkodzić.

hun mają tylko szlachetnie urodzeni (starożytne chiny).

2. po - dusza ziemska, materialna, odpowiada pierwiastkowi yin, jest duszą nierozumną, odpowiada za powstawanie emocji, po zgonie trafia do ziemi wraz z ciałem, trzeba należycie o nią dbać, składać jej ofiary, a pochówek (miejsce i czas) wybrać zgodnie z zasadmi feng shui. należy ją godnie pochować, aby udała się do podziemnych żółtych źródeł. trzeba ją regularnie częstować ofiarą, jeżeli nie, może przekształcić się w złego ducha (demona) gui.

człowiek żyje i jest zdrowy dopóki obie dusze są zjednoczone. zaburzenia równowagi pomiędzy dwiema duszami powodują choroby i śmierć.

rozkładające się ciało emituje wibracje wpływające na życie potomków. jeżeli zasady pochówku zostały drastycznie naruszone, zmarły zaznał za życia wielkiej krzywdy, albo po śmierci o nim zapomniano, zmarły przekształci się w upiora gui (chiny, taoizm).

przez siedem tygodni po śmierci dusza zmarłego stopniowo rozstaje się ze światem. w tym czasie co siedem dni składa się ofiary i odprawia ceremonie. dusze tułające się po śmierci mają takie same potrzeby jak za życia, odczuwają głód, zimno i pragnienie, nakarmione sprzyjają ludziom i nie prześladują ich.

skaczące zwłoki, których dotknięcie zabija natychmiast, powstają, gdy dusza nie opuści ciała zmarłego.

palenie ofiarnych banknotów lub pozostawianie strawy dla zmarłych dusz odbywa się w domach, przed domami, przy drogach (tajwan).

kuixing nie mógł zrobić kariery ze względu na odrażający wygląd i karłowatość. popełnił samobójstwo, a jego dusza została wyniesiona do nieba i zaliczona w poczet bogów.

li tieguai został jednym z ośmiu nieśmiertelnych. kiedy jego dusza opuściła ciało, uczniowie myśleli, że umarł i spalili jego cialo. gdy dusza wróciła weszła w ciało chromego żebraka (taoizm).

drugą klasę nieśmiertelnych (cheng ren) mieszkającą w drugim niebie stanowią dusze bochaterów i świętych taoistycznych (taoizm).

nieśmiertelność to pośmiertne zjednoczenie duszy z najwyższą jednością (taiji), osiągane przez medytację prowadzącą do duchowego oczyszczenia (szkoła shangqing taoizmu)

shenmie lun (traktat "o niezniszczalnosci duszy") mówi, że dusza jest funkcją ciała i nie posiada atrybutu nieśmiertelności. relacja pomiędzy ciałem i duszą jest jak relacja pomiędzy nożem i ostrością noża, gdy nóż nie istnieje nie można mówić o jego ostrości (fan zhen).

20. 5. 4. reinkarnacja

w mitach chińskich w zasadzie reinkarnacja nie występuje. trudno jej także domyślić się, ponieważ nie ma wzmianek o powrocie dusz z zaświatów (jak np w mitologii słowiańskiej, gdzie dusze wracają z wyraju pod postacią ptaków).

o inkarnacji jako jednym z wcieleń przyjmowanych przez żywą istotę (duszę) w cyklu sansary wspomina taoizm. widać na pierwszy rzut spojrzenia (oczy zostawmy w spokoju, bo mamy tylko dwie gały), że taoizm przejął pojęcie reinkarnacji od buddyzmu. konfucjanista fan zhen podważał naukę o reinkarnacji.

sekta yiguandao zna tajne inicjacje, w trakcie których inicjującym przekazywana jest boska nauka dao. inicjowany zostaje wyrwany z kołowrotu reinkarnacji i po śmierci pójdzie prosto do nieba.

Waldemar Mierniczek