24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 7. 1. 4. 4. niedźwiedź

 

kallisto przybrała postać niedźwiedzicy, aby dokazywać z zeusem. 

inna wersja: kiedy nimfy udały się do kąpieli, ciąża kallisto z zeusem stała się widoczna. artemida przepędziła nimfę i zamieniła ją w niedźwiedzia, lub dokonała tego hera zazdrosna o męża, lub sam zeus w obawie o losy dziewczyny. 

kallisto jako niedźwiedzica schroniła się w świątyni zeusa. arkas wtargnął do świętego kręgu, a prawo skazywało każdego, kto zrobił coś takiego, na karę śmierci. zeus zlitował się nad przestępcami i przeniósł matkę na niebo jako wielką niedźwiedzicę a arkasa jako jej strażnika gwiazdę arktur. 

hera poprosiła boga morza, aby zabronił obu niedźwiedziom (arkas i kallisto przeniesione na niebo jako wielka i mała niedźwiedzica) odpoczywać w morzu, dlatego gwiazdozbiory krążą wokół bieguna i obracają sferę niebieską poganiane przez psy pasterskie wolarza: asteriona i charę. 

bootes, syn zeusa i kallisto, pogania wielką niedźwiedzicę wokół bieguna północnego za pomocą dwóch psów myśliwskich, czyli gwiazdozbioru psów gończych. 

wolarz, syn demeter, orał pole niedźwiedziami, zwany był poganiaczem niedźwiedzi i wylądował na niebie jako gwiazdozbiór wolarza. 

niedźwiedzica zesłana przez artemidę wykarmiła atalantę porzuconą jako niemowlę na górze partenio. później znaleźli ją myśliwi i wychowali. 

esepos, syn abarbarei i laomedona, umarł zabity przez niedźwiedzia, którego zesłała przez pomyłkę afrodyta. 

krinisos, bóg rzeki sikelia na sycylii, syn okeanosa i tetydy, był przedstawiany jako niedźwiedź lub pies. 

pitagoras złapał niedźwiedzicę, która wyrządzała wiele szkód mieszkańcom, przetrzymał ją, nakarmił plackiem i orzechami i wypuścił pouczając, by nie tykała więcej żadnej istoty żywej. niedźwiedzica poszła w góry i lasy i od tej pory nie żywiła się zwierzętami i nie czyniła szkód ludziom.

 

24. 7. 1. 5. kryptydy (cz 1)

 

acheloos umiał przybierać postaci potworów. 

orfeusz był uważany za największego śpiewaka i muzyka. jego muzyka powodowała, że dzikie bestie szły za nim potulnie. 

gaja złączyła się w miłości z czarną otchłanią podziemia tartarem i urodziła najpotężniejszego potwora wszechczasów tyfona. tylko zeus był w stanie mu sprostać i po ciężkich walkach pokonać. 

tyfon to najstraszniejszy potwór jakiego znał świat. jego uda były wężami, a kiedy pojawił się w powietrzu jego skrzydła przesłaniały słońce. miał sto smoczych głów, a ogień tryskał mu z każdego oka, czasami mówił delikatnym głosem, który słyszeli bogowie, a czasami syczał jak wąż. 

podobna wersja: gaja była zła na zeusa za to, że zamknął jej dzieci (gigantów) w tartarze. tartar dał jej dwa jajka zapłodnione przez siebie. gaja zakopała je w ziemi i po jakimś czasie na świat wyszedł tyfon, półczłowiek, półzwierzę. wzrostem i siłą przerastał wszystkich. był większy od najwyższych gór, głową zahaczał o gwiazdy, kiedy wyciągnął ręce, jedną sięgał krańców wschodnich a drugą zachodnich, zamiast palców miał sto smoczych łbów, od pasa w dół miał kłębowisko żmij, u ramion skrzydła, oczy jego miotały płomienie. 

inna wersja: tyfon był synem hery poczętym bez udziału mężczyzny. 

gwiazdozbiór koziorożca jest przedstawiany jako pół kozła, pół ryby, gdyż taką postać przybrał pan, gdy uciekał przed tyfonem do egiptu podczas tytanomachii. (więcej o tyfonie jako o wężu lub smoku w podrozdziale dotyczącym wężów/smoków). 

campe to strażniczka tartaru, długi wąż z ludzką głową i rękoma, na jej plecach znajduje się skorpion lub skrzydła nietoperza, w ręce trzyma włócznię. 

gryfy to tylko samice, składają w gniazdach szafiry, są wrogami koni. niezwykle rzadkie krzyżówki koni i gryfów to hipogryfy, zwierzęta słońca. 

gryf był zwierzęciem poświęconym nemezis. 

gryfy związane są z esznumem. 

gryfy zamieszkiwały między innymi scytię (jednoocy arymaspowie mieszkający niedaleko jakini boreasza), kraj hiperborejczyków, indie (budowały tam gniazda do których składały agaty), baktrię. 

gryfy to zwierzęta królewskie. gryf był strażnikiem apollina w kraju hiperborejczyków, pucharu wina dionizosa, losu nemezis. gryfy były zwierzętami zaprzęgowymi apollina, dionizosa, nemezis, aleksandra wielkiego, ciągnęły po niebie rydwany apollina i nemezis. 

gryfy pełnią rolę strażników, są mądre i silne. gryfami byli strażnicy sal tronowych (minojska kreta). gryfy strzegą złóż złota i ukrytych skarbów. 

pierwsze przedstawienia gryfów pochodzą z ok 1600 pne (kreta, cypr). w grecji wyrabiano kotły w kształcie gryfich głów z rozchylonymi dziobami.

Waldemar Mierniczek