21. religie egiptu, nubii i hyksosów

21. 4. świat podziemny i życie pośmiertne, wędrówka dusz

21. 4. 1. światy podziemne i pośmiertne, piekło

hathor jest boginią zmarłych.

amon-ra był władcą państwa zmarłych.

w zaświatach czekała na zmarłych nagroda lub kara.

ozyrys jest sędzią zmarłych, władcą podziemi (duat) i krainy zmarłych. człowiek dostaje się w zaświaty w towarzystwie swojego ba i staje przed obliczem ozyrysa, który wraz z 42 pomocnikami odbywa nad nim sąd. następuje ważenie serca, gdyż w nim była ukryta dusza. anubis kładzie je na wadze, a po drugiej stronie pióro prawdy należące do bogini maat. jeśli serce było zbyt ciężkie pożerał je ammita, co było jednoznaczne z unicestwieniem osoby. jeśli szala z sercem nie przeważyła, serce trafiało do krainy umarłych jednocząc się z ozyrysem, a jego jestestwo mogło swodnie wędrować między światem podziemi i światem żywych.

ammit, pożeracz umarłych, niszczyciel grzesznych dusz, czuwał przyczajony obok wagi podczas sądu ozyrysa.

anubis pełnił rolę psychopompa. chronił zmarłych w podróży w zaświaty, odsłaniał ludzkie zwłoki i je zjadał, towarzyszył mumii zmarłego, której strzegł. okres wczesnodynastyczny to początek kultu anubisa.

hapi, syn horusa, chronił w podziemiu tron ozyrysa.

apophis został przypisany do krainy potępionych przez ozyrysa.

hermanubis był przewodnikiem dusz osób zmarłych.

wepwawet był przewodnikiem zmarłych.

isis-sothis była przewodniczką zmarłych.

neit, opiekunka zmarłych, obdarzała ich piciem i jedzeniem po przybyciu w zaświaty, chroniła ich tam przed demonami, a ciała ich przed zniszczeniem jako wynalazczyni bandaży dla mumii. neit, izyda, neftyda i selkit pełniły rolę strażniczek wnętrzności zmarłych.

nepri pomagał zmarłym wyjść z grobu i wejść do państwa zmarłych.

ka to niematerialny sobowtór człowieka i jego duch opiekuńczy, także w zaświatach, gdzie zaopatrywał go w żywność i prowadził przed oblicze ra. ka jest przedstawiany jako brodaty człowiek z koroną na głowie.

ra często schodził do podziemi wędrując po nich łodzią mesemtet jako mumia auf-ra.

aken opiekował się łodzią, którą podróżował ra podczas nocnej wędrówki przez świat podziemny. kiedy umarli potrzebowali jego usług budził go przewoźnik mahaf.

na ścianach grobowców z czasów nowego państwa (pw w osireion w abydos) przedstawiono podróż ra przez sześć jaskiń podziemnego świata (np jaskinia osądzonych umarłych, którzy stali się istotrami boskimi, jaskinia z ciałem ozyrysa i dwoma boskimi ciałami ra, jaskinie piekła, w których giną wrogowie porządku świata, jaskinia wyjścia z podziemi).

aker mieszkał w zaświatach, był strażnikiem bram.

sokar był strażnikiem wejścia do podziemi.

satis strzegła wejścia do krainy duat.

bóstwa betiou (małpy-pawiany), zamieszkujące pierwszy okręg krainy podziemnej, otwierały i zamykały ją dla ra-ozyrysa, gdy wstępował na barce do krainy zachodniej.

bóstwo chenti-imentiu (szakal), panowało w świecie zmarłych, czyli państwie zachodu.

am-heh, przerażający bóg podziemi, "pożeracz milionów", człowiek z głową psa, mieszkał na jeziorze ognia i tylko atum był w stanie go odepchnąć.

ba-pef to niewielki podziemny bóg.

piramidy stanowiły pomost w zaświaty.

Waldemar Mierniczek