22. religie mezopotamii (akad, amoryci, aramejczycy, asyria, babilonia, chaldea, elam, kasyci, sumer)

22. 4. 1. światy podziemne i pośmiertne, piekło (cz 2)

 

isztar zdecydowała się zejść do świata podziemnego kur-nu-gi-a (krainy bez powrotu), którą władała jej siostra ereszkigal. isztar chciała objąć panowanie nad światem podziemi. ubrała się w najlepsze szaty, nakazała swej posłance ninszubur, aby w razie niepomyślnego przebiegu wypadków odprawiła żałobne obrzędy i prosiła enlila, nannę i enki, aby nie pozwolili jej umrzeć, zachowywała się władczo i wyniośle, ale okazało się, że jest bezsilna wobec praw me tej krainy. przed każdą z siedmiu bram wiodących do krainy zmarłych musiała oddać jakąś część ubrania i przed obliczem ereszkigal i siedmiu sędziów umarłych stanęła naga. sędziowie postanowili, że stanie się martwym ciałem, które powieszono na słupie. kiedy minęły trzy dni i trzy noce, ninszubur zaczęła błagać bogów o ratunek. enlil i nanna powiedzieli, że nie mogą się przeciwstawiać prawom bogów podziemi, enki uległ błaganiom i stworzył dwie uskrzydlone istoty galaturra i kugarra, aby weszły do podziemi,wkradły się w zaufanie ereszkigal okazując jej współczucie w cierpieniu, za co ona spełni ich życzenie wydania ciała isztar. tak się stało. galaturra i kugarra podały isztar pokarm życia i wodę życia, dzieki czemu zmartwychwstała. gdy isztar opuściła krainę śmierci była eskortowana przez gromadę straszliwych demonów galla, które zażądały wskazania następcy w piekle, gdyż takie są prawa podziemia. na drodze do uruk isztar spotkała ninszubura w żałobie i inne bóstwa ubrane w żałobne szaty. isztar ich nie wydała. w uruk odkryła, że jej mąż dumuzi za nią nie tęsknił, tylko biesiadował. rozzłoszczona bogini wydała go demonom (mezopotamia). 

co roku po żniwach dumuzi schodzi do podziemi, aby na wiosnę pojawić się znowu (mezopotamia). mąż isztar otrzymał prawo spędzania połowy roku na ziemi (sumer). 

nungal, córka ereszkigal, żona birtum, była boginią świata podziemnego, (sumer, mezopotamia). 

ninazu to bóg związany ze światem podziemnym, syn ereszkigal (sumer). 

siedem demonów galla, które towarzyszyły isztar podczas jej powrotu ze świata podziemnego i sprowadziły dumuziego do zaświatów, odpowiadało za doprowadzenie ludzi do świata podziemnego (sumer). 

pazuzu, zły demon świata podziemnego, odgrywał czasami rolę dobroczynną chroniąc przed demonicą lamasztu, którą przepędzał z powrotem do świata podziemnego (asyria, babilonia). 

ea to bóg świata podziemnego (babilonia). 

nin jest bogiem zaświatów (babilonia). 

allatu to bogini świata podziemnego (babilonia). 

al-lat to bogini otchłani (babilonia). 

ningiszzida była bóstwem świata podziemnego (sumer). 

inszuszinak to bóg świata zmarłych (elam). 

napirisza jest bogiem świata podziemnego (elam). 

dur to bóg świata zmarłych (kasyci). 

reszef to bóg świata podziemnego (mari). 

erra to władca podziemi (akad). 

anunnaki to bogowie sędziowie w świecie podziemnym zmarłych (mezopotamia). 

abzu to ocean wody słodkiej znajdujący się pomiędzy ziemią i światem podziemnym. aby dotrzeć do świata podziemnego trzeba było przekroczyć rzekę utożsamianą z abzu (mezopotamia). 

gilgamesz miał magiczny instrument pukku i mikku (bębenek???), który wykorzystywał do demoralizowania młodych kobiet (???). kobiety poskarżyły się utu, który sprawił że instrument zapadł się pod ziemię. gilgamesz nie potrafił go odzyskać i zrozpaczony usiadł pod ganzirem. enkidu zaoferował mu pomoc. gilgamesza udzielił mu kilku rad: nie wolno mu założyć czystego ubrania, namaszczać się olejkami, nie może zabrać ze sobą oszczepu, laski, zakładać sandałów, przed wyruszeniem nie może pocałować ukochanej i uderzyć kobiety, której nienawidzi, a wyrzekłszy się ziemskich dóbr i uczuć zdoła powrócić. enkidu nie usłuchał i został w zaświatach. enkidu błagał enlila o pozwolenie zobaczenia druha, ale enlil odmówił, enki zgodził się i nakazał utu uchylić bramy zaświatów, aby duch enkidu przecisnął się z zaświatów (sumer). duch enkidu przedstawił gilgameszowi ponury obraz warunków panujących w zaświatach (akad, epos o gilgameszu). 

dusza ludzka trafia po śmierci do zaświatów, gdzie życie uzależnione jest od okazałości pogrzebu i ofiar składanych przez rodzinę (babilonia). 

pobyt duszy w kur może być znośniejszy wtedy, gdy żyjący regularnie składają jej ofiary z jedzenia i picia (sumer).

Waldemar Mierniczek