24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 7. 1. 3. 1. koń (cz 1)

 

helios przemierzał dzienne niebo w rydwanie zaprzężonym w cztery konie: ajtona, eoosa, flegona i pyroeisa. 

eos, bogini i uosobienie zorzy porannej, brzasku i świtu, każdego ranka przemierzała niebo w lekkim rydwanie zaprzężonym w parę białych lub różowych koni, lamposa (świecący, jasny) i faetona (promienny, błyszczący). 

selene przemierzała nocne niebo w srebrnym rydwanie zaprzężonym w parę białych koni. 

kiedy kronos połknął abadir (kamień owinięty w pieluchy) reja odmówiła wypełniania obowiązków małżeńskich. kiedy kronos ujrzał filyrę, zachwycił się nią, przybrał postać konia i filyra mu uległa. w trakcie aktu złapała ich w jaskini reja. kronos z przerażenia wrócił do swej normalnej postaci i tak dokończył, później uciekł. urodził się chiron w postaci pół człowieka i pół konia, który był pierwszym centaurem. 

podczas tyfonomachii zeus wsiadł do rydwanu zaprzężonego w skrzydlate rumaki. 

w czasie tyfonomachii herakles zamienił się ze strachu w źrebię. 

kiedy tytani wywabili małego zagreusa z kołyski i rzucili się nań, aby go zabić, zagreus zmieniał postać, wcielając się między innymi w konia (grecja, orfizm). 

posejdon zalecał się do demeter. bogini zamieniła się w klacz aby uniknąć zalotów. posejdon pokrył ją przybierając postać ogiera. zrodził się koń arejon i córka despojna. 

neleus i pelias, synowie posejdona i tyro, zostali po porodzie porzuceni przez matkę. posejdon podesłał klacz, która wykarmiła synów. neleus został uratowany przez wieśniaków lub handlarzy koni. 

zwierzęciem poświęconym posejdonowi jest koń. stajnie koni posejdona znajdowały się między wyspami imroz i tenedos. 

kiedy posejdon walczył o patronat nad atenami uderzył trójzębem w skałę, a z niej wyskoczył rumak. 

zwierzęciem aresa był koń. 

hebe zaprzęgała konie do rydwanu hery. 

atrybutem plutona był rydwan zaprzężony w kare konie. 

alastor to jeden z koni ciągnących rydwan hadesa. 

ojnomaos dostał od aresa czarodziejskie konie. 

aura to koń admeta, a iris to grecki koń admeta. 

augiasz, syn heliosa lub posejdona i nausidame, dzięki przychylności bogów miał największe w grecji stada koni i trzody. z jego stajni, obór i owczarni nie wynoszono od wielu lat zanieczyszczeń, co powodowało straszny smród. na pastwiskach zalegała gruba warstwa gnoju. 

piąte zadanie heraklesa, oczyszczenie stajni augiasza, polegało na wyprzątnięciu stajni, obór, owczarni itp, w których przetrzymywano ogromne stada bydła. augiasz obiecał heraklesowi 10% bydła, ale po oczyszczeniu stajni odmówił wydania go. herakles wykopał odpowiednie rowy, zmienił bieg rzeki alfios lub pinios. eurysteusz nie uznał tego zadania, ponieważ herakles zgodził się przyjąć zapłatę, której nie otrzymał. po skończeniu służby u eurysteusza herakles podbił elidę, zabił augiasza i osadził na tronie jego syna fyleusa. 

kiedy herakles przybył do troi, hezjone, córkę króla troi laomedona, miał pożreć smok. herakles obiecał zabić smoka nasłanego przez posejdona w zamian za rękę hezjone i klacze trosa, które laomedon otrzymał od zeusa (lub które zeus ofiarował ganimedesowi). heros zabił smoka, zapłaty nie dostał, a po wykonaniu dwunastu prac najechał troję, zdobył miasto, a króla zastrzelił z łuku. 

herakles zasnął w scytii i kiedy obudził się zaczął szukać koni. znalazł się w kraju hylaja, gdzie w jaskini znalazł echidnę, która powiedziała, że ma konie heraklesa, ale zwróci je tylko wtedy, jeżeli herakles będzie miał z nią stosunek. heros zgodził się, ale ona zwlekała z oddaniem koni. gdy je w końcu oddała, powiedziała, że ma z heraklesem trzech synów (agatyrsosa, gelonosa, skytesa). spytała co ma z nimi zrobić kiedy dorosną. herakles zostawił pas z czarą i łuk, każąc odesłać tych, którzy nie będą potrafili posługiwać się łukiem, a osiedlić w scytii (niezamieszkanej) tych, którzy będą potrafili strzelać z łuku. tylko skytes posiadł tą umiejętność i został pierwszym królem scytii. odtąd królowie scytii noszą czarę u pasa. 

autolykos, zwany królem złodziei, otrzymał od hermesa moc zamiany każdej sztuki bydła nierogatego na rogate, czarnego na białe i odwrotnie. ukradł z eubei klacze eurytosa i po zmianie ich wyglądu sprzedał je heraklesowi, który później został oskarżany o tą kradzież. 

ifitos, syn eurytosa, króla ojchalii, posądził heraklesa o kradzież klaczy i mułów ze stadniny swego ojca, który obraził herosa w czasie zawodów łuczniczych, w których nagrodą była jole, córka eurytosa. niewinny herakles wpadł w gniew i zrzucił ifitosa z najwyższej wieży tyrynsu. neleus odmówił heraklesowi obrzędu oczyszczenia. aby się oczyścić herakles oddał się w niewolę królowej omfale.

Waldemar Mierniczek