24. religie minojczyków, pelazgów, mykeńczyków, licja, lidia, orfizm, grecja, hellenizm

24. 8. 2. 7. zajęcia (cz 2)

chronos był przedstawiany jako mądry stary mężczyzna z długą brodą. 

atena to bogini mądrości i rozumu. była utożsamiana z rozwagą. zeus liczył się z jej opinią i zapewniał wysokie miejsce w radzie bogów. atena była patronką mądrości, uczonych i filozofów. stała na straży sprawiedliwego prawa i jego przestrzegania. pokazała ludziom jak budować wozy. atena obiecała parysowi mądrość za zwycięstwo w konkursie o jabłko niezgody (mykeńczycy, grecja). nauczycielem ateny był alalkomeneus (graves). 

metyda to bogini mądrości. 

thot to bóg mądrości (hellenizm). 

tytanida basileja była mądra i rozumna. 

charyta eufrozyna była rozumna. 

fojbe to bogini intelektu. 

kojos uosabiał rozum i oś. 

alkmena była uważana za najmądrzejszą kobietę swoich czasów (mykeńczycy, grecja). 

sowa jest symbolem wiedzy i mądrości, przenikliwości i erudycji, najmądrzejszym z ptaków (także dla kubusia puchatka). 

kruki ceniono za mądrość. 

logos (mądrość) wszystko przenika, jedno prawo dosięga wszystkich (np prawo śmierci). mądrość ludzi polega na poznaniu logosu i myśleniu zgodnie z jego prawami (heraklit). 

nie wystarczy być mądrym, aby podejmować właściwe decyzje (arystoteles). 

mądrość jest tożsama z wiedzą (platon). 

mądrość można posiąść w całości lub wcale, raz nabytej mądrości nie można utracić, tylko nieliczni (ludzie predestynowani) są w stanie pojąć mądrość (stoicy). 

ate, córka eris, uosabiała ślepą głupotę, iluzję, pychę. wygnana z olimpu krążyła stale nad głowami nieszczęśników. za nią podążały litai (błagania) - chrome córki zeusa, które usiłowały naprawić wyrządzone przez nią zło. 

midas był znany z głupoty. 

hyperion był bogiem obserwacji. 

ponos, syn eris, był bogiem trudu. 

bogowie ukarali syzyfa w ten sposób, że wykonuje bezużyteczną i wieczną pracę wtaczając na szczyt góry wielki głaz, który wymyka mu się przed osiągnięciem szczytu i spada na dół. 

właściciel winnicy syleus zmuszał przechodniów do pracy w niej, a następnie zabijał. pokonanie syleusa było jednym z zadań heraklesa. gdy pełnił służbę u królowej omfale, dobrowolnie udał się do syleusa w niewolę, ale zamiast pracować drwił sobie z niego, zabił go własną motyką i spalił winnicę. 

deukalion nauczał ludzi jak przeżyć. 

pelazgos, pierwszy człowiek na ziemi, nauczył współrodaków budować chaty i mieszkać w nich, żywić się żołędziami i szyć tuniki ze świńskiej skóry (pelazgowie). 

prometeusz nauczył ludzi wytapiać metale, kuć zbroje, budować domy. 

wynalazca pługa, erichtonios, nauczył ludzi wytapiać srebro. 

foroneus nauczył ludzi wykorzystywania ognia i budowania miast. 

arkas, syn zeusa i kallisto, nauczył ludzi (arkadyjczyków) przędzenia wełny (pelazgowie, grecja). 

chiron był najmądrzejszym i najbardziej cywilizowanym z centaurów, nauczycielem herosów, miedzy innymi asklepiosa, jazona, heraklesa, achillesa, eneasza. 

muzy to boginie nauki. 

kalliope to muza filozofii i retoryki. 

klio to muza historii, jej synowie to hiacynt i hymen. 

urania to muza astronomii i geometrii, przedstawiana z cyrklem i kulą nieba (gwiezdnym globusem), matka linosa i hymena. 

melete to muza helikońska, opiekunka ćwiczeń, nauki i pracy. 

mneme to muza helikońska, opiekunka pamięci i wspomnień. 

talskinoe to muza, czarujący umysł (cyceron).

Waldemar Mierniczek