24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 8. 2. 7. 1. wojna, bóstwa militarne, pokój (cz 3)

tytanomachia

 

walka bogów olimpijskich (trwająca przez dziesięć lat) pod wodzą zeusa z tytanami o władzę nad światem. gdy zeus dorósł do wieku męskiego, z groty na górze ida na krecie dotarł do tronu tytanów na szczycie nieboskłonu okryty egidą i za radą metydy podał kronosowi zioła. kronos wysłał do walki atlasa, który jedną ręką powalił posejdona i kilkoma ciosami położył na łopatki hadesa. gdy walka zbliżała się do decydującego punktu zeus postanowił obalić cztery filary podpierające nieboskłon (uranosa), a więc tytanów kriosa, kojosa, japeta i hyperiona. nieboskłon zaczął walić się, wtedy atlas postanowił ratować świat i popędził w dół olimpu do afryki podtrzymać sklepienie niebieskie na swoich barkach. gdy zeus to zobaczył, uznał, że jest to dla niego wystarczająca kara i atlas trzyma sklepienie niebieskie do dzisiaj. ponieważ już wszyscy opuścili kronosa, zeus wdarł się na szczyt nieboskłonu i stanął do walki z kronosem. po ciężkim starciu, które zniszczyło duży obszar ziemi, zeus uderzył ojca piorunem i strącił go do tartaru. 

inna wersja: za radą gai i prometeusza zeus uwolnił z tartaru cyklopów i hekatonchejrów (sturękich), co przechyliło losy bitwy. 

tytani pierwszego pokolenia (z wyjątkiem tytanid i okeanosa) zostali pokonani dzięki pomocy wyzwolonych cyklopów i sturękich i wtrąceni na zawsze do tartaru. 

cyklopi niebiańscy (brontes, steropes, arges) pracowali w kuźni hefajstosa wewnątrz etny, ofiarowali zeusowi grzmot, błyskawicę i piorun, hadesowi hełm, który czynił niewidzialnym, posejdonowi trójząb, dzięki czemu bogowie olimpijscy pokonali tytanów i zrzucili ich do tartaru. 

nimfa kalipso, córka atlasa lub heliosa, za wspieranie ich podczas tytanomachii, została uwięziona na wyspie ogygia i skazana na przyjmowanie herosów, np heraklesa i odyseusza (mykeńczycy). 

epizod mityczny związany z tytanami: zagreus był synem zeusa i persefony. tytani wywabili małego zagreusa z kołyski w pieczarze na wyspie ida i rzucili się nań, aby go zabić. zagreus zmieniał postać, wcielając się w zeusa, kronosa, lwa, konia, węża, tygrysa, byka. w ostatnim wcieleniu schwytali go i pożarli. atena ocaliła jedynie serce zagreusa i oddała je zeusowi. jego kości zostały pochowane przez apollina w delfach. zeus zabił tytanów piorunami, połknął serce zagreusa i wraz z semele począł dionizosa (grecja, orfizm). 

chyba jakiś epizod tytanomachii: dionizos spotkał w libii amazonki, z którymi wybrał się na wyprawę przeciwko tytanom. wygrali. później amazonki obróciły się przeciwko niemu, większość z nich zamordował, lecz dwie z nich urwały mu rękę, zjadły i umarły przez boską krew dionizosa.

Waldemar Mierniczek