22. religie mezopotamii (akad, amoryci, aramejczycy, asyria, babilonia, chaldea, elam, kasyci, sumer)

22. 7. 2. rośliny, rolnik (cz 1)

 

anu i ki stworzyli różnorodne rośliny (sumer). 

enlil sporządził motykę i zrobił nią dziurę w ziemi, a z tej dziury wyrósł jak roślina pierwszy człowiek (sumer). 

ningirsu przekazał ludziom motykę, szpadel, kosz do noszenia ziemi i pług i kazał uprawiać rośliny i kopać kanały (kronika władców lagasz). 

enki i ninki żyli na wyspie dilmun w rajskiej krainie, mieli kilkoro dzieci i z tego związku powstała cała roślinność kraju. z czasem enki nawiązał kazirodcze stosunki z córkami, co rozgniewało ninki. odzyskała nasienie enkiego z ciała bogini-pająka uttu, zasadziła je w ziemi, wyrosło osiem roślin. kiedy enki skosztował każdej z nich, choroba ogarnęła osiem części jego ciała. jedynie ninki mogła go uleczyć i uczyniła to umieszczając go w swym łonie, z którego urodził się ponownie (sumer). 

nintur opiekowała się roślinnością uśpioną zimą (sumer). 

nanna decydował o wzroście roślin (babilonia). 

ninib jest bogiem rolnictwa (babilonia). 

symbolem ninurty, boga rolnictwa, są pług i ptak siedzący na grzędzie. ninurta udzielał rad jak uprawiać zboże i przygotowywać pola. po pokonaniu demona asaga, ninurta z kamieni zbudował góry, dzięki którym woda ze strumieni i jezior spływa do tygrysu i eufratu, a rzeki stają się pożyteczne przy nawadnianiu pól i uprawie roli (sumer). 

dagon jest wynalazcą pługa (amoryci). 

nidaba, córka anu, żona haja, matka ninlil, jest boginią zboża, jej atrybutem był kłos jęczmienia (sumer). 

dumuzi był przedstawiany w kłosami w rękach lub na ramionach. kłosy były jego atrybutem. co roku pod koniec żniw schodził do podziemi, by mógł się ponownie narodzić wiosną wraz z budzącą się do życia przyrodą. pod koniec żniw z ostatnich kłosów pleciono wachlarze albo koszyki jako schronienie przed następnymi żniwami. ten zwyczaj jest znany do dzisiaj (mezopotamia, babilonia). 

symbolem bogini szali był jęczmienny kłos (kasyci). 

gwiazdozbiór panny tu kłos z ziarnami i liść palmy. najjaśniejsza gwiazda jest kłosem. według innej koncepcji gwiazdozbiór panny to radlina ziemi rozrywana pługiem. w tamtej części nieba znajduje się obszar związany z płodnością ziemi (babilonia). 

nabu to bóg wzrastania ziarna (babilonia). 

istnieją złe duchy, które potrafią zniszczyć doszczętnie pola i plony powodując burze piaskowe (sumer). 

bau była żoną ningirsu lub zababy, matką synów ig-alima i szul-szagana, jej symbolem była wialnia (sumer). 

znaleziono tabliczki z opisami metod ochrony pola lub sadu (babilonia). 

jarzmo było symbolem boga rakib-el (aramejczycy). 

iszkur, bóstwo pasterzy, zsyłał deszcze, które powodowały zielenienie się łąk. kiedy jechał w rydwanie unoszącym się do nieba, kamienie rozpryskujące się spod kół symbolizowały krople deszczu (sumer). 

olbrzymie drzewo rosnące w eridu jest strzeżone przez słoneczne ptaki. to palma rodząca owoce (chaldea). 

palma daktylowa to święte drzewo (elam). 

drzewo huluppu (wierzba?), zostało wyrwane z ziemi przez południowy wiatr, znalazła je isztar i posadziła w swoim ogrodzie w uruk, myśląc o tym, że jak okrzepnie (drzewo, nie bogini) zrobi sobie (bogini, nie drzewo) z niego tron i łóżko (sumer). isztar przesadziła do uruk święte drzewo huluppu. z jego drewna zostaną wykonane jej tron i łóżko (mezopotamia). w korzeniach drzewa huluppu zrobił sobie leże wąż, w koronie uwił gniazdo ptak anzu, w pniu wydrążyła sobie dom lilith. kiedy gilgamesz odrąbał głowę wężowi, anzu zabrał pisklęta i uciekł w góry, a lilith zburzyła dom i uciekła.  gilgamesz ściął drzewo i pień dał isztar, z korzeni zrobił sobie pukke, a z korony mikku (bęben z pałeczkami?). gdy gilgamesz grał na nich, ludzie mu służyli (sumer). według innej wersji to imdugud założył gniazdo w świętym drzewie huluppu zasadzonym przez isztar, i miał pisklę (sumer).

Waldemar Mierniczek