20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 8. 2. 7. 4. 1. architektura

o dziwo! chińska architektura sakralna, związana głównie z taoizmem i konfucjanizmem, nie wyposażyła nas w wiele haseł:

domy koreańskie - budynki budowane zgodnie z zasadami geomancji. różne konfiguracje topograficzne powodują powstawanie niewidzialnych sił zła i dobra (gi). należy doprowadzić negatywne yin i pozytywne yang do stanu równowagi. geomancja ma także wpływ na kształy budynków, orientację (w kierunku południowym, aby gromadzić jak najwięcej światła) i materiały z których stawia się domy.

dougong - element architektoniczny stosowany w świątyniach i budynkach o dużym znaczeniu, rodzaj wspornika, zespół podpór (głównie drewnianych) na kolumnach przekazujący obciążenie konstrukcji dachowej, efektowny, kolorowy. w chinach od 770 pne, rozwój ok 500 pne.

huabiao - dekoracyjna kolumna, najpierw stawiana jako drewniany drogowskaz z tabliczką, później jako kamienna kolumna stawiana przed pałacami, świątyniami, wzdłuż dróg duchów (shendao). na szczycie huabiao dodano rzeźby.

kadzielnice - bardzo dużych rozmiarów, ustawiane przed wejściami do świątyń, pałaców i parków jako element dekoracyjny.

miasta chińskie - budowane zgodnie z zasadami feng shui, na planie prostokąta, otoczone murami z bramami nad którymi wznosiły się wieże obserwacyjne. brama główna skierowana na południe, ulice w kierunkach wschód-zachód i północ-południe (w tym główna arteria). fasady domów skierowane na południe.

shendao - rytualna droga (od w ii pne) prowadząca do grobowca cesarza lub ważnego dostojnika. zaczynała się od bramy (pailou). wzdłuż drogi stawiano posągi strażników: mitycznych stworzeń, wojowników, zwierząt, dygnitarzy, a także kolumny huabiao i stele.

siheyuan - od 3100 lat tradycyjna jednostka zabudowy, dziedziniec otoczony budynkami, z jednym wyjściem, bramą od północy, głównym pawilonem od południa, pomieszczeniem dla kobiet od wschodu, pomieszczeniem dla mężczyzn od zachodu. moduł do budowy świątyń, pałaców, rezydencji, klasztorów i yamenów.

teatr narodowy w pekinie - 2001-2007, zaprojektowany przez paula andreu, 212 x 144 m, 46 m wys, 180.000 m2, otoczony sztucznym jeziorem "według słów andreu podział budynku na część przeszkloną i nieprzeszkloną jest odwzorowaniem filozofii dao, a umieszczenie jego okrągłej bryły na kwadratowym jeziorze odwołaniem do tradycyjnych chińskich wyobrażeń na temat nieba i ziemi" (tak sobie bzdurzy architekt).

yiongzao fashi - przez li jie, podręcznik architektury opartej na feng shui. budynek powinien być usytuowany na osi północ-południe. fasada na dłuższym boku skierowana na południe.

legenda: pałac wschodni w pekinie nie miał ani jednej pagody. lu ban wraz ze swoją siostrą udał się na chmurze do hangzou nad jezioro zachodnie, gdzie dostrzegli piękną pagodę o ośmiobocznych piętrach zwieńczoną smukłą iglicą. w ciągu jednego dnia wznieśli podobną budowlę. lu ban poprosił ją, aby zechciała przenieść się do pekinu i stać ozdobą wschodniego pałacu. zgodziła się i przybrała postać starca, po czym udała się z lu banem i jego siostrą do pekinu. jak widać prawa autorskie miano wtedy za nic.

20. 8. 2. 7. 4. 2. wizerunki

shangdi jest bogiem bezcielesnym, dlatego zakazane jest robienie jego podobizn (tiandijiao).

wizerunki bóstw chińskich doskonale współgrają z treściami mitycznymi ich bohaterów, dlatego opisane są w rozdziałach „ciało i wizerunki bogów’, „płodność i przyjemność, w tym ciało i wizerunki bogów” i innych.

tu tylko kilka wizerunków.

nefrytowy cesarz - siedzi na tronie odziany w cesarskie szaty i nefrytową koronę, przed piersią trzyma nefrytową tablicę - symbol władzy.

mazu - kobieta o pulchnej twarzy, częściowo zasłoniętej przez czarne paciorki, przedstawiana w towarzystwie bóstw towarzyszących: shunfeng er (uszy, które słyszą wiatr), qianli yan (oczy, które widzą na tysiąc mil).

sojobo - ludzka postać z długim nosem, ubrany w czerwony strój yamabushi i mitrę, w rękach ma wachlarz z piór lub siekierę, jego wierzchowcem jest dzik (konfucjanizm).

Waldemar Mierniczek