23. religie azji mniejszej (frygia, hatti, hetyci, huryci, lidia, luwijczycy, urartu)

23. 6. demony, herosi, półbogowie

 

23. 6. 1. demony

 

agdistis to dwupłciowy demon hermafrodyta. bogowie, obawiając się go, podstępem we śnie pozbawili go genitaliów. w miejscu, gdzie upadły, wyrósł migdałowiec, którego owoc spożyła nana, córka boga rzeki sangarios. nana urodziła dziecko, które porzuciła. zaopiekował się nim kozioł, a później przygodni rodzice. tym młodzieńcem był attis (frygia). 

korybanci to demoniczne bóstwa towarzyszące kybele. wynaleźli ekstatyczny taniec korybas z instrumentami towarzyszącymi: flet, tympanon (bębenek). korybanci byli potomkami kybele i heliosa. zawsze występowali w grupie dziewięcioosobowej (frygia). 

daktylowie to bóstwa opiekuńcze lub demony. łączono je z kultem kybele. występowali w grupach od trzech do dziesięciu (frygia).

 

23. 6. 2. karzeł

 

erkenek jest nie większy niż kciuk i ma mnóstwo przygód (folklor turecki).

 

23. 6. 3. bóstwa opiekuńcze

 

daktylowie to bóstwa opiekuńcze lub demony (w ilości od trzech do dziesięciu). łączono je z kultem kybele (frygia). 

w odniesieniu do religii azji mniejszej możemy jeszcze mówić o bóstwach opiekuńczych miast (podobnie jak w mezopotamii), gdyż ilość miast, którymi opiekuje się dane bóstwo jest niewielka: 

- sziwini - tuszpa (huryci, urartu), 

- tuszpuea - tuszpa (urartu), 

- chaldi - musasir (uratu), 

- tejszeba - tejszebaini (urartu), 

- hebat i teszub - kummi i halab (hatti, hetyci, huryci, urartu), 

- kumarbi - urkis (huryci), 

- anna i aszur - nesa (hetyci), 

- ma - komana (kapadocja), 

- warusenna - pani hatti i królów hatti, 

- attis - pesynunt, pergamon (frygia), 

- kybele - bogini miast obronnych, pesynunt, lapmsakos, andeiry, kyzikos, sardes, magnezji, laryssy (frygia), 

- runt - bóstwo opiekuńcze luwijczycyków.

Waldemar Mierniczek