22. religie mezopotamii (akad, amoryci, aramejczycy, asyria, babilonia, chaldea, elam, kasyci, sumer)

22, 4. 2. raje i krainy rajopodobne

 

rajów jest zawsze mniej niż piekieł. 

w raju dilmun nikt nie chorował i nie umierał (sumer). 

enki i ninki żyli na wyspie dilmun w rajskiej krainie (sumer). 

dilmun to siedziba enki i ninhursang. słodka woda brała się tam z ujścia wody płynącej pod ziemią, które wyprowadził na powierzchnię enki. enki zjadł stworzone przez ninhursang rośliny i poznał ich naturę, za co bogini go przeklęła (???) (sumer). 

po uratowaniu się z potopu zusiudra zamieszkał w krainie dilmun (sumer). 

istnieją trzy nieba ułożone jedno nad drugim. anu zajmuje najwyższe niebo (mezopotamia). 

ereszkigal mieszkała w niebiesiech dopóki nie porwał jej potwór kur. enki starał się ją uwolnić, ale nie udało mu się (sumer). 

nergal, syn enlila i ninlil, pierwotnie zamieszkiwał niebiosa. stoczył z teszubem walkę o władzę nad królestwem niebiańskim i przegrał. zszedł do świata podziemnego, gdzie został władcą i ożenił się z władczynią świata podziemnego ereszkigal (sumer).

 

22. 5. dusze, duchy przodków, reinkarnacja

 

22. 5. 1. duch

 

przywódcami duchów byli anu i enki. anu był wrogiem ludzi i ojcem wszystkich złych mocy. na jego rozkaz duchy wywoływały wszystkie nieszczęścia, które padały na ludzi (sumer). 

świat jest przepełniony złymi duchami, które dzielą się na kategorie w zależności od obszaru działania (morze, pustynia, podziemie, góry, cmentarz, drogi). najbardziej obawiano się tych, które powodując burze pisakowe niszczyły pola i plony. niebezpieczne były te przynoszące choroby. za najgorsze uważano pazuzu, lamasztu, lilith (sumer). 

złymi duchami mogły zostać topielce, zmarłe dziewice, kobiety zmarłe podczas porodu, zmarli kawalerowie, osoby nie pogrzebane (sumer). 

zmarli, którzy nie mieli właściwego pochówku, nie mieli w świecie zmarłych gidim (ducha zmarłych) (sumer). 

są złe i dobre duchy. złe duchy utrudniały codzienne życie, były to dusze zmarłych gwałtowną śmiercią oraz na skutek kary za łamanie tabu lub niepogrzebanych zgodnie ze zwyczajem, sprowadzały nieszczęścia na żyjących. aby je unieszkodliwić odprawiano rytuały i zaklęcia. do dobrych duchów należały życzliwe utukku, szedu i lamassu. ich posągi ustawiano przy drzwiach, a posążki zakopywano pod progami, aby chroniły domy. miały wygląd ludzi, ludzi z elementami zwierzęcymi (łuski, skrzydła, głowa ptaka) lub były mitycznymi stworami, np muszhuszu (babilonia). 

złe duchy to potomkowie bóstw, potomstwo marduka, anu i jego związku z otchłanią, ea i damgalnuny (zwano ich żółcią ea) (babilonia). 

utu był postrachem złych duchów (babilonia). 

duch enkidu przedstawił gilgameszowi ponury obraz warunków panujących w zaświatach (akad, epos o gilgameszu). 

aszipu - kapłan egzorcysta, zajmował się wywoływaniem i wypędzaniem duchów i demonów przy pomocy zaklęć i rytuałów (babilonia). 

były także dobre duchy, także aniołowie stróże (???) (sumer).

 

22. 5. 3. dusza

 

o duszy w mitologiach mezopotamskich bardzo niewiele. oto jedna z nielicznych informacji. 

dusza ludzka trafia po śmierci do zaświatów, gdzie życie uzależnione jest od okazałości pogrzebu i ofiar składanych przez rodzinę (babilonia).

 

22. 5. 4. reinkarnacja

 

o reinkarnacji dusz ani słowa, co stanowi potwierdzenie, że narody mezopotamii, w tym także sumerowie, nie były narodami indoeuropejskimi.

 

22. 6. anioły, demony, herosi, półbogowie

 

22. 6. 1. anioły i demony

 

22. 6. 1. 1. anioły

 

aniołowie pojawiają się jako zastępy duchów posłańców pomiędzy bogami i człowiekiem (babilonia). 

pojawiają się także aniołowie-stróże - dobre duchy. kiedy były wzywane, przybywały w parze, stawały po obu bokach wzywającego i eskortowały go w bezpieczne miejsce (sumer). 

podobno na inwestyturze zimri-lima, malowidle w pałacu w mari, są uwidocznione postacie cherubinów (amoryci).

Waldemar Mierniczek