24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 7. 1. 4. pozostałe zwierzęta (cz 2)

kerkopi, dwaj bracia, demoniczni synowie tei i okeanosa, rozbójnicy grabiący i mordujący wędrowców, zajmowali się zbójnictwem. zeus zamienił ich w małpy i zesłał na pitekuzy (małpie wyspy). 

hera, ejlejtyja i być może także mojry blokowały przez siedem lub dziewięć dni narodziny heraklesa przez alkmenę. galintias lub historis podbiegła do bogiń i skłamała, że alkmena już urodziła. boginie przeraziły się i rozluźniły nogi. wtedy alkmena urodziła. boginie zemściły się zamieniając galintias lub historis w łasicę (mykeńczycy, grecja). 

łasicę czczono w tebach. 

posejdon zamienił jazjona w zająca. 

psy myśliwskie oriona: mały i duży ścigają po wieczność po niebie gwiazdozbiór zająca. 

hermes umieścił zająca na nieboskłonie pod nogami oriona, aby uczcić jego zwinność i szybkość. 

inna wesja: na wyspie leros nie było zająców, aż pewnego dnia jeden z mieszkańców przywiózł samiczkę w ciąży. zwierzęta rozmnożyły się co groziło głodem, dlatego zająca umieszczono na niebie ku przestrodze dla innych. 

glaukos, syn minosa i pazyfae, będąc dzieckiem gonił za myszą, wpadł do kadzi w mlekiem i utonął (minojczycy, grecja). 

minyady odmówiły udziału w obchodach święta dionizosa, gdyż wolały zostać w domu przy krosnach. za karę trzy (leukippe, arsippe, alkatoe) zostały przez tego boga zamienione w nietoperze. ocalała jedynie eteoklimene. 

arachne została pobita przez atenę i powiesiła się z rozpaczy. później atenie zrobiło się żal arachne i przywróciła ją do życia pod postacią pająka. 

tarantyzm (taniec świętego wita) odwołuje się do ukąszenia przez tarantulę i starogreckich orgiastycznych kultów dionizyjskich. 

orion, myśliwy, syn posejdona, chełpił się, że może zabić każde stworzenie, a zginął ukąszony przez skorpiona nasłanego przez artemidę za próbę gwałtu na niej. dlatego orion i skorpion znajdują się po przeciwnych stronach nieboskłonu. gwiazdozbiór oriona zachodzi, gdy na niebie pojawia się jego zabójca gwiazdozbiór skorpiona. 

jad tojadu mocnego był tak silny, że zabijał skorpiony (dioskurydes). 

pszczoła to królowa matka, artemida, symbol efezu. 

pszczoły z góry ida wytwarzały miód dla małego zeusa. inna wersja: królewna melissa (imię znaczy pszczoła) karmiła zeusa miodem, za co została przemieniona w pszczołę. 

inna wersja: nimfa melissa naprzykrzała się zeusowi swoją miłością, więc zamienił ją w pszczołę. gdy umarła, z pszczelego ciała wyrosła roślina o urzekającym zapachu, wabiąca do siebie wszelkie owady. 

kiedy herakles wyruszył do walki przeciwko neleusowi (wyprawa na pylos), atena ostrzegła go przed jego najmłodszym synem periklymenosem, który potrafił zmieniać postać i uderzył w postaci pszczoły (lub orła). atena poradziła heraklesowi by zgniótł pszczołę w palcach. 

aristajos był bartnikiem i opiekunem pasiek. ukarany za śmierć eurydyki wyginięciem pszczół, złożył im w ofierze woły pozostawione na słońcu. po dziewięciu dniach narodził się z nich nowy rój pszczół. 

wizerunek pszczoły umieszczony na grobowcu sygnalizuje, że można mieć udział w życiu wiecznym zmarłego. 

na wargach pindara i platona przysiadły pszczoły czyniąc ich wymownymi. 

psyche, bogini i uosobienie duszy ludzkiej, była przedstawiana jako młoda dziewczyna ze skrzydłami motyla. 

atrybutem anterosa były skrzydła motyla. 

eos prosiła bogów o nieśmiertelność dla titonosa, ale zapomniała poprosić o wieczną młodość, wobec czego starzał się i skurczył tak, że trzeba było przechowywać go w koszyku. gdy stał się niedołężny zeus zamienił go na prośbę eos w świerszcza lub cykadę. 

hera posłała za jałówką io gza lub bąka, który wżerał się w jej bok, kąsał i zostawiał krwawiące rany, co doprowadzało ją do szału, więc błąkała się po świecie przez długie miesiące. 

polytechnos został związany, posmarowany miodem i wydany na pastwę much. 

ajakos, syn zeusa i ajginy, ojciec peleusa, telamona, fokosa, urodził się na bezludnej wyspie. uproszony zeus zamienił mrówki żyjące na wyspie w ludzi. ajakos został królem ludu myrmidonów. podobna wersja: ajakos modlił się do zeusa prosząc o zaludnieniu kraju, śniły mu się mrówki na drzewie, które przekształciły się w ludzi.

Waldemar Mierniczek