22. religie mezopotamii (akad, amoryci, aramejczycy, asyria, babilonia, chaldea, elam, kasyci, sumer)

 22. 6. 4. półbogowie, herosi, geniusze, olbrzymy

 

22. 6. 4. 1. półbogowie, herosi, bohaterowie

 

ninsun to matka gilgamesza, którego poczęła z lugalbandą, interpretatorka jego snów (sumer). 

lugalbanda został deifikowany, a za jego ojca uważano urasza (sumer). 

gilgamesz żył ok 1 poł iii tys pne, był królem uruk. bohater był w 2/3 bogiem i w 1/3 człowiekiem. został prawdopodobnie deifikowany za zwycięstwo nad aggą z kisz i przeniesienie stolicy sumeru z kisz do uruk (epos gilgamesz i agga z kisz) (sumer). 

"bohaterski ea stworzył formę istoty gilgamesz, wielcy bogowie stworzyli formę gilgamesza, bóg słońca użyczył mu męskości, bóg burzy użyczył mu heroizmu, wielcy bogowie stworzyli gilgamesza" (epos o gilgameszu, wersja hetycka).

enkidu był sługą, przyjacielem i towarzyszem gilgamesza. został stworzony przez bogów (anu) jako przeciwnik dla gilgamesza, który ciemiężył i prześladował mieszkańców miasta uruk. enkidu był dziki i niecywilizowany, ale po spotkaniu z hierodulą szamhat oswoił się i został wprowadzony do świata ludzi. enkidu i gilgamesz zmagali się w zapasach. zwyciężył gilgamesz, a enkidu został jego przyjacielem (akad). 

enkidu został stworzony przez aruru z gliny jako barbarzyńca o nadludzkiej sile. mieszkał na pustyni razem ze zwierzętami (sumer). 

utnapisztim, syn króla ubara-tutu, został ostrzeżony przed potopem przez enki. zbudował statek, na którym umieścił żonę, krewnych, sługi, dobytek, rośliny i zwierzęta wszystkich gatunków. po siedmiu dniach potopu korab osiadł na górze nimusz. po następnych siedmiu dniach utnapisztim wypuścił gołębia, jaskółkę i kruka. kruk nie wrócił. przybiwszy do lądu wypuścił wszystkie zwierzęta, zasadził rośliny i złożył ofiary bogom. w nagrodę za uratowanie życia ludzi i zwierząt bogowie obdarowali go i jego żonę nieśmiertelnością (akad). 

ea stworzył adapę, mędrca do sprawozdania funkcji kapłana w eridu i władzy nad ludźmi. adapa spędzał wiele czasu łowiąc ryby w zatoce perskiej. pewnego dnia silny powiew wiatru przewrócił jego łódź. rozzłoszczony wypowiedział zaklęcie powodujące ustanie wiatrów. anu dowiedziawszy się o tym, zaniepokoił się tak wielką władzą śmiertelnika i zaprosił go do siebie, aby poczęstować go chlebem śmierci. ea przestrzegł adapę przed spożywaniem czegokolwiek podczas gościny, a adapa stosował się do zaleceń. kiedy anu zaproponował mu chleb i wodę życia wiecznego, odmówił pomny napomnień ea (babilonia).

 

22. 6. 4. 2. olbrzymy

 

gilgamesz wraz z enkidu pokonali straszliwego potwora huwawę (poemat gilgamesz i huwawa lub gilgamesz i las) (sumer). 

z polecenia enlila huwawa był strażnikiem lasu cedrów, olbrzymem o ciele człowieka. jego ciała chroniło siedem warstw przerażającego blasku. miał straszliwą twarz, długie włosy i wąsy, lwie pazury, twarz lwa, zęby smoka. wydawał z siebie ryk jakby nadciągała woda potopu. gilgamesz spętał go jak byka i założył kółko do nosa. za to enlil przeklął zabójców (sumer).

 

22. 6. 6. wampiryzm

 

niewiele wątków wampirycznych. 

edimmu to demony upiory, niespokojne dusze ludzi zmarłych nienaturalną śmiercią, niepogrzebanych zgodnie z tradycją, bądź dusze osób skazanych na śmierć za złamanie tabu. utrudniały życie i sprowadzały nieszczęścia na żyjących krewnych i znajomych, ich unieszkodliwienie polegało na odprawieniu rytuałów magicznych. czasami przyjmowały rolę mścicieli za swoją egzystencję po śmierci (babilonia).

Waldemar Mierniczek