20. religie chin (bez tybetu, mongolii wewnętrznej, sinciangu, mandżurii), taoizm, konfucjanizm, falun gong

20. 10. święta, zwyczaje, obrzędy

20. 10. 1. święta

20. 10. 2. obrzędy, rytuały, zwyczaje

20. 10. 2. 1. wiosna

qingmingjie (święto zmarłych) odbywa się 106 dnia po zimowym przesileniu. rytuały mają na celu złagodzić niedogodności życia pozagrobowego. przed świętem uprząta się groby, grabi liście, pieli chwasty. przy grobie zbiera się cała rodzina. najstarszy członek rodziny zapala świeczniki i trociczki, a przed kamieniem grobowym umieszczana jest miska z rytualnym posiłkiem dla zmarłych. pali się polane winem papierowe pieniądze i odpala petardy. wszyscy składają hołd bijąc trzy razy czołem o ziemię. symboliczne ofiary składane są okolicznym bóstwom i błąkającym się w pobliżu nieznanym duchom. nakarmione dusze sprzyjają ludziom i nie prześladują ich.

20. 10. 2. 2. lato, jesień

japońskie święto tanabata obchodzone jest 7 lipca, gdy zbliżają się do siebie wega (zhinu) i altair (niulang) przedzielone drogą mleczną. święto wywodzi się z chińskiej mitologii i chińskiego festiwalu pochwały umiejętności (qixi).

ilisin, święto zbiorów, jest obchodzone na przełom vii i viii, stanowi początek nowego roku (ami).

święto duchów przypada na 15 dzień 7 miesiąca i stanowi święto zmarłych. 7 miesiąc to okres, w którym duchy na 30 dni przybywają z zaświatów i odwiedzają żyjących. według legendy święto ustanowił taoistyczny mnich bukong w viii w. obchody są urządzane na cmentarzach i w prywatnych domach. puszcza się na wodę małe trzcinowe łódki z lampionami, które mają wyznaczać drogę zagubionym duchom. przed tabliczkami przodków pali się papierowe imitacje pieniędzy, odzież i inne przedmioty codziennego użytku.

święto środka jesieni obchodzone jest 15 dnia 8 miesiąca. wywodzi się z kultów lunarnych i obrzędów rolniczych. jest uważane za święto kobiet. w tym dniu oddaje się cześć bogini księżyca chang'e. w trakcie obrzędowej uczty ustawia się figurkę zająca, spożywa się ciasteczka księżycowe, ryż i owoce. uczta odbywa się po ukazaniu się księżyca, należy się nią podzielić z księżycem i duchami przodków.

ciasteczka księżycowe, spożywane na święto środka jesieni od xiv w, mają okrągły kształt symbolizujący księżyc i rodzinę. kruche ciasto jest podobne do ciasta francuskiego. stosowane jest różnorodne nadzienie w zależności od regionu. najbardziej powszechnie używana jest masa daktylowo-migdałowo-orzechowa.

gu yu (deszcz ziarna) to dwutygodniowy okres w 4 miesiącu kalendarza księżycowego. w tym czasie w shanxi, obchodzono siedmio-dziesięciodniowe święto na cześć cangjie. w czasie przedstawień teatralnych związanych z tym świętem ofiarowuje się bóstwu bułki na parze (mantou) ozdobione znakami i napisami. za czasów dynastii song specjalne święto na cześć cangjie urządzali każdej jesieni niżsi urzędnicy i klerkowie.

w 9 miesiącu roku na świętej górze muye odbywały się święta związane z zawodami sportowymi jak zapasy, strzelanie z łuku, gra w polo (kitanowie).

20. 10. 2. 3. zima

no to święto obchodzone przed nowym rokiem. podczas święta zakładano maski wyobrażające bogów i wypędzano z miasta wszystkie złe moce do rzeki.

nowy rok przypada w drugi (co pewien czas w trzeci) nów księżyca po przesileniu zimowym, które wypada w 11 miesiącu księżycowym. święta chińskiego nowego roku przypadają więc między końcem stycznia i początkiem lutego. święto trwa 15 dni i kończy się świętem latarni. pierwsze trzy dni są wolne od pracy

8 dnia ostatniego miesiąca starego roku rodzina robi generalne porządki w całym domu w celu wygnania złych duchów, tego dnia spożywają zupę ryżową (laba), 23 dnia żegna się domowego boga kuchni (zao jun), który odchodzi zdać raport przed nefrytowym cesarzem, wieczorem suta wieczerza ze słodkich dań, usta posążka boga kuchni smaruje się miodem, następnego dnia zakupy, przygotowanie prezentów, oklejanie drzwi obrazkami nianhua, oddawanie długów, wigilia nowego roku - cała rodzina przygotowuje posiłki, głównym daniem są pierożki jiaozi, wręczanie prezentów (owoce, owoce w cukrze, ciastka, cukierki, koperty z pieniędzmi), pokazy sztucznych ogni, wybuchy petard, ofiara dla przodków ustawiana w domowym ołtarzyku i wieczerza, grzane wino lub wódka.

ściany i drzwi ozdabia się kolorowymi obrazkami nianhua. podczas nowego roku wywiesza się życzenia pomyślności chunlian z okazji nowego roku.

w czasie święta spożywa się jako podstawowe danie jiaozi, chińskie pierożki nadziewane mięsem z dodatkiem kapusty pekińskiej, imbiru lub szczypioru lub nietypowym nadzieniem, np krewetkami, jajkami.

podczas świąt nowego roku, a także podczas innych świąt puszczane są latające lampiony. kiedy powietrze wewnątrz nagrzeje się lampion unosi się do góry zabierając ze sobą troski i problemy, a przynosi szczęście i bogactwo.

japońskie temari używane są w chinach jako podarki noworoczne symbolizujące przyjaźń i lojalność.

pov pob to rytuał świąteczny (głównie z okazji nowego roku) plemienia hmongów, którzy stają naprzeciwko siebie w rzędach w odległości kilku metrów i przerzucają pomiędzy sobą piłeczkę z bawełny, szmaty lub tenisową. piłkę należy łapać jedną ręką. kto upuści ten płaci fant, żeton lub musi zaśpiewać piosenkę. po zakończeniu gry fanty są zwracane partnerowi. gra może trwać kilka godzin, a nawet dni, i stanowić okazję do kojarzenia małżeństw. spośród stojących mężczyzn kobiety wybierają partnerów z innego klanu. celowe wyrzucenie piłki przerywa grę. aby odzyskać fant trzeba zaśpiewać partnerowi piosenkę o charakterze miłosnym, erotycznym. małżeństwa odbywają się najczęściej po nowym roku, czasami po okresie, w którym wybranek przychodzi, za zgodą rodziców wybranki, do jej domu informując o tym grą na piszczałce raj npliam lub flecie raj nploog. spotkanie odbywa się w domu wybranki lub  miejscu obserwowanym przez osoby trzecie.

Waldemar Mierniczek