22. religie mezopotamii (akad, amoryci, aramejczycy, asyria, babilonia, chaldea, elam, kasyci, sumer)

22. 7. 1. 4. pozostałe zwierzęta

 

dagon był bóstwem rybim, jego żoną była szala lub iszhara (amoryci). 

enki był przedstawiany jako koziorożec z rybim ogonem (sumer). 

personifikacje ea: kuribo - półryba-półbaran, kululuznana (oannes) - półczłowiek, półryba (asyria, babilonia). 

uttu to bogini-pająk, z której ninki odzyskała nasienie enki (sumer). 

zwierzęciem iszhary był skorpion (kasyci). 

pazuzu sprowadzał plagi szarańczy i głód (asyria, babilonia).

 

22. 7. 1. 4. 1. pies

 

świętym zwierzęciem guli był pies. wierni ofiarowywali jej małe kamienie lub gliniane figurki psów. często była przedstawiana z psem leżącym lub siedzącym u jej stóp (mezopotamia). 

potworne psy stworzyła tiamat, aby zgładzić młodych bogów (enuma elisz).

 

22. 7. 1. 4. 3. lew

 

zwierzęciem isztar był lew (mezopotamia), lew był także jej symbolem (sumer). 

zwierzęciem damgalnuny był lew (sumer). 

iszkur występował pod postacią lwa (sumer). 

astarte była lwiogłowa (amoryci).

 

22. 7. 1. 5. kryptydy

 

sporo tego w mezopotamii. 

ereszkigal mieszkała pierwotnie w niebiosach, dopóki nie porwał jej potwór kur. enki starał się ją uwolnić, ale bezskutecznie (sumer). 

ninurta walczył przeciwko ptakowi anzu, który wykradł enlilowi tabliczkę przeznaczeń (sumer). szara, wojowniczy bóg, uczestniczył w walce przeciwko anzu (sumer, babilonia). 

anzu lub imgudug to ptak ogromnych rozmiarów z głową lwa lub ptaka o dziobie jak piła, lub kombinacja ptaka i lwa lub lwa-smoka. machanie skrzydłami powodowało trąby powietrzne i burze piaskowe. imdugud lub anzu wykradł tabliczkę przeznaczeń enkiemu, i został zabity przez ninurtę, który zwrócił tabliczkę właścicielowi (sumer, akad). 

w korzeniach świętego drzewa huluppu zasadzonego przez isztar zrobił sobie leże wąż, w koronie uwił gniazdo ptak anzu (lub imgudug), w pniu wydrążyła sobie dom lilith. gilgamesz odrąbał głowę wężowi. wtedy anzu zabrał pisklęta i uciekł w góry, a lilith zburzyła dom i uciekła (sumer). 

lilith nawiedzała mężczyzn we śnie, płodziła z nimi alu i gallu - krwiożercze potwory bez twarzy czyhające na śmierć swoich ojców (babilonia). 

siedem razy izimud doganiał barkę isztar, która nie uwierzyła, że enki odwołał obietnicę, i siedem razy był odprawiany przez ninszubur, która walczyła z potworami morskimi, za pierwszym razem walczył enkum, za drugim razem 50 olbrzymów ereduga (eridu), za trzecim razem potwory otchłani lamaha, za czwartym razem zastępy ogromnych ryb, za piątym razem strażnicy uruk (?), za szóstym razem strażnicy iturungal (?), za siódmym razem nie wiadomo kto, bo tabliczka z pismem klinowym jest uszkodzona (sumer). 

tiamat stworzyła liczne potwory. anszar, anu i ea walczyli z nią, ale nie byli w stanie pokonać potworów (asyria, babilonia). potwory w kształcie ludzi-ryb i ludzi-skorpionów stworzyła tiamat, aby zgładzić młodych nieposłusznych bogów (enuma elisz). 

homa to gryf, częsty symbol w architekturze (elam). ningiszzidzie towarzyszyły gryfy (sumer). najstarsze przedstawienia gryfa zostały znalezione w mezopotamii (3000 pne). 

serpopard ma ciało lamparta lub innego kota i długą szyja węża (np pieczęć cylindryczna z uruk). 

lew-smok był zwierzęciem nanny, boga księżyca (sumer). miał przednią część ciała lwa, tylne łapy, ogon i skrzydła ptaka, może to być anzu lub asag (akad, babilonia, asyria). znane są także lwy-smoki z rogami i ogonem skorpiona (asyria). lew-smok był zwierzęciem aszura. 

wąż-smok (muszhuszu) był zwierzęciem ninazu (sumer), ningiszzidy (sumer), marduka (babilonia, symbol marduka w asyrii), nabu (babilonia), tiszpaka (mezopotamia, kasyci, akad), aszura (asyria), zwykle towarzyszył mardukowi (asyria, babilonia). 

muszhuszu to święte zwierze. ma głowę (czasami siedem głów), szyję i tułów węża, przednie nogi lwa, tylne nogi ptaka, ogon i rogi na głowie (mezopotamia). muszhuszu  to czerwony smok o ciele psa, głowie i ogonie węża (babilonia). 

duchy opiekuńcze lamassu to skrzydlate byki o ludzkiej twarzy z brodą, czasami mają lwie łapy, a na głowie tiarę z rogami (mezopotamia). 

pablisag to najważniejszy przodek, nergal z dwoma głowami, człowieka i pantery, zamiast końskiego ogona miał żądło (sumer). 

rimu to tajemnicze zwierzę o jednym rogu (asyria).

Waldemar Mierniczek