20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 9. 7. prześladowania religijne

qin shi huang, pierwszy cesarz chin, w latach 213-206 pne zarządził palenie ksiąg, głównie konfucjańskich (księgi były wówczas bambusowymi deszczułkami). 460 uczonych kazał "zakopać żywcem".

han yu występował ostro przeciwko taoizmowi i buddyzmowi. w 819 opublikował antybuddyjski pamflet "kość buddy" i został zesłany. po zmianie na tronie cesarskim wrócił do łask i do stolicy.

w 1937 na tajwanie japończycy usunęli ze świątyń taoistycznych wróżbitów i geomantów feng shui. niszczono świątynie nazywając to "wysyłaniem bogów do nieba".

po dojściu do władzy komunistów w 1949, wytępiono w chinach wyznawców yiguandao za współpracę z kuomintangiem. yiguandao odrodziło się na tajwanie.

w czasie rewolucji kulturalnej uznano zwyczaj umieszczania na drzwiach podobizn menshen, bóstw chroniących domostwa przed złymi duchami, za burżuazyjny zabobon. winnych karano.

falun gong liczyła w końcu lat dziewięćdziesiątych 70 mln wyznawców. partia komunistyczna w chrl zaczęła widzieć zagrożenie. zastosowała represje i wieloaspektową propagandę. zablokowano strony w internecie, setki tysięcy osób uwięziono, zesłano do obozów pracy przymusowej, do psychuszki. stosowano tortury i procesy reedukacji. ok 2000 osób zginęło w więzieniach, w których stawali się dawcami narządów.

20. 9. 7. 1. bandytyzm religijny

dla członków stowarzyszeń i związków przestępczych guan yu był wzorem i gwarantem lojalności. w triadach rytuały inicjacji i karania zdrajców odbywały się przed jego ołtarzami oraz ołtarzami założycieli organizacji.

20. 9. 7. 3. wojny religijne, powstania

powstanie żółtych turbanów (184-189) wybuchło z powodu biedy. przywódcą był zhang jiao. powstańcy oddawali cześć bóstwu huanglao, które było połączeniem huang di i laozi. przywódcy powstania głosili, że nadejdzie złoty wiek, w czasie którego zapanuje pokój, powszechna równość i wspólnota dóbr. z tego powodu po stronie powstańców nie opowiedzieli się konfucjaniści, którzy sprawowali władzę, i powstanie upadło. w następnych latach wybuchały nowe powstania, z których największe zostało wywołane przez taoistyczną sektę wuduomi dao.

pięć miar ryżu to powstanie chłopskie wywołane w latach 190-215 na obszarach panowania taoizmu w środkowych chinach. przewodniczył mu zhang lu, który założył "państwo" w którym zniesiono własność prywatną, zboże dzielono równo pomiędzy mieszkańców, prace np przy naprawie dróg traktowane były jak kara za grzechy. powstanie zostało stłumione przez cao cao.

powstanie ośmiu trygramów (1813) nawiązywało do millenaryzmu stowarzyszenia białego lotosu. przywódca li qing głosił nadchodzący koniec ery kosmicznej. zaatakował zakazane miasto. został przesłuchany osobiście przez cesarza daoguanga, a później stracony przez karę tysiąca cięć, czyli powolne ćwiartowanie.

powstanie tajpingów 1851-1864 objęło ok 20 mln ludzi. hong xiuquan proklamował w 1851 utworzenie niebiańskiego królestwa wielkiego pokoju (taiping tianguo), a siebie ogłosił władcą. ogłosił nową religię, która była mieszanką chrześcijaństwa i konfucjanizmu, wprowadzała purytańskie zasady moralne, wspólną własność majątkową, równy podział ziemi, równość kobiet i mężczyzn, mandarynów i chłopów, znosiła klasy społeczne, zakazywała opium, hazardu, tytoniu, alkoholu, poligamii, niewolnictwa, prostytucji, krępowania stóp kobiet. rządy tajpingów były brutalne. tajpingowie przegrali z wojskami cesarskimi, brytyjskimi, francuskimi i amerykańskimi. ostatnim zdobytym miastem był nankin, w którym nastąpiła rzeź 100 tys obrońców miasta.

hong xiuquan, przywódca powstania tajpingów, pochodził z grupy etnicznej hakka. po odzyskaniu zdrowia po długiej chorobie doznał spotkania z bogiem chrześcijańskim, którego znał z lektur dzieł misjonarzy protestanckich (zwłaszcza wizję surowego i okrutnego boga ojca kreowanego przez nawróconego na chrześcijaństwo liang fa). bóg powierzył mu rolę wypędzenia demonów mandżurskich władców chin. hong uznał się za młodszego brata jezusa, utworzył stowarzyszenie wielbicieli boga.

powstanie nian (1851-1868) nie głosiło haseł religijnych. ukazywało się jako obrońcy sprawiedliwości. lojalność wobec towarzyszy była dla nich dobrem najwyższym. przejęli symbolikę stowarzyszenia białego lotosu i sekty ośmiu trygramów. zhang lexing, przywódca powstania, przyjął tytuł wielkiego króla hanów obdarzonego mandatem niebios.

powstanie bokserów (1899-1901) zostało wywołane przez stowarzyszenie "pięść w imię sprawiedliwego pokoju", które wywodziło się ze stowarzyszenia białego lotosu. pięść w nazwie nawiązywała do sztuk walki. bokserzy praktykowali techniki szamańskie, aby wprowadzać się w trans. odpowiedzialnością za klęski naturalne jak powodzie i susze zaczęto obarczać cudzoziemców i ich wynalazki jak koleje żelazne i kopalnie. tajne stowarzyszenia przyjmowały służbę ochrony wiosek przed rabusiami. w wydzierżawionym przez niemców jiaozhou sądy faworyzowały chrześcijan, a misjonarze prowadzili agresywny prozelityzm. powstanie zostało spacyfikowane przez niemiecki korpus ekspedycyjny, spalono pekin, zamordowano podczas starć ok 30.000 chrześcijan.

Waldemar Mierniczek